از چند روز به این‌سو نیروهای امر به معروف و نهی از منکر طالبان دختران جوان و نوجوان را، به‌دلیل آنچه طالبان آن را «بی‌حجابی» می‌خوانند، از جاده‌های غرب کابل با خشونت بازداشت و به حوزههای امنیتی شهری کابل منتقل می‌کنند. این روند هرچند از غرب کابل آغاز شده بود، اما در طی دو روز گذشته به مناطق شمال کابل، از جمله ساحه‌ی خیرخانه و تایمنی نیز رسیده است.
شاهدان عینی به روزنامه اطلاعات روز تأیید می‌کنند که شمار زیادی از دختران بازداشت‌شده حجاب کامل داشته و با اعضای خانواده‌های‌شان بوده‌اند که از سوی طالبان بازداشت و به حوزههای امنیتی منتقل شده‌اند. یک شاهد عینی می‌گوید: «روز پنج‌شنبه (۱۴ جدی) یک پدر و مادر مسن همراه با دختر جوان شان به خانه‌ی ما واقع در پای کوه چهل دختران آمده بودند. دختر شان حجاب کامل داشت، اما هنگام برگشت طالبان دختر آن خانواده را از روی جاده به رنجر بالا کردند. مادرش از حجاب او گرفته بود و اجازه نمی‌داد که دختر را ببرند. نیروهای طالب چند قنداق به آن خانم پیر زدند. او در همان‌جا بی‌هوش شد، مرد گرفتار خانمش شد و طالبان دختر را بردند.»
در نوارهای تصویری منتشرشده در فضای مجازی نیز دیده می‌شود که دختران دستگیرشده حجاب دارند. یک منبع از شهرک مهدیه واقع در غرب کابل می‌گوید که دختران به‌دلیل نوع و رنگ لباس و آرایش شان بازداشت شده‌اند.
مسئول یک مرکز آموزشی زبان و حرفه در کابل نیز تأیید کرد که سه نفر از دانش‌آموزانش با آن‌که حجاب کامل داشتند، هنگام بازگشت به خانه، از کنار اعضای خانواده‌ی‌شان بازداشت شده و با گذشت سه روز هنوز آنان را حوزه‌ی مربوطه رها نکرده‌اند. او می‌گوید: «شرط اول پذیرش دانش‌آموزان رعایت حجاب کامل و مورد تأیید نظام حاکم است و خانواده‌ها باید دانش‌آموزان را به مرکز بیاورند و بعد از وقت رخصتی دنبال آنان بیایند. اما با این حال متأسفانه روز سه‌شنبه هفته‌ی گذشته طالبان سه نفر از دانش‌آموزان زیر سن را بازداشت کردند.»
اعمال فشار بر خانواده برای تظاهرات
این منبع همچنان گفت که مسئولان حوزه از خانواده‌های دختران خواسته‌اند که ابتدا در حمایت از سیاست حجاب طالبان و تبلیغ حجاب راهپیمایی کنند و بعد از آن سایر ضمانت‌ها را به اجرا گذارند تا دختران شان را رها کنند. به‌گفته‌ی او، ارائه‌ی ضمانت پولی و تبلیغ به نفع طالبان از اساسی‌ترین شرایط رهایی دختران تعیین شده‌اند. در همین حال، یک زن معترض می‌گوید که طالبان ابتدا دختران را بیومتریک کرده و هویت خود و خانواده‌های‌شان را ثبت می‌کنند. در مرحله‌ی دوم از خانواده‌ها ۲۰ هزار افغانی ضمانت می‌گیرند و درصورتی‌که دختران شرایط طالبان را عملی نکنند در مرحله‌ی سوم ۵۰ هزار افغانی ضمانت می‌گیرند و در مرحله‌ی آخر و در صورت سرپیچی، آنان را به حبس محکوم می‌کنند. به‌دنبال این، مراکز آموزشی زبان و حرفه با نشر اعلامیه از خانواده‌ها خواسته‌اند که مراقب نوع پوشش دختران‌شان باشند. مسئول یکی دیگر از مراکز آموزشی در غرب کابل نیز می‌گوید که آنان مجبور به تطبیق سیاست حجاب طالبان اند: «به‌تاریخ ۱۶ جدی مسئولان امر به معروف حوزه‌ی هجدهم امنیتی طی جلسه‌ای با مدیران مراکز آموزشی خصوصی دستور دادند که دانش‌آموزان را از پوشیدن دامن کوتاه پایین‌تر از زانو، پتلون کوبای، برچست و چادرهای نازک و کوچک منع کنیم و به خانواده‌های دانش‌آموزان ابلاغ کنیم تا مانع گشت‌وگذار دختران در بیرون خانه شوند.»
پیش از این وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان اعلام کرده بود که وابستگان مرد زنان بی‌حجاب را مورد بازپرس قرار می‌دهند. در آن زمان گفته شده بود که در مرحله‌ی اول به مردان در مورد حجاب زنان‌شان اخطار داده و در صورت تکرار، جریمه‌ی مالی می‌کنند و در مرحله‌ی سوم آنان را به جرم بدحجابی زنان خانواده زندانی می‌کنند.
