گروه «استارت اپ-کاموتور»، متشکل از پنج جوان اهل افغانستان، روی طرح موتر برقی ورزشی کار می‌کردند؛ اما کارشان با روی‌کارآمدن طالبان متوقف و خودشان آواره‌ی کشورهای خارجی شدند.
این گروه امید زیادی برای پایان دادن به طرح بلندپروازانه‌ی‌شان داشتند، اما حالا می‌گویند که نگران مصونیت‌شان برای خاتمه‌بخشیدن به طرح‌شان در افغانستان هستند. طرح‌شان بیش از ۸۰ درصد پیش رفته بود.
«استارت اپ» به کسب‌وکاری گفته می‌شود که دو فکتور مهم داشته باشد: حول محور تکنالوژی شکل گرفته باشد و پتانسیل لازم برای رشد داشته باشد.
کابل لقب ناامن‌ترین پایتخت جهان را به خود گرفته بود. صدای انفجار ناشی از دود و باروت در این کلان‌شهر افغانستان دوامدار جان می‌گرفت و زخمی می‌ساخت؛ اما اشتیاق گروه «استارت اپ» برای باز کردن جای پایی در دنیای پر رقابت موترهای برقی آن‌هم از نوع ورزشی دوام داشت.
این گروه در یک کارگاه کوچک شب و روز را بی‌وقفه برای ساخت موتر برقی کار می‌کردند و روایت می‌کنند که علاقه و دل‌گرمی‌شان برای سرعت بخشیدن به ساخت موتر برقی باعث شده بود فراموش کنند که وقفه‌های نان را مد نظر بگیرند.
گروه «استارت اپ»، بدون حامی مالی و از بودجه شخصی، حدود ۷۰ هزار دالر امریکایی را برای تحقق رویای‌شان هزینه کرده‌بود و چیزی برای نهایی‌شدن طرح نداشت، اما سقوط حکومت افغانستان بدست طالبان به‌عنوان مانع جدی جلو فعالیت این گروه قد کشید.
عکس :ارسالی به اطلاعات روز
کلید بلندپروازی
کبیر حمیدی، کیهان حمیدی، مرتضی مؤدب‌پور، منیر کاوه و علی علمی، اعضای تیم «ستارت اپ» هستند.
کبیر حمیدی پیشرفت و سرمایه‌گذاری در بخش ساخت موترهای برقی را از طریق رسانه‌ها دنبال می‌کرد و از جایی به بعد دریافت که علاقه‌ی خاصی برای طراحی موترهای برقی در نوع ورزشی (سپورت) دارد.
از سال ۲۰۱۴ به این‌سو، پژوهش، آموزش و الگوبرداری از طرح‌های موتر برقی به یکی از موارد جدی زندگی کبیر حمیدی تبدیل می‌شود. او مقاله می‌خواند و در اینترنت جست‌وجو می‌کند تا با طراحی و مراحل ساخت موترهای برقی آشنا شود.
کبیر حمیدی موفق می‌شود که در سال ۲۰۱۷ نخستین طرح موترهای ورزشی برقی را در هند ثبت کند. پس از یک سال، او با دوستان نزدیک خود طرح بلندپروازانه‌ی خود را شریک می‌سازد و با استقبال آنان مواجه می‌شود و تیم شکل می‌گیرد.
با همه‌ی اینها، اعضای گروه «ستارت اپ» شب و روز نمی‌شناسند و برای ساخت هرچه زودتر موتر مسابقه شتاب دارند، اما بی‌خبر از اینکه افغانستان در حال سقوط بدست طالبان است و اعضای تیم، افغانستان را ترک و هر کدام در یک گوشه‌ی از جهان آواره می‌شوند.
کبیر حمیدی، افغانستان زیر سلطه‌ی طالبان را مکان امن برای عملی‌سازی ایده‌هایش مبنی بر ساخت موترهای برقی ورزشی نمی‌داند: «متأسفانه با به قدرت رسیدن طالبان مجبور شدیم که کشور را ترک کنیم. ما تهدیدات امنیتی را حس می‌کردیم و باعث شد که کار ساخت طرح خود را در افغانستان متوقف بسازیم. این کار را زمانی انجام دادیم که طرح ما به مرحله نهایی رسیده بود.»
کبیر حمیدی، هنوز هم امید دارد تا بتواند که اعضای تیم را در زیر یک چتر دوباره جمع کند، اما نه در افغانستان: «ما سه الی چهار ماه زمان نیاز داشتیم تا طرح خود را تکمیل کنیم؛ متأسفانه موفق به این کار نشدیم. من امیدوار هستم که بتوانم با اعضای دیگر گروه، مکانی برای از سرگیری فعالیت خود پیدا کنیم.»
در نمونه‌ی آزمایشی گروه «استارت اپ»، از انجین (ماشین) پترولی تویوتا کرولا مدل ۲۰۱۴ استفاده شده و تصمیم بر این است که پس از پایان کار از انجین برقی استفاده شود.
کبیر حمیدی، مسئول این گروه میگوید: «متأسفانه چون در نمونه آزمایشی انجین برقی نبود و امکانات‌اش هم در افغانستان نبود، ما از انجین پترولی استفاده کردیم.»
