در یک سال اخیر و با روی کارآمدن طالبان مشتریان زیورآلات نقره در ولایت قندوز افزایش یافته و برعکس آن، مشتریان طلا در بازار کاهش یافته است. شماری از زرگران نقره در قندوز از افزایش مشتریان زیورآلات تولیدی و دست‌ساز داخلی نقره در این ولایت خبر داده و می‌گویند کاروبارشان در چند ماه پسین بهبود یافته است.
مسئولان در اتحادیه و اجماع زرگران نقره در قندوز می‌گویند در حال حاضر پنج کارخانه‌ی تولید زیورآلات نقره در این ولایت وجود دارد و زیورآلات با کیفیت و با ظرافت را به بازار عرضه می‌کنند.
آنان علت افزایش مشتریان نقره را فقر اقتصادی و بهای مناسب آن دانسته و می‌افزایند که مردم بهدلیل فقر و بیکاری کم‌تر به خرید زیورآلات گران‌بها چون طلا می‌پردازند.
نقره و ساحه‌ی کاربرد آن
نقره از جمله فلزات گران‌بها به‌شمار می‌رود و در گذشته‌ها مردم از این فلز در بخش‌های تولید سکه، ساخت آیینه و لوازم موسیقی و ساخت ظروف و لوازم غذاخوری استفاده می‌کردند. در حال حاضر مردم در افغانستان از نقره برای انواع زیورآلات و ساخت پوش دندان استفاده می‌کنند.
زرگران مواد خام نقره را برای ساخت و تولید زیورآلات از فلزات و سکه‌های «مشهدی» و «قِران» که در گذشته‌ها در میان مردم رایج بود و همچنان توته‌های فلزی نقره که از سوی مردم از معدن‌های نقره در بدخشان و پنجشیر استخراج می‌شود، بدست می‌آورند. معادن نقره در افغانستان هم به‌شکل خالص و هم به‌شکل فیصدی در میان معادن چون مس، نکل، سرب و جست یافت می‌شود.
مهم‌ترین معادن نقره یا طلای سفید در کشور در ارتفاعات بدخشان، پنجشیر، سیم‌کوه هرات، خاکریز قندهار، غوربند و کوه‌های مناطق مرکزی و در رگه‌های معدن سرب بی‌بی گوهر قندهار و مقداری در معدن مس عینک لوگر مشخص شده است.
افزایش فروش زیورآلات نقره
شماری از زرگران در قندوز دلیل افزایش مشتریان زیورآلات نقره را دست‌یابی به امکانات بهتر نسبت به گذشته عنوان کرده و می‌گویند که با داشتن وسایل و لوازم مدرن در کارخانههای تولید و ساخت‌وساز زیورآلات نقره کارشان بهتر و ساده‌تر شده است. به‌گفته‌ی آنان، در کارخانههای تولیدی در این ولایت می‌کوشند زیورآلات با کیفیت، زیبا و باظرافت را به مردم و مشتریان عرضه نمایند.
غلام جیلانی، مسئول یک کارخانه‌ی ساخت‌وساز نقره در قندوز می‌گوید در یک سال اخیر به نسبت فقر اقتصادی و نبود پول، مردم بیشتر به خرید زیورآلات نقره روی آورده‌اند. به‌گفته‌ی وی، بهای نقره نسبت به طلا پایین است و از این رو مشتریانی که توانای خرید طلا را ندارند از نقره استفاده می‌کنند.
وی می‌افزاید در کارخانه‌اش نُه نفر کارگر که کار ساخت‌وساز را در بخش‌های مختلف یاد گرفته‌اند فعالیت دارند. زرگران در این کارخانه مواد خام نقره را از اطراف قندوز و در صورت ضرورت از ولایت‌های همجوار بدست می‌آورند.
