شماری از کشاورزان ولایت فاریاب که به کشت گیاه هنگ رو آورده بودند و به حاصلات آن امید بسته بودند، حالا میگویند قیمت هنگ در بازار تا ۹۰ درصد کاهش یافته است و تاجران این گیاه هم به وعدهای که داده بودند، عمل نکردهاند.
این کشاورزان مدعی اند که تبلیغات تاجران گیاه هنگ آنان را وا داشته است که زمینهای خود را گیاه هنگ کشت کنند اما حالا همان تاجران حاصلات این گیاه را با نرخ بسیار پایین میخرند. برخی هم میگویند از صدها هزار افغانی که بر روی کشت این گیاه هزینه کرده بودند حالا چند هزار افغانی هم حاصل بدست نیاوردهاند.
غلامنقشبند، باشندهی روستای سربلاق در ناحیهی نهم شهر میمنه سال گذشته ۲۰ میلیون افغانی را برای کشت گیاه هنگ سرمایهگذاری کرده است. او میگوید از ۲۰ میلیون افغانی سرمایهاش برای امسال هیچ درآمدی نداشته است.
غلامنقشبند مدعی است که صد جریب زمین را با هزینهی بلند گیاه هنگ کشت کرده بود اما امسال کسی نهال هنگ را رایگان هم نمیگیرد و او از این ناحیه ضرر کرده است. وی گفت که تنها خودش نیست، اکثر باشندگان این ولایت با فروش داروندار خود تخم و نهال گیاه هنگ خریده بودند و حالا ضرر کردهاند.
او گفت: «سال گذشته خوب بود اما امسال کاروبار گیاه هنگ به صفر رسیده است. کشاورزان سال گذشته داروندار خود را فروختند و هر کیلو از تخم تاجیکی گیاه هنگ را تا ۲۵ هزار افغانی خریده و کشت کردند. امسال نهال این گیاه را کسی به یک افغانی نمیخرد. من خودم ۴۰۰ هزار نهال این گیاه را به قیمت هر نهال تا ۱۸ و ۲۰ افغانی خریده و کشت نموده بودم. حالا همان نهال را کسی به یک افغانی از پیشم نمیخرد.»
بر اساس گفتههای غلامنقشبند، در گذشته یک کیلو شیرهی گیاه هنگ ۲۵ هزار افغانی بود اما اکنون قیمت آن تا دو هزار افغانی کاهش یافته است. او هشدار میدهد که اگر جلو این ضرر کشاورزان گرفته نشود، آنان دوباره به کشت تریاک رو خواهند آورد.
محمدنعیم، یکی دیگر از کشاورزان فاریاب که در بخش گیاه هنگ فعالیت میکند نیز گفت که سال گذشته بعضی از کشاورزان گاوها و طلای خانمهای خود را در بازار فروخته و بهجای آن نهال و تخم گیاه هنگ را به قیمت بلند خریده بودند، اما امسال کسی حتا نهال این گیاه را خریداری نمیکند.
او گفت: «پارسال نهال را ۱۴ افغانی خریده و کشت کرده بودم، اما امسال کسی همان نهال را به یک روپیه هم نمیگیرد. یک کیلو شیرهی گیاه هنگ تا ۲۶ هزار افغانی فروخته میشد اما امسال به دو هزار افغانی پایین آمده است. کشاورزان را دربهدر کرده است. نمیدانم تجاران چرا این کار را کردند؟»
تاجران و خریداران شیرهی گیاه هنگ مدعی اند که رو آوردن تعداد زیادی از مردم به کشت این گیاه باعث شده است تا قیمت نهال این گیاه و شیرهی آن کاهش یابد. عصمتالله، تجار گیاه هنگ در شهر میمنه، مرکز فاریاب که از چهار سال به اینسو در خریدوفروش این گیاه مشغول است، میگوید که دلیل این همه ضرر کشاورزان و مردم این ولایت رجوع یکبارگی مردم به کشت این گیاه است.
وی گفت که حدود ۶۰ درصد مردم کاروبار خود را رها کرده و به کشت گیاه هنگ رو آوردهاند که این هجوم سبب شده قیمتها به یکبارگی پایین بیاید.
او میافزاید: «در سه سال گذشته این گیاه رشد چشمگیری داشت، اما امسال کشاورزان تباه شدند و حتا به تکدیگری رسیدند. بهخاطر اینکه همه چیز خود را فروخته و به کار این گیاه دست زده بودند. قیمت این گیاه به پایینترین نرخ خود رسیده است. کشورهای همسایه مقدار شیرهی مورد نیاز خود را که نظر به تولید این شیره در افغانستان بسیار کم است، به کشورشان وارد میکنند و متباقی که درصد زیادی است، در بازارهای کشور میماند و نرخ از همین سبب پایین آمده است.»
مسئولان ریاست زراعت طالبان در فاریاب نیز تأیید میکنند که نرخ شیره و نهال گیاه هنگ در این ولایت ۹۰ درصد پایین آمده و کشاورزان ضرر قابل ملاحظهای کردهاند. یک منبع از ریاست زراعت طالبان در فاریاب گفت که حدود ۵۰ درصد باشندگان این ولایت در سالهای گذشته به کشت گیاه هنگ رو آورده و تخم این گیاه را کشت نمودهاند، اما در این روزها کسی شیره و نهال این گیاه را نمیخرد. بهگفتهی وی، وزارت زراعت در تلاش است که در سال آینده بازار خرید و فروش این گیاه را کنترل کند و نگذارد بیشتر از این کشاورزان و شهروندان کشور متضرر شوند.
کشت گیاه هنگ در سالهای اخیر در بین کشاورزان رواج یافته است. بسیاریها امیدوار بودند که ترویج کشت هنگ گزینهی بدیل کشت خشخاش باشد و از طرفی کشاورزان درآمد بهتر داشته باشند. به نظر میرسد بسیاری از کشاورزان بدون هماهنگی با مسئولان زراعتی و درنظرگرفتن وضعیت بازار، زمینهای خود را هنگ کشت کردهاند. ریاست زراعت ولایت فاریاب از اینکه چقدر زمین در این ولایت تحت کشت گیاه هنگ است آماری در دست ندارد و مدعی است که کشاورزان بدون هماهنگی با این ریاست به کشت هنگ رو آوردهاند.