حدود یک ماه پس از وقوع زمین‌لرزه‌ی مرگ‌بار در هرات، بسیاری از باشندگان این ولایت هنوز از ترس پس‌لرزه یا گیرکردن در زیر آوار، شب‌ها در زیر خیمه‌ها و سرک‌ها می‌خوابند. بسیاری از باشندگان هرات در مرکز این ولایت و ولسوالی‌هایی که از زمین‌لرزه متأثر شده‌اند، می‌ترسند اگر شب در خانه بخوابند، یک پس‌لرزه‌ی دیگر امکان فرار و زنده ماندن را از آنان بگیرد.
شیرین‌گل، باشنده‌ی شهر هرات با شش عضو فامیلش در یکی از مزدحم‌ترین نقاط شهر و در چهارراهی مستوفیت در زیر خیمه شب و روز خود را سپری می‌کند. او می‌گوید با گذشت حدود یک ماه از وقوع زمین‌لرزه، هنوز جرأت رفتن به خانه را ندارد. او گفت: ««کاملا روحیه‌ی خود را از دست داده‌ام و هنوز که یک ماه است، تا همین فعلا به سر سرک‌ها خواب می‌شویم. فقط روزانه اگر بر اساس ضرورت یک بار برویم خانه پس عاجل بر می‌گردیم، چون می‌ترسیم که زمین‌لرزه شود.»
تأثیر روانی زمین‌لرزه در میان اعضای خانوادهی شیرین‌گل بیشتر در دو کودک او دیده می‌شود. او می‌گوید حالا شب‌ها خواب می‌بیند که خانه‌ها تخریب یا روی کودکانش آوار شده است. شیرین‌گل حالا منتظر لحظه‌ای است که دیگر خبری از زمین‌لرزه و پس‌لرزه‌هایش نباشد که او دست دو کودکش را گرفته به روان‌شناس مراجعه کند تا تأثیرات روانی زمین‌لرزه‌های یک ماه گذشته را درمان کند.
عزیزاحمد دیگر باشنده‌ی شهر هرات است که با اعضای خانواده‌اش در خیمه زندگی می‌کند. او می‌گوید پس از سومین زمین‌لرزه‌ی قدرتمند در هرات دختر هشت‌ساله‌اش بیمار شده است. او گفت: «از روزی که همین زمین‌لرزه شده بیخی حال همه خراب است. حتا همین دخترک کوچک من دچار بیماری روانی شده و خرج و خوراک‌اش کم. کلا وضعیت روحی و روانی ما خوب نیست و برای همین ما تا حالا جرأت نکردیم که به خانه برویم.»
تنها ترس پس‌لرزه نیست که باعث شده بسیاری‌ها جرأت رفتن به خانه را نداشته باشند. شایعات نیز عامل مهم دیگری است که باعث شده بسیاری‌ها خوابیدن در خیمه و ماندن در بیرون از خانه را ترجیح بدهند. مریم، یکی از باشندگان شهر هرات که باردار است، می‌گوید به‌دلیل ترس از پس‌لرزه و شایعات دچار بیماری روانی شده است. او گفت: «یک ماه می‌شود که نتوانستیم به خانه‌ی خود برویم. مردم شایعه پخش می‌کنند و ما نمی‌توانیم خانه برویم.»
عبدالعزیز در ناحیه‌ی پانزدهم شهر هرات زندگی می‌کند. او می‌گوید مادرش پس از دومین زمین‌لرزه دچار ترس و وحشت شد و سکته کرد. او گفت: «مادرم هیچ تکلیفی نداشت؛ اما پس از همین زمین‌لرزه‌ی پنج صبح قلب‌اش گرفت و تا این‌که ما به شفاخانه رسیدیم کلا وضعیت‌اش خراب شد و متأسفانه ما مادر خود را از دست دادیم.»
تأثیرات روانی زمین‌لرزه در هرات بیشتر با مراجعه به مراکز صحی این ولایت قابل مشاهده است. منابع در مراکز صحی هرات می‌گویند پس از وقوع زمین‌لرزه و پس‌لرزه‌هایش، رقم مراجعه‌کنندگان به مراکز صحی تا دو برابر افزایش یافته است. یکی از مسئولان شفاخانه حوزه‌ای در هرات به شرط ناشناس ماندن می‌گوید تعداد افرادی که دچار بیماری روانی شده‌اند تا دو برابر افزایش یافته است. او گفت که در چند روز پسین بیش از دو هزار نفر به‌دلیل اختلالات روانی به این شفاخانه مراجعه کرده و از این میان حدود ۵۰۰ نفر آن بستری شده‌اند.
به‌گفته‌ی این مسئول صحی، بیشتر بیماران زنان و کودکان هستند. او افزود: ««طوری که این روزها ما مشاهده می‌کنیم، پس از گذشت چندین روز از خود زمین‌لرزه، تا این‌که مردم کمی آرام شوند، شاهد موج عظیمی از افرادی خواهیم بود که دچار اختلالات روانی خواهند بود.»
زمین‌لرزه‌ای به قدرت ۶.۳ درجه‌ی ریشتر روز شنبه (۱۵ میزان) ولسوالی زنده‌جان و شماری دیگر از ولسوالی‌های هرات را تکان داد. از آن زمان تا اکنون چندین زمین‌لرزه‌ی قدرتمند دیگر و ده‌ها پس‌لرزه در هرات گزارش شده است.