غلام جیلانی به روزنامه اطلاعات روز گفت: «مواد خام را از سکه‌های قدیمی مشهدی و قِران که مردم می‌آورند و همچنان از برخی توته‌هایی که مردم از معدن‌های بدخشان، پنجشیر و لوگر می‌آورند بدست می‌آوریم.»
زرگران در این کارخانه زیورآلاتی با طرح‌های مختلف چون گوشواره، لاکت، دست‌بند، کره، حلقه و بالاگوشی را می‌سازند و به دکان‌داران و مشتریان‌شان در ولسوالی‌ها و ولایت‌های همجوار عرضه می‌کنند.
بیشتر مشتریان زیورآلات نقره را در قندوز جوانان و زنان تشکیل می‌دهد. مشتریان در این ولایت زیورآلات نقره را در مناسبت‌های عروسی، عید و به‌منظور ارائه‌ی تحفه خریداری می‌کنند.
مسئول این کارخانه‌ی ساخت‌وساز نقره در قندوز افزود: «بهای یک گرام نقره‌ی تایلندی صددرصد ۱۴۰ افغانی، بهای یک گرام نقره‌ی عیار هشتاد درصد ۱۰۰ افغانی و بهای یک گرام نقره‌ی عیار وطنی چهل درصد ۵۰ افغانی است.» وی می‌افزاید به نسبت فقر اقتصادی و نبود پول نزد مردم این روزها بیشتر آنان به‌جای خرید زیورآلات طلا از نقره استفاده می‌کنند. این زرگر قندوزی از حکومت می‌خواهد در هماهنگی با تاجران زمینه‌ی بازاریابی و صادرات تولیدات زیورآلات نقره‌ی‌شان را مساعد بسازند.
سید حکمت‌الله، یکی از فروشندگان زیورآلات نقره در قندوز می‌گوید خرید و فروش و کاروبار آنان نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده است. به‌گفته‌ی وی، بیشترین مشتریان آنان را زنان و دختران تشکیل می‌دهند. او تأکید می‌ورزد که دولت مالیات را بر آنان افزایش داده و آنان خواهان کاهش مالیات سنگین هستند.
عتیق‌الله، عضو اتحادیه و اجماع نقره‌فروشان و حکاکان در قندوز می‌گوید در حال حاضر پنج کارخانه در بخش تولید و ساخت‌وساز زیورات نقره در این ولایت فعالیت دارند. به‌گفته‌ی وی، در هر یک از این کارخانهها از پنج تا ده نفر کارگر زرگر مصروف کار هستند. وی اضافه می‌کند که بازار خوب نقره و افزایش کارخانهها باعث رشد این صنعت شده و زمینه‌ی کار را برای ده‌ها نفر در این ولایت مساعد کرده است. این عضو اتحادیه زرگران نقره می‌افزاید که تلاش دارند صنعت زرگری را رشده داده و نقره‌ی عیار وطنی را بیشتر در ساخت زیورآلات مورد استفاده قرار دهند.
فراهم‌شدن زمینه‌ی کار برای جوانان
نجیب‌الله، کارگر در یکی از کارخانههای نقره در قندوز است که از پنج سال به این‌سو مصروف ساخت‌وساز نقره به همراه شش نفر دیگر است. او مدت دو سال نزد یکی از زرگران در این ولایت شاگرد بود و پس از کسب تجربه و توانایی، حالا خود به‌کار آغاز کرده است.
به‌گفته‌ی وی، او و همراهانش در بدل کار در این کارخانه معاش دریافت می‌کنند و از این طریق به خوبی مصارف خانواده‌ی‌شان را تأمین می‌نمایند. وی می‌افزاید که در حال حاضر جوانان زیادی برای یادگیری صنعت زرگری نزد افراد باتجربه آموزش می‌بینند تا پس از فراگیری بتواند کار کند. او اضافه می‌کند که آنان در این کارخانه انواع زیورآلات فرمایشی مردم و همچنان دکان‌داران را تولید می‌کنند.
