آیا می‌توان با دادن وزارت امنیت را خرید؟

بی‌بی‌سی خبری منتشر کرده که گویا گروه طالبان درخواست رییس جمهور غنی مبنی بر اشتراک در کابینه‌ی حکومت وحدت ملی را رد کرده است. این رسانه از قول منابع نزدیک به رییس جمهور غنی نوشته است که رییس جمهور پیش‌نهاد وزارت‌های احیا و انکشاف دهات، حج و اوقاف و سرحدات و قبایل را به گروه طالبان و حزب اسلامی کرده بود. البته سخنگوی رییس جمهور غنی با رد این خبر، آن را بی‌اساس خوانده است.

زمزمه‌های دادن کرسی‌های دولتی به طالبان در حکومت وحدت ملی از چندی بدین‌سو سر زبان‌ها اند. پیش از این نیز برخی منابع، دلیل تأخیر در اعلان کابینه را چانه‌زنی برای سهیم کردن طالبان و حزب اسلامی در کابینه‌ی حکومت وحدت ملی دانسته بودند. گفته می‌شد، قرار است چند وزارت‌خانه به طالبان و حزب اسلامی داده شوند تا آن‌ها از جنگ و خشونت دست کشیده و به روند صلح بپیوندند.

صرف نظر از تأیید یا عدم تأییدِ بحثِ دادن کرسی‌های دولتی به طالبان، این یک واقعیت است که دولت افغانستان تلاش می‌کند با حفظ قانون اساسی، حضور نیروهای خارجی و سیاست‌های کلی دولت، از هر راه ممکن طالبان را به روند مصالحه دعوت کند. دادن کرسی‌های دولتی به این گروه به عنوان یکی از این راه‌ها از زمان رییس جمهور کرزی تاکنون تعقیب شده؛ اما نتیجه نداده است. در بحث مذاکرات صلح با طالبان و تلاش برای آوردن آن‌ها به میز مصالحه، شریک ساختن آن‌ها در قدرت همواره یکی از گزینه‌ها بوده است. دولت افغانستان به منظور دست یافتن به صلح، به دادن یکی دو وزارت به طالبان حاضر بوده و در محاسبات سیاسی خویش حل کردن مسئله‌ی طالبان در بدل یکی دو وزارت را به صرفه و قابل قبول تشخیص داده است؛ اما طالبان به این پیش‌نهاد راضی نبوده‌اند. تغییر قانون اساسی، خروج کامل نیروهای خارجی از کشور و طراحی سیاست خارجی افغانستان بر اساس ترجیحات سیاسی طالبان، از خواست‌های اصلی این گروه در روند مصالحه بوده است؛ اموری که برای دولت افغانستان اهمیت حیاتی دارند و غیر‌قابل سازش اند.

دادن دو یا چند وزارت‌خانه به طالبان، مسئله‌ی امنیت افغانستان را حل نمی‌کند و حکومت وحدت ملی نباید دچار این کوته‌نگری شود. حتا اگر این محاسبه را درست بپنداریم، با آن‌هم نباید از طریق باج‌دهی و سهیم ساختن آن‌ها به قدرت، روند مصالحه را به نتیجه برسانیم. دادن کرسی‌های حکومتی به طالبان، به معنای باج‌دهی به این گروه جانی و تروریست است. طالبان که در کشتن مردم افغانستان و دهشت‌افگنی به هیچ چیزی احترام قایل نیستند و همه‌روزه با حملات انتحاری دسته دسته مردم بی‌گناه را می‌کشند، به هیچ عنوان شایسته‌ی سهیم‌شدن در قدرت نیستند. حتا اگر کرسی‌های حکومتی را در اختیار فرستادگان این گروه قرار دهیم، با‌ز هم دست از دهشت‌افگنی و جنایت بر‌نمی‌دارند. هیچ ضمانتی وجود ندارد که این گروه در صورت سهیم‌شدن در قدرت، دست از جنگ، ترور و دهشت‌افگنی بر‌دار‌د.

گذشته از آن، طالبان ابزار پاکستان در افغانستان است. این گروه توسط آی‌‌اس‌آی و نظامیان پاکستانی به‌وجود آمد و هم اکنون نیز از سوی آن‌ها تمویل و حمایت می‌شود. برنامه‌های نظامی طالبان از سوی افسران آی‌اس‌آی تهیه و با کمک آن‌ها در افغانستان اجرا می‌شوند. به عبارتی، پاکستان بازی‌گردان اصلی معادله‌ی جنگ و صلح افغانستان است. از این‌رو، این گروه عملا هیچ صلاحیتی در معادله‌ی جنگ و صلح ندارد. به همین خاطر است که روند مصالحه‌ی دولت افغانستان با این گروه به نتیجه نمی‌رسد. رییس جمهور کرزی نیز در آخرین ماه‌های حکومتش در خصوص روند مصالحه به همین درک رسیده بود؛ این‌که طالبان صلاحیت مذاکره را ندارند و برای پایان یافتن جنگ افغانستان و دست کشیدن طالبان از شورش، باید با پاکستان مذاکره نمود. بنابراین، نمی‌توان با دادن یک یا چند وزارت به طالبان، به جنگ افغانستان خاتمه بخشید و روند مصالحه را به نتیجه رساند.