بر اساس آمار اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد برای افغانستان، زمین‌لرزه‌های پی‌هم از هفتم تا پانزدهم ماه اکتوبر در ولایت هرات جان هزار و ۴۸۲ نفر را گرفته و دو هزار و ۱۰۰ نفر دیگر در نتیجه‌ی آن زخمی شده‌اند. این زمین‌لرزه‌ها و پس‌لرزه‌های آن حدود ۱۰ هزار خانه را به‌گونه‌ی کامل تخریب و بیش از ۲۰ هزار خانه‌ی دیگر را در هرات و ولسوالی‌های آن قسما تخریب کرده است.
اوچا گفته است که بیش از ۴۸ هزار خانواده به‌صورت مستقیم در ولسوالی‌های انجیل، کُشک یا رُباط‌سنگی، زنده‌جان، گلران، کهسان و شهر هرات از زمین‌لرزه و پس‌لرزه‌های آن متأثر شده‌اند. حدود ۲۳ درصد این افراد کودکان زیر پنج سال اند. بر اساس گزارش این سازمان، ۱۱۴ هزار نفر از اثر زمین‌لرزه نیازمند کمک بشردوستانه هستند.
با وصف این‌که نهادهای کمک‌رسان در یک ماه گذشته به کمک آسیب‌دیدگان زمین‌لرزه در هرات شتافته‌اند و کمک‌های زیادی به این ولایت فرستاده شده است، اما هنوز هم برخی از باشندگان هرات می‌گویند کمک‌های لازم را دریافت نکرده‌اند.
یکی از باشندگان روستای سیاه‌آب در ولسوالی زنده‌جان، مرکز وقوع زمین‌لرزه در هرات، می‌گوید با وجود آن‌که تمام داروندارش را در زمین‌لرزه از دست داده، اما تا هنوز کمک دریافت نکرده است. او گفت که یک خواهر و یک کودکش را از دست داده و در حال حاضر در خمیه‌ای زندگی می‌کند که خودش آن را تهیه کرده است.
عسکر، یکی از باشندگان روستای نایب‌رفیع از عدم دسترسی مردم این روستا به خیمه و مواد خوراکی شاکی است. به‌گفته‌ی وی، مردم این روستا مجبور هستند از خیمه‌های مشترک استفاده کنند. وی افزود: «مشکل کلان ما مردم نداشتن خیمه است. بیشتر از چندین نهاد ما را سروی کرده و گفته که به شما خیمه می‌دهیم اما هنوز به ما خیمه نیاوردند. باور کنید هر چهار فامیل از یک خیمه‌ی مشترک استفاده می‌کنیم.»
عبدالقادر که در روستای سیاه‌آب ولسوالی زنده‌جان زندگی می‌کند، نیز از عدم نبود خیمه و سرپنا شاکی است. به‌گفته‌ی وی، شمار زیادی از باشندگان این روستا مجبور اند که شب‌های سرد را در بیرون و در فضای باز سپری کنند. وی افزود: «شاید باور شما نشود، شب تا صبح از سردی هوا بیداریم. نهادها فقط نام‌نویسی بلد اند. ما نه خیمه داریم و نه کمپل. چند کمپل و مقدار برنج و روغن را مردم به ما دادند و بس خلاص.»
شماری از آسیب‌دیدگان زمین‌لرزه شکایت دارند که طالبان در توزیع اقلام کمکی بر اساس تقسیم‌بندی‌های قومی و تباری عمل می‌کنند. در نتیجه، مناطق زیادی نظیر بسیاری از روستاهای زنده‌جان به خیمه و پوشاک دسترسی ندارند. آنان از نهادهای کمک‌رسان خارجی می‌خواهند که کمک‌های‌شان را به اساس سروی‌های انجام‌شده توسط خود شان توزیع کنند زیرا طالبان در توزیع کمک‌ها بی‌طرف نیستند.
آسیب‌دیدگان زمین‌لرزه در حالی از عدم دریافت کمک‌ها شکایت دارند که دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد (اوچا) می‌گوید از ۹۳.۶ میلیون دالر بودجه‌ی درخواستی برای کمک به آسیب‌دیدگان زمین‌لرزه در هرات در زمستان، ۲۶ درصد آن دریافت شده است. این دفتر روز جمعه (۱۲ عقرب) در صفحه‌ی ایکس نوشته است که تنها در بخش فراهم‌کردن سرپناه، ۴۰.۲ میلیون دالر نیاز است، اما تا اکنون ۷.۵ میلیون دالر تأمین شده است.
اوچا گفته است که نهادهای مرتبط به سازمان ملل و شرکای آن ۹۰۰ متریک تُن مواد غذایی را به بیش از ۱۲ هزار خانواده توزیع کرده است. همچنان برای بیش از شش هزار خانواده سرپناه اضطراری، شامل خیمه توزیع شده است. نُه هزار کیت کمپل، پنج هزار بسته لباس زمستانی و هشت هزار اقلام غیرغذایی از دیگر کمک‌هایی است که تا اکنون توزیع شده است. بر اساس گزارش این نهاد، ۴۰ هزار نفر دیگر بسته‌های شوینده از قبیل مخزن آب، کیت‌های بهداشتی و دست‌شویی‌های سیار دریافت کرده‌اند. ۱۰ هزار خانوادهی آسیب‌دیده به مبلغ ۲۲ هزار دالر پول نقد دریافت کرده‌اند.