مقامهای محلی طالبان در بامیان تأیید کردند که کار بازسازی بازار کهنه، در مقابل پیکرههای فروریختهی بودا متوقف شده است.
سیفالرحمن محمدی، رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان امروز (سهشنبه، ۱۱ اسد) در گفتوگو با روزنامه اطلاعات روز دربارهی دلیل توقف این کار چیزی نگفت.
بازسازی بازار کهنهی بامیان که در فهرست یونسکو یا سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، بهعنوان میراث جهانی ثبت شده است، دیروز آغاز شده بود.
عبدالله سرحدی، والی طالبان در بامیان اعلام کرد که این کار را با هماهنگی یونسکو و سایر نهادهای بینالمللی آغاز کرده است.
اما رسانههای خارجی گزارش دادهاند که یونسکو با بازسازی بازار کهنهی بامیان مخالفت کرده است.
روزنامه گاردین بریتانیایی به نقل از یونسکو نوشته است که طالبان هیچگونه مشورهای را با این سازمان دربارهی ساختوساز در ساحات باستانی بامیان نکردهاند.
بازسازی بازار کهنهی بامیان توسط طالبان نگرانیهای جدی فرهنگیان و باستانشناسان را در پی داشته است.
اسحق موحد، رئیس پیشین اطلاعات و فرهنگ بامیان در واکنش خود گفته است که طالبان در یک اقدام ننگین، دست به احیای بازار کهنهی بامیان زدهاند. موحد این کار طالبان را «یک فاجعه بزرگ فرهنگی» خوانده است.
این بازار در فهرست یونسکو بهعنوان میراث جهانی ثبت شده است. براساس تحقیقات در این ساحه، شهرشاهی مربوط به عصر بودیسم و زمان شاه کوشانی مدفون است.
غلامرضا محمدی، مسئول پیشین یونسکو در بامیان میگوید که براساس اصل ۱۷۲ کنوانسیون حفاظت از میراث جهانی که افغانستان عضو آن است، زمانی که دولتها بخواهد در ساحات میراث جهانی هرگونه اقدامی انجام دهد، باید پلان ساحه را دقیق و با جزئیات به دبیرخانهی کمیته میراث جهانی ارائه کند.
به گفتهی او، دبیرخانهی کمیته میراث جهانی پلان ارائهشده را از تمام ابعاد بررسی و نظر خود را به کمیته میراث جهانی اعلام میکند. او گفت که تصمیم نهایی را کمیته میراث جهانی میگیرد که آیا پلان ارائهشده قابل تطبیق است یا اینکه از اجرای آن جلوگیری کند.
محمدی گفت که طالبان چنین طرحی را ارائه نکردهاند. او میگوید که ساختوسازهای «خودسر و ناآگانه»ی طالبان در ساحات باستانی ممکن است باعث شود که کمیته میراث جهانی، ساحه ثبتشده را از فهرست خط بزند و یا برای طالبان تنبه در نظر بگیرد.
بامیان یکی از شهرهای باستانی و تاریخی افغانستان است که شامل فهرست یونسکو میباشد. هشت ساحه، از جمله ساحه بودا -صلصال و شهمامه- در این ولایت در سال ۱۳۸۲ شامل فهرست میراثهای فرهنگیِ در حال خطر گردید.
در گذشته براساس درخواست باستانشناسان، نه تنها ساختوساز بلکه رفتوآمد وسایط نقلیه سنگین در ساحات باستانی حفاظتشده از جمله بازار کهنه بامیان منع بود.
اکنون که طالبان بازسازی بازار کهنهی بامیان را آغاز کرده، نگرانیها از حذف این ولایت از فهرست میراثهای فرهنگی جهان نیز بالا گرفته است.
این گروه حدود ۲۲ سال پیش نیز با جاسازی مواد منفجره پیکرههای بودای بامیان را انفجار دادند. اکنون از آن پیکرههای عظیم بودا، جای خالی باقیمانده است.