شماری از کشاورزان و باشندگان ولایت تخار میگویند که در پی افزایش آب شور و تخریب کامل دیوار استنادی معدن تاقچه‌خانه، فرآورده‌های کشاورزی و باغی‌شان به‌گونه‌ی جدی آسیب دیده که این امر آنان را سخت متضرر کرده است.
آنان میگویند که تنها منبع درآمدشان کشاورزی و باغ‌داری است که با متضررشدن تولیدات‌شان، با چالش‌های زیاد اقتصادی مواجه شده‌اند.
کشاورزان از حکومت سرپرست طالبان می‌خواهند که برای جلوگیری از متضررشدن فرآورده‌های کشاورزان و باغ‌داران باید در مورد تغییر مسیر آب شور معدن نمک تاقچه‌خانه و ولسوالی نمکآب تخار اقدام کنند.
کشت‌زارهای شالی و گندم
حاصلات امسال شالی و گندم، یکی از فرآورده‌های مهم کشاورزان در روستاهای «حج‌بچه»، «شورآب»، «نهرچمن»، «نهر سعید»، «بادام‌دره»، «پل‌قاق»، «چشمه‌شیر»، «آق مسجد»، «موتر سوخته» و «خواجه چنگال» در حومه‌های شهرتالقان در سال جاری به‌دلیل افزایش آب شور و خشک‌شدن کشت‌زارهای گندم و شالی، کاهش یافته است.
شماری از کشاورزان در شهر تالقان، مرکز تخار میگویند که حاصلات این کشت‌زارها به‌دلیل افزايش آب شور و خشک‌سالی کاهش چشم‌گیری یافته است.
نورالله، یکی از کشاورزان در روستای «چشمه‌شیر» تخار به روزنامه اطلاعات می‌گوید که آب این دریا با عبور از معدن نمک به‌دلیل حل شدن مقدار قابل توجه نمک در آن، شور شده و کشت‌زارهای مردم را نیز خشک کرده است.
خیرالله، یکی دیگر از کشاورزانی است که زمین‌هایش تحت پوشش این دریا است. خیرالله در حسرت درختان خشک‌شده و در تلاش برای نجات نهال‌های موجودش است.
او می‌گوید که به مساحت هشت جریب زمین باغ ایجاد کرده است. او می‌خواهد به جای نهال‌های خشک شده‌اش، نهال‌های تازه بکارد، ولی برای آبیاری باید آب شیرین تهیه کند و هزینه‌ی تهیه‌ی آن نیز در این منطقه بالاتر از توان او است.
نبود آب شیرین و مشکلات مردم
در این روستاها تنها کشاورزی صدمه ندیده، بلکه باشندگان محل با شورشدن آب، برای پیداکردن آب شیرین باید راه طولانی را بپیمایند. در این روستاها کودکان و نوجوانان هر روز صبح زود مجبورند برای تأمين آب آشامیدنی با قطاری از مرکب‌ها به سوی دریای فرخار حرکت کنند.
آنان میگویند که تأمین آب شیرین اکنون برای خانواده‌هایی که در مسیر آب شور قرار دارند به یک مشکل جدید تبدیل شده است.
ضیاءالله، یکی از نوجوانان می‌گوید مجبور است که چهار ساعت سفر کند تا بتواند با بشکه و بر پشت مرکب برای خانواده‌اش آب شیرین تأمین کند.
او می‌گوید: «ساعت ۷ صبح حرکت می‌کنم ساعت ۱۰ به دریایی آب شیرین می‌رسم، بعد از گرفتن آب تا ساعت ۲ پس از چاشت به زحمت دوباره به خانه بر می‌گردم و از رفتن به مکتب بازمانده‌‌ام.»
اما برخی از کسانی که توان تهیه‌ی آب شیرین را ندارند با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند، از جمله فریبا، خانم خانه و سال‌خورده‌ای که توانایی آوردن آب از دریا را ندارد و از آب آلوده و شور استفاده می‌کند. او با چشمان پر از اشک می‌گوید پس از مرگ شوهرش از این آب شور می‌نوشد که به بیماری قلب و فشار بلند مواجه شده است.
آب کانال‌های «حج‌بچه»، «شورآب» و «نهرچمن» شهر تالقان که ۴۸ هزار جریب زمین را در ۱۷۶ روستا آبیاری می‌کند از دریاچه‌ی «نمکآب» جدا می‌شود.
چرا آب شیرین، شور می‌شود؟
دریای «نمکآب» از معدن «نمک تاقچه‌خانه» از ولسوالی «نمکآب» در ۲۴ کیلومتری شهر تالقان، مرکز ولایت تخار می‌گذرد. دو کوه که این دریا از آن عبور می‌کند دارای معدن نمک است. آب دریا نمک‌ها را با خود شسته و آب شیرین را تبدیل به آب شور کرده است.
مردم این مناطق سال‌های متمادی برای تهیه‌ی آب بدون نمک، مسیر این رود را در معدن «تاقچه‌خانه» تغییر داده‌اند، اما این تلاش نتیجه‌ی طولانی‌مدت نداشته است. آب دوباره سفره‌های جدید را که با خاک و خاشاک ایجاد شده شسته و آب دریا به نمک رسیده و شور شده است.
دولت پیشین افغانسـتان برای جلوگیری از شورشدن این آب نیز تلاش کرده و سال ۱۳۹۹ یک بستر مصنوعی ایجاد کرد تا نمک‌ها آب شیرین دریا را شور نکند ولی دیوارهای استنادی که برای این منظور ایجاد شده بود، بعد از شش ماه فرو ریخت.
مردم محل میگویند که حکومت پیشین با همکاری بانک توسعه آسیایی، حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار دالر را برای این کار هزینه کرده، اما عمر دیوار ساخته‌شده فقط شش ماه دوام آورده است.
این ساکنان با متهم‌کردن مسئولان پیشین ریاست حوزه‌ی دریای تالقان، ادعا دارند که پول اختصاص داده‌شده برای این طرح حیف‌و‌میل شده‌است.
ذبیح‌الله رسولی، یکی از انجنیران پیشین ریاست حوزه‌ی دریایی تالقان به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که دریای نمکآب در قسمت بالا شفاف است. زمانی که به معدن نمک می‌رسد، شور می‌شود.
به‌گفته‌ی او هیچ‌گونه ساختمان آهنی در این قسمت نتیجه نمی‌دهد، فقط سفره‌ی خاکی و شنی ساخته شود، غیر از آن هیچ راهی دیگری نیست.
مسئولان محلی طالبان در این مورد چیزی نگفتند. کشاورزان و باشندگان محل میگویند که اگر دولت سرپرست طالبان این مشکل را حل نکند باشندگان بیشتر از ۱۸۰ روستا در معرض خطر قرار دارند و کشت‌زارهای‌شان برای سال آینده هیچ است.