منبع: والستریت ژورنال
نویسنده: مارگاریتا استانساتی و احسانالله امیری
برگردان: اقبال غرجی
کابل- راویل سینگ، معاون شورای سراسری هندوها و سیکها در کابل، یکی از بزرگترین حمایتکنندههای رییس جمهور جدید افغانستان، اشرف غنی، در انتخابات گذشته بوده است. عکس پروفایل صفحهی فیسبوک راویل سینگ، دختر چهار سالهاش است که در جریان کمپاینهای انتخاباتی، تصویر رییس جمهور را به دست دارد.
اما با وجود وعدهی آقای غنی که گفته بود افغانستان را یک کشور همهشمول میسازد، آقای سینگ میگوید، ما از این نگرانیم که اگر اکثر هندوها و سیکها بهخاطر تعصب رییس جمهور، کشور را ترک کنند، اقلیت مذهبی آنها نابود میشود. او میافزاید، «اگر دولت افغانستان به این مسئله توجه نکند، معلوم است که روزی در افغانستان سیک یا هندویی باقی نخواهد ماند.»
اسلام دین رسمی مردم افغانستان است. اگرچه قانون اساسی این کشور عقاید دیگران را به رسمیت میشناسد و آنها حق دارند مراسم مذهبیشان را آزادانه برگزار کنند و اکثر مسلمانان میانهرو افغان تنوع را میپذیرند؛ اما سیکها و هندوها میگویند، آنها بهخاطر برگزاری مراسمهای دینی و فرهنگیشان در این کشور، با برخوردهای نامناسب روبهرو میشوند. به همین دلیل، رهبر این گروه کوچک میگوید، در سالهای اخیر اکثر آنها کشور را ترک کردهاند.
در یک غروب خزانی، هندوها و سیکها جهت روشن کردن شمع در یکی از پرستشگاههای خود در کابل، برای ادای دیوالی-جشنوارهی چراغ که از مهمترین جشنهای سالانهی آنها میباشد- گرد هم آمده بودند. به گفتهی اعضای این گروه، آنها هر سال در جشن دیوالی دیویندلس شرکت میکنند. آمار رسمیای در بارهی نفوس آنها در این کشور وجود ندارد؛ اما آنها میگویند، قبل از سال 1992 و شروع جنگهای داخلی، نفوسشان به 200،000 تن میرسید که در حال حاضر به 7000 نفر کاهش یافته است که اکثریت آنها سیک میباشند.
اوتار سینگ، رهبر سیکها و هندوهای افغانستان و عضو قبلی پارلمان میگوید، شرایط زندگی آنها در دولت دموکراتیک افغانستان، بدتر از وضعیت دوران طالبان در دههی 1990 است که در آن زمان طالبان قانون خیلی سختی داشتند. در آن زمان این گروه اقلیت دستبند زرد میپوشید که از دیگران متمایز شوند و به عنوان شهروندان درجه دو حساب میشدند. او میگوید، «در زمان حاکمیت طالبان حقوق ما به گونهی واضح تعریف گردیده بود و مردم به ما ظلم نمیکردند.»
آقای اشرف غنی در ماه نوامبر در ملاقات با نمایندگان سیکها و هندوها، وعده سپرده بود که به پیشنهادهای آنها عمل میکند و تصریح کرده بود که آنها از حقی که اتباع دیگر افغانستان برخوردار اند، برخوردار میشوند. نظر به یک بیانیه که از دفتر وی منتشر شد، او همچنان وعده داده بود که برای ساختن عبادتگاه این گروه در ولایت شرقی ننگرهار، بودجه پرداخت میکند.
اعضای جامعهی سیک و هندو میگویند، آنها امیدوار اند که آقای غنی به وعدههایش وفا کند و از حقوق آنها دفاع کند و این کار باعث میشود که هندوها و سیکها افغانستان را ترک نکنند.
بنا بر گفتههای رهبران این اجتماع، از بهار گذشته تاکنون، حدود 400 سیک و هندو کشور را ترک کردهاند. اکثر آنها به جامعهی افغانستانیها در هند، خانهی معنویشان، ملحق شدهاند؛ در حالی که تعدادی از آنها از طریق قاچاقبران خواستهاند خود را به غرب برسانند.
اینگونه سفرهای دریایی گاهی پایان غمانگیز دارند. در ماه آگست، 35 سیک اهل افغانستان که دارای سن و سال متفاوت بودند، از کانتینر داخل کشتی در شهر تیلبوری بریتانیا پیدا شدند. یکی از این مهاجران، مرده بود. سخنگوی سفارت بریتانیا در کابل گفت، دولت بریتانیا در حال حاضر بر پروندههای درخواستی پناهجویان دیگر تمرکز کرده است.