شمس‌الله، یکی دیگر از کارگران کارخانه‌ی تولید زیورآلات نقره در قندوز از ده سال به این‌سو در این کارخانه به‌کار مشغول است. شمس‌الله افزود: «در این کارخانه ما معمولا زیورآلاتی چون کره، لاکت، انگشتر و گوشوارهی لاجوردی می‌سازیم و به بازار عرضه می‌کنیم.» وی می‌افزاید مصارف خانواده‌اش را از طریق کار در این کارخانه بدست می‌آورد.
مشتریان نقره چه می‌گويند؟
شماری از باشندگان قندوز که به زیورآلات نقره علاقه‌مند هستند، می‌گویند در چند سال اخیر زیورآلات با کاربرد نقره با کیفیت و باظرافت را زرگران در این ولایت می‌سازند. به‌گفته‌ی آنان، زیورآلاتی که با کیفیت بالا ساخته می‌شود مشتریان زیادی را به خود جذب می‌کند.
عبیدالله، یکی از باشندگان قندوز که برای خرید انگشتر نقره به بازار زرگری این ولایت آمده است می‌گوید از هشت سال به این‌سو از انگشتر نقره استفاده می‌کند. این جوان قندوزی آمده است تا انگشتری که در آن نگین و نقره‌ی خوب کار شده باشد را خریداری نماید. به‌گفته‌ی وی، زرگران باید در زیورآلات از فلزات بهتر استفاده کنند تا بازار خوب داشته باشند و مشتری هم از آن راضی باشد. او می‌افزاید در صورتی که در زیورآلات فلزات خوب و با ظرافت‌کاری بهتر کار نشده باشد و بی‌کیفیت باشد، بازار آن خراب می‌شود و مشتری را از دست می‌دهد.
احمدخان، از دیگر باشندگان قندوز می‌گوید سال‌ها است مصروف خرید و فروش زیورآلات نقره است و در این بخش تجربه زیادی دارد. به‌گفته‌ی او، زیورآلات را از کارخانههای قندوز خریداری و آن را برای فروش به ولسوالی‌ها و ولایت‌های تخار و بدخشان می‌برد. او می‌افزاید جنس اصلی نقره که با کیفیت بهتر ساخته شده باشد رنگ خود را از دست نمی‌دهد. به‌گفته‌ی وی، بیشترین مشتریان انگشترهای نقره را در ولایت‌های زون شمال‌شرق جوانان و بزرگان تشکیل می‌دهد.
بشیر، باشنده‌ی قندوز می‌گوید او انگشتر کارشده از نقره با نگین عقیق را خوش دارد. او به یکی از این کارخانهها آمده است تا یک انگشتر اصلی که در آینده رنگ آن سیاه نشود و کیفیت‌اش را از دست ندهد را خریداری کند. وی می‌افزاید در یک سال اخیر مشتریان نقره افزایش یافته و همچنان بهای آن نیز نسبت به سال‌های گذشته بلند شده است.
باشندگان قندوز و مشتریان زیورآلات نقره امیدوار اند این صنعت رشد چشم‌گیری داشته باشد و در آینده‌ها تولیدات بهتر را از کارخانههای ساخت‌وساز آن شاهد باشند. به‌گفته‌ی آنان، با پیشرفت صنعت زرگری از یک‌سو جوانان زیادی این حرفه را فرا می‌گیرند و صاحب کار می‌شوند و از سوی دیگر مشتریان زیورآلات هم می‌توانند با خیال راحت جنس‌های مورد علاقه‌ی‌شان را فرمایش و با بهای مناسب خریداری نمایند.
مسئولان کارخانههای نقره و اتحادیه زرگران در قندوز می‌گویند در صورتی که دولت در هماهنگی تاجران و سرمایه‌گذاران آنان را حمایت نمایند، می‌توانند تولیدات شان را چند برابر ساخته و این صنعت را به مراتب رشد دهند.