نویسنده: محمد جمیل
برگردان: جواد زاولستانی
منبع: روزنامه‌ی پاکستانی دیلی تایمز
این مقاله به هیچ‌وجه بازتاب‌دهنده‌ی دیدگاه روزنامه‌ی اطلاعات روز و نویسندگان آن نیست. اطلاعات روز با ترجمه و نشر چنین مطالب، می‌کوشد تا دیدگاه‌های مختلف را در رابطه به مسایل امنیتی و سیاسی افغانستان بازتاب دهد تا خوانندگانش بتوانند از زوایای مختلف بر قضایای مرتبط به موضوعات حساس کشور‌شان نگاه کنند و با درک دیدگاه‌های متفاوت، خود به درک بهتری دست‌یابند.
اشرف غنی برای نخستین بار از ستاد مرکزی ارتش پاکستان دیدن کرد تا دیدگاه نظامیان پاکستانی را درک کند و آنان را اطمینان داد که نگرانی‌های پاکستان در نظر گرفته خواهند شد. این نخستین دیدار رییس یک دولت از ستاد مرکزی ارتش پاکستان بود.
ایمان دینی، میراث مشترک تاریخی و ارزش‌های مشترک عشق و صلح، مردم افغانستان و پاکستان را به‌هم پیوند زده‌اند. به دلیل قرار گرفتن در دو اروگاه سیاسی مخالف در دوران جنگ سرد، بین این دو کشور سوء تفاهم خلق شد؛ اما تماس و گفت‌وگوی مداوم بین افغانستان و پاکستان این سوء تفاهم‌ها را از بین برده است و اکنون هردو طرف، دیدگاه و مجبوریت‌های یک‌دیگر را بهتر درک می‌کنند. حرکت اشرف غنی در جریان دو روز اقامتش در پاکستان در ماه نوامبر که بدخواهی‌های گذشته را فراموش کنیم و روابط بین دو کشور را قوی سازیم، بازتاب‌دهنده‌ی خواست مخلصانه‌ی او برای حرکت به پیش بود.
دیدار اشرف غنی و هیئت همراهش در روز نخست سفرش از ستاد مرکزی نظامیان پاکستان، از اهمیت بالایی برخوردار بود. در این دیدار رییس جمهور را مقام‌های امنیتی بلندپایه و جنرال‌های بلندرتبه‌ی افغانستان همراهی کردند. او از قربانی‌های پاکستان در مبارزه علیه تروریزم ستایش کرد و بر بنای یادبود شهدا، حلقه‌ی گل گذاشت. او علاقه‌مندی دولتش را در «تقویت روابط امنیتی و دفاعی با پاکستان، به‌شمول همکاری در آموزش [نیروهای مرزی] و مدیریت مرز» ابراز کرد. در واقع، او در آغاز دیدارش آهنگ مثبتی را به صدا درآورد. برای پایان بخشیدن به شورش و آوردن صلح در افغانستان، رییس جمهور غنی طالبان را به سهم گرفتن در حکومتش دعوت کرد. اما دعوت اشرف غنی از سوی طالبان رد شد. سه ماه پس از آغاز کار، رییس جمهور غنی کابینه‌اش را معرفی کرده و هدف آن است که کابینه مرکب از تمام جناح‌های افغانستان باشد.
در واقع، تشکیل حکومت چند‌قومی و وسیع‌البنیاد در افغانستان یک ضرورت است و در پشت پرده چنین دیدگاهی بوده است که حکومت افغانستان می‌خواسته والی‌های سه ولایت جنوبی- هلمند، قندهار و نیمروز- از سوی طالبان تعیین شوند. با این حال، یکی از منابع نزدیک به رهبری طالبان گفته که امضای موافقت‌نامه‌ی امنیتی با ایالات متحده که پس از پایان مأموریت رزمی به سربازان بین‌المللی اجازه‌ی حضور در افغانستان می‌دهد، دلیل اصلی رد این خواست رییس جمهور غنی بوده است. یکی از پیش‌شرط‌های طالبان برای مصالحه، تغییر دادن قانونی اساسی است تا آنان از تعقیب عدلی-قضایی معاف شوند. البته که پاکستان در روند صلح کمک و با حکومت افغانستان همکاری خواهد کرد. اما هیچ‌کسی نباید از این لحاظ زیاد امیدوار باشد؛ چون پاکستان بر طالبان نفوذ ندارد. اگر پاکستان بر طالبان نفوذ داشت، طالبان افغانستان تحریک طالبان پاکستانی را از ارتکاب جنایت وحشت‌ناک‌شان در پاکستان باز می‌داشت.