هندوها و سیکهای افغانستان به اجتماعات کوچک تقسیم میشوند و در مناسبتهای مذهبی در عبادتگاه هردوی این گروه شرکت میکنند و مراسم دینیشان را ادا میکنند. آنها در خانه پنجابی صحبت میکنند که زبان دینی سیکها میباشد و گویندگان اصلی این زبان در بخشهایی از کشور هند زندگی میکنند. اکثر سیکهای افغانی میگویند که آنها در دو راهه قرار گرفتهاند و در هیچ طرف بهصورت کامل پذیرفته نشدهاند.
رام سینگ، دکاندار 22 ساله میگوید، «زمانی که در هند استیم، آنها ما را افغان میگویند؛ اما زمانی که در افغانستان استیم، افغانهای دیگر ما را به عنوان بیگانه میشناسند- با وجودی که ما نیز افغانیم.»
تاریخ آمدن هندوها و سیکها به افغانستان، برمیگردد به قرن هجدهم میلادی، زمانی که آنها نقش کلیدی در تجارت آسیای مرکزی و دیگر شبهقارهها داشت. هرچند، تاریخشناسان باور دارند که آنان قبل از این تاریخ نیز در افغانستان بودهاند.
این روزها، آنها بهخاطرِ داشتن دکانهای دوای یونانی مشهور اند. اکثر آنها در کابل زندگی میکنند. سیکها در نقاط دیگر کشور نیز زندگی میکنند که با رویههای نامناسب شهروندان دیگر مواجه میشوند.
ویساک سینگ، سیک اهل افغانستان که در لشکرگاه، مرکز ولایت جنوبی هلمند زندگی میکند، میگوید، «ما نمیتوانیم به زندگی خود در بین این مردم ادامه دهیم. مدام میگویند: هندو، هندو! شما کافر هستید! این برخوردی گهگاه نیست، بلکه هر روز تکرار میشود.» او میگوید، در بین 35 خانوادهی سیک که در هلمند زندگی میکنند، اکثرشان در صدد ترک این دیار میباشند.
علت اصلی برخورد سیکها و هندوها با مخالفت مردم این است که آنها مردههایشان را میسوزانند. اکثر افغانستانیها این کار را غیراسلامی میپندارند و خواستار توقف آن اند. مردم آنها را بهصورت دورهای توهین میکنند، یا به طرف صف هندوها و سیکها در زمان در دادن جنازه، سنگ پرتاپ میکنند.
محل سوزاندان مردههای هندوها و سیکها در کابل در داخل یک باغچه در حومهی شهر است که توسط دیوارها احاطه شده است. اما حالا شهر بزرگ شده است و در این محل مردم زندگی میکنند. این کار در سالهای اخیر با تنشهای مردم منطقه روبهرو گردیده است. در حال حاضر سیکها هنگام سوزاندن مردههایشان، به حمایت پولیس نیازمند اند.
اما همگی مخالف این کار آنها نیستند. محمد شریف، محافظ امنیتی در قبرستان سیکها، به عنوان یک مسلمان میگوید، «آنها معتقد به دین خودشان اند و من هم معتقد به دین خودم هستم. آنها مردمان خوبی اند و من هیچگونه مشکلی با ایشان ندارم.»
سیکها و هندوها میگویند، موضوع مکتب مشکل دیگر است. اکثر خانوادهها به این دلیل نگران اند که کودکانشان از رفتن به مکتبهای دولتی منع میشوند و در عوض کودکانشان را به مکتبهای خصوصی میفرستند، یا هیچ به مکتب نمیفرستند.
ویساک سینگ که در ولایت هلمند زندگی میکند، میگوید که کودکان خانوادهاش بیسواد هستند. او میافزاید، «ما در خانه برای آنها پنجابی تدریس میکنیم و معلم خصوصی استخدام میکنیم تا برای کودکان ما فارسی و پشتو» که دو زبان رسمی افغانستان است، تدریس کند.
با وجود چالشها، راویل سینگ، رهبر این گروه میگوید که او به افغان بودنش افتخار میکند، «من افغانستان را دوست دارم، بهخاطری که کشورم است. ما هندوها و سیکها از جای دیگری نیستم؛ اینجا مکانی است که ما به آن تعلق داریم.»