درحالی‌که بازداشت دختران با واکنش گسترده‌ی مردم مواجه بوده و مردم و نهادهای جهانی خواستار توقف فوری روند بازداشت دختران شده‌اند، اما این روند هنوز هم ادامه دارد. ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان در واکنش به نشر گزارش‌ها درباره‌ی بازداشت دختران به اتهام «بدحجابی» در کابل گفته است که گروهی از زنان برای جلوگیری از ترویج «بی‌حجابی» تنبیه شده‌اند.
او ادعا دارد که یک گروه از زنان از سوی حلقات بیرونی برای ترویج بی‌حجابی در شهرها توظیف شده‌اند. در ویدیویی که روز دوشنبه (۱۸ جدی) طلوع‌نیوز نشر کرده، سخن‌گوی طالبان می‌گوید که برای جلوگیری از ترویج «بی‌حجابی»، پولیس زن این گروه در برخی از حوزههای کابل زنان را برای ساعاتی در حضور اعضای خانواده‌های‌شان برای «تنبیه و توصیه» توقیف کرده‌اند. سخن‌گوی طالبان ادعا دارد که این افراد دوباره آزاد شده و کسی بازداشت یا زندانی نشده‌اند.
شایعه، ترسناک‌تر از خود واقعه
در کابل، تعدادی از مراکز آموزشی زبان و حرفه بدون مشخص‌کردن تاریخ دقیق، دانش‌آموزان‌شان را به خانه فرستاده و مراکز آموزشی را تعطیل کرده‌اند. به همین ترتیب، خانواده‌ها حتا دختران‌شان را از رفتن به مراکز آموزشی علوم دینی بازداشته‌اند. شماری از خانواده‌ها، زنان شاغل در سکتور صحت را نیز به‌دلیل هراس از رفتن به کار منع کرده‌اند.
درحالی‌که شهر از حضور زنان خالی شده است، اما تنور شایعات در میان مردم گرم است. در میان مردم شایعه است که طالبان دختران را بازداشت و مورد آزار جنسی قرار می‌دهند و دختران زیبا را به عقد نیروهای خود شان در می‌آورند و یا به اعضای نیروهای طالبان پاکستانی می‌فروشند. هراس از آزار جنسی و به بردگی جنسی گرفتن در میان خانواده‌هایی که دختران جوان و نوجوان دارند، بیشتر گسترده است.
ترس بسیاری از مردم ناشی از اقدامات طالبان در گذشته است. در ماه اسد سال ۱۴۰۰ خورشیدی افراد مسلح طالبان هنگام تصرف ولسوالی سیغان بامیان، در کنار ترور شماری از باشندگان این ولسوالی و غارت دکان‌ها، از مردم محل خواستار تهیه‌ی معلومات در مورد دختران جوان و زنان بیوه، به‌ویژه زنان وابسته به نیروهای امنیتی و کارمندان دولتی شدند. زنان و دخترانی که قرار بود به عقد جنگ‌جویان جوان طالبان درآیند. آنان خانواده‌ها را زیر شکنجه قرار دادند و اقامتگاه‌های مردم را بازرسی کردند تا در مورد زنان واجد شرایط معلومات بدست آورند.
به همین ترتیب، نیروهای طالبان در شمال افغانستان نیز به زور وارد شماری از خانه‌ها شده بودند. همزمان با این مکتوبی در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد که گویا نیروهای طالبان خواستار جمع‌آوری لیست دختران جوان و زنان بیوه زیر چهل‌و‌پنج سال و عقد آنان با نیروهای طالبان شده‌اند. هرچند این مکتوب را سخن‌گویان طالبان تکذیب کردند، اما از نگرانی مردم کاسته نشد.
در میان این اتفاقات و نگرانی‌ها، اعتراضات خیابانی زنان در برابر طالبان شدت گرفت. اعتراضاتی که از همان روزهای نخست تا اکنون سرکوب شده است. طالبان دختران معترض را شناسایی کرده و آنان را زندانی کردند. دختران معترض و زندانی طالب بعد از رهایی از خشونت جنسی شدید متحمل‌شده در زندان، روایت‌های تکان‌دهند‌ای را در رسانه‌ها ارائه کرده‌اند. این در حالی است که خودکشی زنان زندانی و قتل‌های ناموسی در میان زنان رهاشده نیز گسترده بوده است.
وسیمه کوهستانی، یکی از ده‌ها زندانی طالبان است. او بعد از ضمانت مردم و در بدل پرداخت پول از زندان این گروه در حالی رها شد که مورد خشونت جنسی شدید قرار گرفته بود. او می‌گوید که یکی از دختران همراه او به‌دلیل شکنجه و خشونت شدید جنسی در مقابل چشمانش، جانش را از دست داد. نیروهای طالبان او را در تکه‌ی سیاه پیچاندند و از زندان بیرون کردند. کوهستانی اضافه می‌کند: «در دومین شب زندانی‌شدن مان، نیروهای طالب در مقابل چشمانم به خواهر یکی از نظامیان پیشین بارها تجاوز کردند. آنان می‌آمدند و می‌رفتند.»