رییس جمهور غنی اطمینان داده است که اجازه نمی‌دهد از خاکش علیه پاکستان استفاده شود و در عوض، از سوی پاکستان اطمینان دریافت کرده است که پیکارجویان بدون تمایز سرکوب خواهند شد. در روز یک‌شنبه هفته‌ی گذشته، رییس عمومی استخبارات پاکستان (ISI)، جنرال رضوان اختر، با رییس جمهور غنی دیدار کرد و توافق نمودند که برای برخورد با تهدید تروریزم به‌صورت مشترک تلاش کنند. این سفر رضوان اختر با سفر قبلی او که همراه با رییس ارتش پس از حملهی پشاور صورت گرفت، مرتبط دانسته می‌شود. در دیدار قبلی‌اش، رییس عمومی آی‌اس‌آی معلومات مرتبط با موقعیت ملا فضل‌الله و عمر خراسانی را با افغانستان شریک ساخت. حکومت افغانستان عملیاتی را در کنر راه‌اندازی کرد. چنان‌که در بالا گفته شد، رییس جمهور غنی از ستاد مرکزی ارتش پاکستان دیدار کرد تا نگرانی آنان را بشنود.
هیئت‌های نظامی و مقام‌های وزارت خارجه‌ی ایالات متحده همواره از پاکستان دیدن کرده‌اند و با رهبران نظامی در ستاد مرکزی ارتش به گفت‌وگو نشسته‌اند؛ اما در تاریخ پاکستان این نخستین بار بود که رییس یک دولت از ستاد مرکزی ارتش پاکستان دیدن کرد تا دیدگاه نظامیان را درک کند و اطمینان دهد که نگرانی‌های پاکستان در نظر گرفته می‌شود. در اعلامیه‌ی مطبوعاتی بخش روابط عامه‌ی آی‌اس‌آی آمده بود که در ملاقات 14 نوامبر 2014، رییس جمهور افغانستان از تلاش‌های پاکستان در مبارزه با تروریزم و قربانی‌های ملت پاکستان ستایش کرد. یک روز پس از حملهی دهشت‌افگنانه بر یک مکتب در پشاور و شهادت 142 تن، به‌شمول 134 دانش‌آموز، رییس ستاد ارتش پاکستان، راحل شریف، به افغانستان سفر کرد و شواهد مبتنی بر دست داشتن ملا فضل‌الله در این حمله را به مقام‌های افغانستان سپرد. در یک حرکت غیر‌قابل انتظار، نیروهای افغانستان همراه با آیساف به درخواست پاکستان پاسخ گفت و عملیات بزرگی را در مقابل تحریک طالبان پاکستانی و دیگر گروه‌های هم‌دستش که در خاک افغانستان به‌سر می‌برند، به راه انداخت. رییس عمومی ستاد (لوی درستیز) ارتش افغانستان، شیر محمد کریمی و فرمانده عمومی آیساف، جان کمپبل، از پاکستان دیدار کردند و جزئیات عملیات مشترک‌شان را علیه تحریک طالبان پاکستانی با راحل شریف در میان گذاشتند.
در یک نقطه‌ی عطف دیگر در همان هفته، رییس استخبارات هردو کشور، رضوان اختر و رحمت‌الله نبیل، برای شریک ساختن اطلاعات استخباراتی با هم ملاقات کردند. در عین زمان، فرمانده لوای کویته- جنرال ناصر خان جنجوا- با هم‌تایش از افغانستان- فرمانده لوای نیروهای افغانستان در جلال‌آباد- دیدار کرد و آنان معلومات مهمی را با هم در میان گذاشتند. نهادهای امنیتی افغانستان و پاکستان، هیچ‌گاهی چنین نشست‌های با جزئیات را با یک‌دیگر دایر نکرده بودند.
از زمان سوگند یاد کردن اشرف غنی به‌حیث رییس جمهور، هند از هر فرصتی استفاده کرده است تا از بهبود روابط افغانستان با پاکستان جلوگیری کند.
در اکثر مدت سه دهه‌ی نخست استقلال پاکستان، افغانستان همواره از داعیه‌ی ایجاد سرزمین مستقل برای پشتون‌ها در پاکستان حمایت کرد. اما جنبش جدایی‌طلبی پس از حملهی شوروی بر افغانستان در سال 1979 از بین رفت. پاکستان همواره آرزو داشته است که با حکومت کابل روابط دوستانه داشته باشد. امیدواری وجود دارد که با تغییر رهبری حکومت در کابل، عهد جدیدی در روابط دوستانه و همکاری بین افغانستان و پاکستان آغاز گردد.