پس از منع آموزش و کار در ادارههای دولتی و غیردولتی برای بانوان از سوی طالبان، شماری از زنان و دختران در سرپل به کار صنایع دستی گلیم و قالینبافی روی آوردهاند. این زنان و دختران در مراکز گلیم و قالینبافی که از سوی تاجران این ولایت ایجاد شده است، با مزد اندک کار میکنند. آنان میگویند در صورتی که گلیم و قالین بازار خوب داشته باشد، زنان دستمزد خوب بدست میآورند و در نبود بازار خوب، دستمزد شان نیز کاهش مییابد.
گلیم و قالینبافی، صنایع دستیای است که از دیر زمانی در بین زنان و دختران افغانستان رواج دارد، اما در دودههی گذشته از رونق افتاده است. یکی از عوامل آن رو آوردن زنان و دختران به آموزش و تحصیل و کار در ادارهها بود. اما با محروم شدن زنان از کار و تحصیل از سوی حکومت سرپرست طالبان، شماری از آنان دوباره به گلیم و قالینبافی روی آوردهاند.
منابع محلی در ولایت سرپل میگویند که در حال حاضر حدود ششونیم هزار زن و دختر در این ولایت مصروف گلیم و قالینبافی اند و از کار در کارگاههای قالین و گلیمبافی امرار معاش میکنند. این زنان و دختران در حال حاضر یک متر گلیم را از ۳۰۰ الی ۴۰۰ افغانی در مراکز گلیمبافی میبافند.
گلنار، یکی از کسانی است که زنان دیگر را برای گلیمبافی گردهم آورده است. گلنار میگوید: «زنانی که در این مرکز کار میکنند نهایت نادار هستند. کسادی بازار صنایع دستی هم سبب شده است که آنان با تلاشهای زیاد، دستمزد اندک بدست بیاورند. اما این کافی نیست و نیاز است که برای آنان بیشتر از این دستمزد داده شود. در صورتی که صنایع دستی این زنان بازار خوب داشته باشد، دستمزد و درآمد آنان نیز افزایش مییابد.»
عزیزه، یکی دیگر از زنانی که در یکی از مراکز گلیمبافی در شهر سرپل کار میکند، از کار خود در شرایطی که همه چیز برای زنان از سوی طالبان منع شده است، ابراز رضایت میکند و این شغل خود را غنیمت میداند.
بهگفتهی وی، مدت ۱۶ ماه میشود که در گلیمبافی کار میکند و از همین طریق به تأمین مخارج و مصارف زندگی مشترک خود سهمی میگیرد؛ اما میگوید مزد آنان در مقابل کاری که میکنند کم است و باید کارفرمایان برایشان مزد درستتری در نظر بگیرند.
وی میگوید: «یک متر گلیم را در بدل ۴۰۰ افغانی میبافیم و یک گلیم چهارمتره را پنج زن در یک هفته خلاص میکنیم. از همین طریق به خرج خانه کمک میکنیم اما این مزد برای ما خیلی کم است. جنس در بازارها خیلی قیمت است اما مجبور هستیم که بنابر نبود و ناچاری کار کنیم و لقمهنانی بدست بیاوریم.»
زهرا از دیگر زنانی است که به شغل گلیمبافی مصروف است و میگوید حکومت طالبان باید زنان گلیمباف را حمایت کند تا صنعت گلیمبافی در کشور پایدار بماند. وی میگوید زنانی که در این صنعت کار میکنند همهیشان نیازمند هستند و با مزد اندک کار میکنند. او گفت در میان زنان گلیمباف دخترانی نیز هستند که از دانشگاه فارغ شدهاند.
زهرا میگوید: «بیشتر زنان گلیمباف فقیر هستند. همچنان دخترانی که کارهای خویش را از دست دادهاند یا سند دانشگاه دارند، از روی مجبوری در این حرفه شامل شدهاند و کار میکنند. مزد روزانهیشان ۱۰۰ افغانی است. این زنان به حمایت حکومت نیاز دارند. باید حکومت مزد زنان کارگر را بالا ببرد و زمینهی فروش محصولات گلیم و قالین وطنی را مهیا کند.»
حسین رحمانی، یکی از گلیمفروشان شهر سرپل میگوید حکومت طالبان باید زمینهی فروش صنایع دستی زنان، از جمله گلیم و قالین وطنی را به کشورهای بیرونی مهیا کند و این صنایع که دسترنج زنان افغانستان است را با نام خود افغانستان به کشورهای بیرونی عرضه نماید.
در همین حال عبدالبصیر امینی، مدیر امور صنایع آمریت صنعت و تجارت طالبان در سرپل گفت که در حال حاضر در مرکز و ولسوالیهای این ولایت شش هزار و ۷۴۹ زن در مراکز گلیمبافی و ۱۱۹ زن در مراکز قالینبافی مشغول کار هستند. بهگفتهی وی، صنعت گلیم و قالینبافی در زمان حکومت جمهوریت در این ولایت خیلی کمرنگ بود، اما در زمان حکومت طالبان این صنعت رونق بیشتر گرفته و زنان زیادی در این حرفه مشغول کار شدهاند.
طالبان پس از به قدرت رسیدن مجدد محدودیتهای زیادی را برای زنان و دختران افغانستان وضع کردهاند. مهمترین محدودیت این گروه منع دختران از مکتب و دانشگاه و منع زنان از کار در ادارات دولتی و غیردولتی است. این محدودیتها باعث شده است تا هزاران زن بیکار شده و خانوادههایشان تنها منبع درآمد شان را نیز از دست بدهند.
محدودیتها و موانع طالبان زنان زیادی را بهسوی کار در صنایع دستی سوق داده است. در چند ولایت دیگر افغانستان نیز زنان زیادی به گلیمبافی و قالینبافی روی آوردهاند. در مقابل اما بازار فروش گلیم و قالین کساد است و مشتری در این عرصه وجود ندارد.