منبع: سیانان
برگردان: حمید مهدوی
کوهن یک کارآموز بینالمللی است و نظریات مطرح شده نیز نظریات شخصی وی است.
هیچکسی از کنار آمدن با دشمنش لذت نمیبرد که به آنها ببیند و همراهشان به گفتوگو بنشیند، خصوصا دشمنی که در جنگ با آن بیش از 650 میلیارد دالر هزینه شده باشد و 2000 عسکر جان شان را از دست داده باشند.
ماه جون ماهی بود که ایالات متحده در این ماه کاملا برای گفتوگو با طالبان آماده شده بود. این گفتوگوها بعد از این که طالبان میخواستند پرچم سفید (پرچم طالبان در دوران حکومت شان در افغانستان) را بر فراز دفترشان در قطر به اهتزاز در آورند، متوقف شد. حامد کرزی از این کار به خشم آمد و گفتوگوها را متوقف ساخت. اما باوجودی که یک مقام ارشد افغان هفتهی گذشته اذعان داشت که بعید است گفتوگوها در قطر از سر گرفته شود، این حقیقت هنوز پابرجاست که با خروج نیروهای نظامی ایالات متحده از افغانستان، یک سلسله گفتوگوها اجتناب ناپذیر به نظر میرسند.
اما این موضوع سوالی را بر میانگیزد: آیا واقعا بعد از 12 سال جنگ، ایالات متحده از یک موقف ضعیف حاضر به گفتوگو شده است؟ اگر این چنین است، پس ایالات متحده از این گفتوگوها چه دستآوردی خواهد داشت؟
میشل رایز، رییس کالج واشنگتن و رییس پیشین برنامهریزی سیاسی در وزارت خارجهی امریکا ادعا میکند که ایالات متحده در این گفتوگو از موقف ضعیفی برخوردار است؛ به دلیل این که همه میدانند که نیروهای امریکایی افغانستان را ترک میکنند. وی در ادامه میافزاید که «وقتی در میدان نبرد میبازید، بر سر میز مذاکره هم خواهید باخت. دولت آقای اوباما بدون این که کار مؤثری در میدان عمل انجام داده باشد، میخواهد به گفتوگو بپردازد». وی ادامه میدهد: «من چنین حالتی را به یاد نمیآورم که دولتی به خاطر صیقل زدن به کارهای سیاسی خود سعی در تسریع روند گفتوگو داشته باشد».
مقامهای امریکایی از این که بعد از خروج عساکر امریکایی از افغانستان این کشور دوباره به پناهگاه شورشیها تبدیل شود، نگرانند و از طالبان میخواهند تا بر روابط شان با شبکهی القاعده پایان بخشند و سلاح شان را بر زمین گذاشته، قانون اساسی افغانستان را بپذیرند. اما حتا با فرض این که طالبان تمام این درخواستها را بپذیرند، بازهم هیچتضمینی در مورد این که طالبان بعد از خروج امریکاییها از افغانستان به قولشان وفادار بمانند، وجود ندارد. اما احتمالا ایالات متحده نیز چارهی دیگری جز این ندارد.
اریک اشمیت، نویسندهی ارشدی که درمورد تروریزم و امنیت ملی برای روزنامهی نیویورک تایمز مینویسد، میگوید که آقای اوباما و رییس جمهور کرزی هردو به دنبال یک توافق سیاسی انعطافپذیر و پایدار هستند و یگانه راه برای دستیابی به این هدف، شامل ساختن طالبان در این روند و پایان جنگ کنونی است. اشمیت در ادامه میافزاید که امریکا بخواهد یا نخواهد، طالبان بر قسمتی از خاک افغانستان کنترول دارند و شامل ساختن آنها در روند صلح ضروری است.
در نخست، البته که گفتوگوها آغاز شدهاند، با در نظرداشت این موضوع ایالات متحدهی امریکا همیناکنون پذیرفته است که برای تحقق این امر حاضر است که به طالبان امتیازاتی را بدهد. اما واشنگتن نسبت به تبادلهی گروگانهایی که طالبان خواهان است، بیمیل است؛ چون امریکا از این که این کار طالبان را به گروگانگیری بیشتر تشویق کند، هراس دارد. البته با خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، بعید به نظر میرسد که این اتفاق بیفتد.
سوال اینجاست که آیا دولت آقای اوباما با رهایی زندانیهایی که احتمال پیوستن دوبارهی آنها به گروههای شورشی وجود دارد، موافقه خواهد کرد؟ موضوع گفتوگو در مورد رهایی زندانیها به یک طرف، مشکل دیگری که ایالات متحده با آن دست و پنجه نرم میکند، این است که با که باید گفتوگو شود؟ به طور مثال، اگر ایالات متحده بخواهد یکی از جناحهای طالبان به امتیازاتی دست یابد، در مورد این که این جناح با جناحهای دیگر در ارتباط باشد و گروههای دیگر تصمیم این گروه را بپذیرند، اطمینانی وجود ندارد.
اگر ایالات متحدهی امریکا و آقای کرزی با طالبان به رهبری ملا عمر به گفتوگو بنشینند، بازهم احتمال این که سایر گروهها مانند شبکهی حقانی به شورشگریشان ادامه بدهند، وجود دارد.
حکومت بریتانیا وقتی نهایتا به گفتوگو با ارتش جمهوریخواه ایرلندی در ایرلند شمالی مجبور شد، نیز با چالشهای مشابهی مواجه بود. حقیقت این است که ایالات متحده قبل از گفتوگوها فریب خورده است. نظر به گفتههای «رایز»، ایالات متحدهی امریکا، همپیمانانش در ناتو و دولت افغانستان با شخصی که ادعا میکرد معاون ملا عمر است، در سال 2010 گفتوگو کردند. در حقیقت امریکا تا سرحد انتقال پول به این شخص پیش رفت؛ اما بعدا دریافت که این فرد یک شخص عادی با ریشهای دراز و مالک یک فروشگاه در پاکستان است. باوجودی که به عقیدهی بعضیها ایالات متحدهی امریکا از یک موقف ضعیف حاضر به گفتوگو شده است و با در نظر داشت خطر این که با دادن امتیاز به طالبان، نتیجهای از این کار حاصل نشود، به نظر میرسد که طالبان کلید رسیدن به ثبات نسبی را در اخیتار دارند. «رایز» در ادامه میافزاید که ایالات متحدهی امریکا با راهاندازی گفتوگوها تلاش دارد تا «خرگوش را از خانهاش بیرون کشد». متأسفانه ادارهی اوباما برای بارور ساختن این گفتوگوها باید سِحر بداند.