«استارت اپ» به جز انجین و تایرها، دیگر موارد مورد نیاز ساخت موتر به‌شمول بدنه، شاسی و سیستم تعلیق را طراحی کرده‌اند. مرتضی مؤدب‌پور، در توضیح طرح‌شان میگوید: «متأسفانه طرح ما در افغانستان به فرجام نرسید و این طرح ناقص ماند.»
این گروه تأکید دارد که طرح‌شان به هیچ عنوان کاپی نیست و خودشان آن را طراحی و برای اجرای آن تلاش کرده‌اند.
مرتضی مؤدب‌پور میگوید که اسفالت نبودن بخش زیادی از سرک‌ها و بزرگ‌راه‌های افغانستان باعث شده که آنان بخش ظاهری طرح‌شان را به شکلی بسازند که قادر به استفاده در شرایط افغانستان باشد: «از تئوری تا عمل با مشکلات عجیب و غریبی سر میخورید و ما نیز از این موارد دور نبودیم. آن هم در کشوری که از کم‌بود امکانات، بی‌برقی، نرسیدن به موقع پول و موارد حاشیه‌ای دیگر رنج می‌بردیم، ولی با وجود این موارد و با پشت‌کار و تلاش شبانه‌روزی و بدون وقفه، موفق به ساخت موتر شده بودیم. با طرح ما، ساختن موتر در افغانستان رویای غیرممکن نبود و ما روزبه‌روز به تولید موتر نزدیک و نزدیک‌تر می‌شدیم.»
گروه «استارت اپ» در مکان‌های نامعلوم کار طراحی موتر ورزشی برقی را ادامه می‌دادند و حالا هم نمی‌خواهند که این مکان‌ها را به‌دلیل ترس از دست دادن طرح‌شان همگانی بسازند.
در کنار طراحی موتر، گروه «استارت اپ» در بخش دیزاین وب‌سایتِ متعلق به طرح‌شان نیز کوشیده‌اند.
با مرور وب‌سایت این گروه دیده می‌شود که طرح «استارت اپ» با رنگ‌بندی‌های سرخ، سیاه، خاکستری، سفید و نارنجی، طرح «کا-موتورز» به چشم می‌خورد. رنگ‌بندی و طراحی وب‌سایت، مخاطب را متقاعد به مرور مدل‌ها و جزئیات می‌کند.
مرتضی مؤدب‌پور، طراحی و بروزرسانی وب‌سایت را لازمه‌ی دوام کار طراحی موتر ورزشی برقی می‌داند، اما با توقف کار ساخت موتر، این وب‌سایت هم کارش به حالت تعلیق در آمده است.
آینده‌ی موترسازی
اعضای تیم «ستارت اپ» با ثبت طرح‌شان هیچ‌گاهی نخواستند که با حمایت کشورهای دیگر یا شرکت‌های موترسازی کار نمایند، چرا که این افتخار را می‌خواستند به‌نام افغانستان ثبت کنند.
به باور اعضای این تیم، برای طالبان حمایت از طرح‌های این چنینی نه اولویت و نه هم قابل قبول است.
اعضای تیم «استارت اپ»، طراحی طرح موتر ورزشیِ برقی را کار خلاقانه و هنری می‌دانند تا تولید انبوه. آنان این را درک کرده‌اند که راه درازی برای تولید این موتر در پیش دارند و باید وقت و بودجه بیشتری را در این بخش سرمایه‌گذاری کنند.
در این هیچ شک و شبهه‌ی وجود ندارد که آینده‌ی صنعت موترسازی در اختیار موترهای برقی است و هم‌اکنون هم در اروپا و امریکا، استفاده از موترهای برقی رونق یافته است. گروه «استارت اپ» با دوام فعالیت‌شان می‌کوشند که افغانستان هم در بخش تولید موترهای برقی پیش‌قدم شود و نقش آن در تولید این نوع موترها مانند حالا صفر نباشد.
اتحادیه اروپا ضرب‌الاجلی مبنی بر پایان تولید و فروش موترهای «درون‌سوز» را تا سال ۲۰۳۵ تعیین کرده است که تولید و انتشار گاز دی‌اکسید کربن از این موترها پایان یابد.
با این وجود، غول‌های موترسازی برای دوام فعالیت‌شان، باید از تولید موتر با سوخت فسیلی به موترهای برقی گام بردارند.
غول‌های موترسازی جهان، سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دالری برای طراحی و تولید موترهای برقی سازگار با محیط زیست کرده و می‌کنند؛ موترهای که بتوانند اتکا به سوخت‌های فسیلی را کاهش یا در خوش‌بینانه‌ترین حالت صفر بسازند. اما در افغانستان، ساخت و یا مونتاژ موترهایی با معیارهای منطقه و جهان کلید نخورده و وقت گذاشتن و سرمایه‌گذاری در بخش طرح و ساخت موترهای برقی، بلندپروازنه و در عین حال جسورانه است. گروه «استارت اپ» میگوید زمان‌بر خواهد بود، اما کار ناتمام خود را به هر قیمتی تکمیل خواهند کرد.