مرکز خبرنگاران افغانستان می‌گوید که در سال ۲۰۲۳ میلادی ۱۶۸ مورد نقض حقوق خبرنگاران را در افغانستان ثبت کرده است.
این نهاد امروز (جمعه، ۸ جدی) با نشر گزارشی گفته است که این موارد شامل جان‌باختن یک خبرنگار، زخمی‌شدن ۱۹ خبرنگار، ۷۸ مورد تهدید و ۶۱ مورد بازداشت خبرنگاران می‌شوند.
مرکز خبرنگاران افغانستان گفته است: «موارد ثبت شده نقض حقوق خبرنگاران و رسانه‌ها در سال ۲۰۲۳ به لحاظ کمی نسبت به ۲۶۰ رویداد ثبت شده در سال ۲۰۲۲، کاهش قابل ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد اما از نظر کیفی و ساختاری تغییری مشاهده نمی‌شود.»
مرکز خبرنگاران افغانستان همچنین گفته است که در سال ۲۰۲۳ میلادی، هشت مورد منع فعالیت رسانه‌ها توسط طالبان را ثبت کرده است.
این نهاد گفته است که در پنج مورد، فعالیت رسانه‌ها به‌صورت موقت و از یک تا چند هفته متوقف شده، اما در سه مورد دیگر، دو وب‌سایت خبری و یک رادیو، همچنان اجازه‌ی فعالیت ندارند.
مرکز خبرنگاران افغانستان افزوده است که در این سال طالبان همچنین چهار جلسه‌ی محاکمه برای مدیرمسئولان رسانه‌ها و خبرنگاران برگزار کرده‌اند.
بر اساس گزارش این مرکز، طالبان برای مدیرمسئولان ۱۰ رسانه‌‌ی خصوصی جلسه‌ی محاکمه‌ی غیابی و برای سه کارمند رادیو و تلویزیون ملی افغانستان و مدیرمسئولان دو شبکه‌ی رادیویی خصوصی، محاکمه‌ی حضوری برگزار کرده‌اند.
به گفته‌ی این مرکز، طالبان سه کارمند رادیو و تلویزیون ملی افغانستان و مدیرمسئول یک رسانه‌‌ی خصوصی را به دلیل اتهامات جنایی محاکمه کرده‌اند، اما در سایر موارد، مسئولان رسانه‌ها و خبرنگاران به‌دلیل کار رسانه‌ای تحت پیگرد قرار گرفته‌اند.
مرکز خبرنگاران افغانستان گفته است که در حال حاضر مدیرمسئول دو رسانه که هرکدام به یک سال زندان محکوم شده‌اند، در زندان طالبان در حال سپری کردن دوران محکومیت شان هستند.
این نهاد گفته است که طالبان در بیش از دو سال گذشته، دست‌کم ۱۴ دستورالعمل در مورد رسانه‌ها صادر کرده‌اند که شماری از آنها در سال ۲۰۲۳ میلادی صادر شده است.
بر اساس گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان، تشدید اعمال فشار بر رسانه‌ها و خبرنگاران با اجرای این دستورالعمل‌ها، از یک سو باعث کاهش سطح آزادی و استقلال کاری آنها و از سوی دیگر سبب تشدید خودسانسوری و چرخش رسانه‌ها به پوشش رویدادهای بشردوستانه و آموزشی شده است.
مرکز خبرنگاران افغانستان گفته است که یافته‌های این نهاد نشان می‌دهد که اداره‌ی استخبارات و وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان، به شکل مستقیم و غیرمستقیم روند سرکوب خبرنگاران و رسانه‌ها را در سال ۲۰۲۳ به عهده داشته‌اند.
این نهاد گفته است که به‌دلیل اعمال قدرت و فشار نمایندگان این دو اداره، کمیسیون رسیدگی به شکایات و تخطی‌های رسانه‌ای، موفقیتی در بهبود وضعیت خبرنگاران و رسانه‌ها نداشته و حتا در مواردی عامل و باعث نقض حقوق خبرنگاران و رسانه‌ها شده است.
مرکز خبرنگاران افغانستان با نگرانی از تداوم نقض حقوق خبرنگاران و رسانه‌ها، از طالبان خواسته است که دستورالعمل‌های فراقانونی را لغو و زمینه‌ی فعالیت آزاد رسانه‌ها را بر مبنای قانون رسانه‌ها و قانون دسترسی به اطلاعات، فراهم کند.
طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، محدودیت‌های گسترده بر فعالیت رسانه‌ها و خبرنگاران وضع کرده‌اند و در موارد مختلف به دفاتر رسانه‌ها یورش برده‌اند و خبرنگاران را بازداشت و شکنجه کرده‌اند.
این گروه خبرنگاران زن را در رسانه‌های افغانستان مجبور به پوشاندن صورت شان با ماسک سیاه کرده‌اند و در شماری از ولایت‌ها نیز نشر صدای زن از رسانه‌ها را ممنوع کرده‌اند.