پروژه‌ی سمنت هرات، یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولید سمنت کشور بیش از ۴۰ سال می‌شود که بی‌سرنوشت است و با وجود وعده‌های مسئولان حکومت‌های مختلف، کار عملی تولید سمنت این پروژه تاهنوز آغاز نشده است.
این کارخانه در منطقه‌ی پل هاشمی ولسوالی زنده‌جان هرات واقع شده است. در زمان حکومت داوودخان ۷۰ درصد کار ساخت این پروژه پیش رفته بود؛ اما جنگ‌های داخلی و سپس بی‌توجهی مسئولان و دخالت‌های برخی از کشورهای همسایه سبب شده که این پروژه آغاز به فعالیت نکند.
با گذشت سال‌ها، آغاز نشدن این پروژه سبب انتقاد شهروندان این ولایت شده است. باشندگان هرات حکومت‌های پیشین و طالبان را به دروغ‌گویی پیرامون آغاز این پروژه‌ی حیاتی متهم می‌کنند. به‌گفته‌ی این باشندگان، در صورت آغاز کار این پروژه، فقر و مشکلات اقتصادی کنونی که دامنگیر مردم این ولایت است برطرف خواهد شد.
فضل‌احمد یکی از باشندگان زنده‌جان است که خودش سابقه‌ی کار در پروژه‌ی سمنت هرات را دارا است. وی می‌گوید که در زمان حکومت محمدداوودخان آغاز این پروژه یکی از بهترین خبرهای عمرش بوده است و خودش با تعداد زیادی از مردم زنده‌جان در آبادی و ساخت این پروژه سهم داشته است. فضل‌احمد حدود سه ماه به‌حیث کارگر در پروژه‌ی سمنت هرات کار کرده است. وی می‌گوید دولت آن زمان علاوه بر پول دست‌مزد، ترانسپورت رفت‌وآمد از زنده‌جان تا پل هاشمی (موقعیت پروژه‌ی سمنت) را آماده می‌کرد و همه روزه با موترهای نوع «زیل» مردم را به سر کار می‌برد. وی افزود: «بعد از نماز صبح پنج تا شش موتر پر از نفر می‌شد و به طرف پروژه حرکت می‌کردند. خوب یادم است که بعد از نماز مردم به خانه نمی‌رفتند؛ می‌گفتند صبر کنید که موترهای پروژه می‌آید.»
آن‌گونه که وی می‌گوید، با آغاز جنگ‌های داخلی و فرار انجنیران خارجی، کار این پروژه متوقف و تمامی وسایل با ارزش آن به تاراج برده شد. به‌گفته‌ی وی، دستگاه‌های سنگ‌شکن با هزینه‌ی زیاد خریداری شده بود؛ اما با قیمت ناچیز به کشور ایران تاراج شده است. وی از مسئولان می‌خواهد که این پروژه‌ی حیاتی را دوباره آغاز و خوشحالی را برای مردم این ولایت به ارمغان بیاورند.
در همین حال محمدافضل، کارشناس امور اقتصادی در هرات به این باور است که با آغاز پروژه‌ی سمنت در هرات تحول عظیمی در عرصه‌ی بهبود وضعیت اقتصادی مردم رونما خواهد شد و این پروژه می‌تواند چرخه‌ی اقتصادی کشور را به‌سوی بهترشدن هدایت کند.
به‌گفته‌ی وی، ظرفیت تولید سمنت این کارخانه ۵۰۰ هزار تُن سمنت در سال است و درصورتی‌که در بهره‌برداری از آن از نرم‌های امروزی کار گرفته شود، سالانه تا ۷۰۰ هزار تن سمنت را نیز تولید کرده می‌تواند. وی می‌افزاید که با آغاز کار این پروژه حدود دو هزار کارمند مسلکی و ۱۰ هزار کارمند عادی مصروف کار خواهند شد. وی می‌گوید که در حال حاضر تقاضای سمنت افغانستان در بازار سالانه حدود ۸۰۰ هزار تن سمنت است و با فعال شدن این کارخانه و کارخانه‌ی سمنت قندهار، افغانستان از واردات سمنت ایران و پاکستان بی‌نیاز خواهد شد.
وعده‌های بی‌عمل
مقام‌های طالبان حدود چهار ماه قبل از آغاز فعالیت پروژه‌ی سمنت هرات خبر داده بودند، اما با گذشت این مدت هنوز هیچ اقدامی برای آغاز این پروژه انجام نشده است و این پروژه مانند آثار پس از جنگ در قسمت جنوبی پل هاشمی هرات واقع شده است. مسئولان وزارت معادن و پترولیم طالبان قرارداد این پروژه را با شرکت داخلی گلبهارگروپ به ارزش ۱۴۲ میلیون دالر امضا کرده‌اند و از آغاز کار این پروژه خبر داده‌اند؛ اما این وعده عملی نشده و هیچ اقدامی برای آغاز این پروژه انجام نشده است.
شبیراحمد، یکی از باشندگان هرات از آغاز کار پروژه‌ی سمنت ناامید است و باور دارد که این پروژه به‌زودی در هرات آغاز نخواهد شد. وی می‌گوید که این چندمین بار است که خبر آغاز کار پروژه‌ی سمنت هرات را می‌شنود؛ اما هیچگاه شاهد آغاز کار عملی این پروژه نبوده است. او می‌افزاید که هرگاه برای تفریح در روزهای تعطیل با دوستان و خانواده‌اش به پل هاشمی رفته است، با حسرت و درد نظاره‌گر ساختمان این پروژه بوده است. وی از مسئولان طالبان می‌خواهد که امکانات و ابزارآلات لازم را آماده کنند و مدعی است که مردم بدون دست‌مزد روزانه و به‌گونه‌ی رضا‌کار در این پروژه سهم خواهند گرفت.
با این‌حال مسئولان محلی طالبان در هرات می‌گویند که قرارداد این پروژه با شرکت گلبهارگروپ انجام شده است؛ اما زمان آغاز کار این پروژه مشخص نیست. نثاراحمد الیاس، سخن‌گوی والی طالبان در هرات به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که زمان آغاز کار پروژه‌ی سمنت هرات به‌گونه‌ی دقیق مشخص نیست.