کوهستانی تصریح می‌کند که هرچند طالبان با او مثل آن دختر رفتار نکردند، اما انواع دیگر آزار روانی و جنسی را به کار بردند. «در مدت زندانی بودنم آنان با خشونت و تمام توان اندام‌های جنسی مرا لمس می‌کردند، می‌بوسیدند. بدنم را دندان می‌گرفتند. گوشت گلویم را از استخوان جدا کرده بودند. آنان حتا شلوارم را در آوردند و اندام جنسی مرا بررسی کردند تا مطمئن شوند که دختر باکره هستم یا خیر.»
پیشتر از این، شماری دیگر از زنان معترض زندانی طالبان نیز گفته بودند که نیروهای طالبان آنان را در زندان به‌گونه‌ی گروهی شکنجه‌ی جنسی کرده‌اند. از این میان، زنی گفت که او بارها مورد تجاوز قرار گرفته است. منبع دیگر که شاهد آزار جنسی زنان در زندان بوده، نیز می‌گوید که خشونت جنسی با زنان نظر به تعلق قومی، وظیفه‌ی قبلی و محل زندگی آنان متفاوت‌تر بوده است.
تحقیر جامعه
در همین حال، آگاهان مسائل دینی می‌گویند که نوع عملکرد طالبان نشان می‌دهد که این گروه در مخالفت صریح احکام شرعی عمل و با سرکوب زنان مردم را تحقیر و هتک حرمت می‌کند. مهدی خلجی، منتقد و آگاه مسائل دینی به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که عملکرد طالبان نشاندهندهی یک نظام فاسد، مستبد و توتالیتر است. حکومتی که زیر نام اسلام با خلق وحشت و بی‌رحمی به خود صلاحیت هر عملی غیراسلامی و انسانی را می‌دهد. «نمونه‌ی بارز آن، رفتار این گروه با زنان معترض است. طالبان در نشست‌های‌شان زنان معترض و مخالفان‌شان را اجیر و ضداسلام و خود را محافظ اسلام معرفی می‌کنند. آنان مبارزه با مخالفان‌شان را برای حفظ نظام اسلامی از واجبات عنوان می‌کنند.»
به‌باور آقای خلجی، این گروه در جامعه‌ی دینی و سنتی افغانستان، آگاهانه برای هویت‌زدایی و ایجاد حس تنفر نسبت به معترضان و مخالفان تلاش می‌کنند. خلجی اضافه می‌کند که حکومت‌های مستبد دینی نظیر طالبان خودشان را نماینده‌ی خداوند می‌دانند و در مواجهه با مخالفانش رویکردی را انتخاب می‌کنند که بیشترین اثر منفی را داشته باشد. افراد را به بدترین شکل تحقیر و هتک حرمت می‌کنند تا آنان نتوانند بازگو کنند. برای طالبان و سایر نظام‌های استبدادی دینی خلاف‌بودن و یا شرعی نبودن این رفتار مهم نیست.
محمدصالح مصلح، دیگر آگاه مسائل دینی با تأیید گفته‌های خلجی و با اشاره به آزار جنسی زندانیان در زندان‌های طالبان، می‌گوید: «در اسلام مجازات برای اصلاح افرادی است که جرم آن ثابت شده باشد. در قرآن صریحا می‌گوید که چشم در مقابل چشم، بینی در مقابل بینی و… در آن تحقیر، توهین، هتک حرمت جا ندارد.»
هرچند طالبان مدعی اند که اقدامات شان در راستای ترویج حجاب و مبارزه با بی‌حجابی است اما «شورای هماهنگی نمایندگی‌های دیپلماتیک و قونسلی» افغانستان بازداشت زنان و دختران از جاده‌های کابل به بهانه‌ی «بدحجابی» را محکوم کرده و گفته است که این‌گونه بازداشت‌ها در تاریخ معاصر افغانستان «بی‌سابقه» است.
این شورا روز دوشنبه (۱۸ جدی) با نشر اعلامیه‌‌ای گفته است که این‌گونه بازداشت‌ها «نقض صریح حیثیت و حریم خصوصی آنان و همچنین بی‌اعتنایی آشکار به رسوم و فرهنگ ما و هنجارهای شناخته‌شده‌ی حقوق بشر است».
در اعلامیه‌ی این شورا آمده است: «ما خواهان آزادی فوری و بدون قیدوشرط همه‌ی‌شان هستيم. به این شکل بازداشت در تاریخ معاصر افغانستان بی‌سابقه است.» «شورای هماهنگی نمایندگی‌های دیپلماتیک و قونسلی افغانستان» گفته است که این‌گونه «دستگیری‌های خودسرانه» بافت اجتماعی و اعتماد را در افغانستان هرچه بیشتر تضعیف می‌کند.