بسم الله محبت
نهادهای جامعه‌ی مدنی می‌گویند که افزایش کودکان خیابانی و معتاد در کشور، هشدار خطرناک و تکان دهنده‌ای برای دولت، جامعه‌ی جهانی و نهادهای مدنی است. هم‌چنان آنان کودکان کارگر و خیابانی را نخستین قربانیان بی‌عدالتی دولت افغانستان می‌دانند و دولت را ناقض تمامی قانون‌های ملی و بین‌المللی حقوق کودکان می‌پندارند.
مسئولان نهادهای جامعه‌ی مدنی در نشست رسانه‌ای که دیروز (چهارشنبه، 13 سرطان 1392) در کابل برگزار شد، گفتند، کودکان خیابانی در افغانستان از ابتدایی‌ترین حقوق‌شان که در قانون‌های بین‌المللی و حقوق بشری آمده است، برخوردار نیستند. به گفته‌ی این نهادها، در رابطه به حقوق کودکان بیش از 30 قانون ملی و بین‌المللی وجود دارد، اما به آن‌ها عمل نمی‌شود.
آنان فساد، فقر، خشونت، بی‌سوادی، فقر فرهنگی، بی‌سرپناهی، بی‌کاری فصلی، درامد ناکافی، اعتیاد، والدین بی‌مسئولیت، بی‌سرپرستی، فرار از خانه، آموزش نادرست، رسانه‌ها و سو استفاده از اعتقادهای مذهبی را از عامل‌های اصلی افزایش کودکان خیابانی می‌دانند.
آن‌ها هم‌چنان از گزارش‌های یونیسیف و کمیسیون مستقل حقوق بشر آماری را در مورد وضعیت کودکان افغانستان ارائه کردند. بربنیاد این آمار، تا سن پنج‌سالگی، از هرپنج کودک، یک کودک می‌میرد؛ بیش از پنج میلیون کودک، که سه میلیون آن را دختران تشکیل می‌دهند، به مکتب نمی‌روند؛ تنها تولد شش درصد کودکان ثبت می‌شود؛ 26 درصد کودکان که در سن مکتب‌اند، به دلیل مشکلات اقتصادی و امنیتی، از رفتن به مکتب باز می‌مانند؛ ماهانه 40 نفر در اثر انفجار ماین‌ها و مواد انفجاری خنثا ناشده کشته می‌شوند که نصف آنان کودک‌ان‌اند؛ شش میلیون کودک در کشور در معرض خطر جنایی قرار دارند؛ سالانه بیش از شش هزار کودک با خانواده‌های‌شان به کشورهای خارجی می‌روند و دوباره هرگز بر نمی‌گردند.
هم‌چنان نمایندگان این نهادها از خطرهایی که در آینده متوجه کودکان خیابانی‌اند، ابراز نگرانی کردند و از دولت خواستند که مطابق قانون‌های ملی و بین‌المللی به خواست خانواده‌ها و کودکان خیابانی و کارگر رسیدگی کند و برای جلوگیری از افزایش تهدیدهای اجتماعی برنامه‌های مشخص، کارا و مؤثر را روی دست گیرد.
هم‌چنان آنان گفتند که مساعد ساختن شرایط آموزش و پرورش اجباری و رایگان برای کودکان خیابانی و تداوی کودکان خیابانی دارای معلولیت و آسیب‌دیده وظیفه‌ی دولت است و از دولت خواستند تا در چهارچوب وزارت‌های کار و امور اجتماعی، صحت عامه و جمعیت هلال احمر، اداره‌ای را برای رسیدگی به مشکلات این کودکان ایجاد کند.
احمد شاه استانکزی، رییس دهکده‌ی صلح می‌گوید که از کودکان خیابانی در مورد‌های گوناگون، از جمله از سوی شرکت‌ها و دکان‌داران و قاچاق مواد مخدر سو استفاده می‌شود. به گفته‌ی آقای استانکزی، از این کودکان سو استفاده‌ی جنسی نیز می‌شود. وی هم‌چنان افزود، بیش از 100 هزار کودک در کشور معتاد مواد مخدر‌اند.
رستم، صنف چهارم مکتب نوآباد، یکی از این کودکان است. پدر رستم که «پودری» بود، سه ماه پیش فوت کرده است. رستم پس از مکتب با «آب‌های گنده» موترشویی می‌کند. روز 200 تا 300 افغانی درامد دارد و این پول را روزانه برای مادرش می‌دهد تا «نان» بخرد. دستان کوچک رستم پنج نفر اعضای خانواده‌اش را نان می‌دهند.
عبدالله که صنف هفتم مکتب است نیز موترشویی می‌کند. او 9 عضو خانواده‌اش را نان می‌دهد. این کودکان از دولت می‌خواهند که برای‌شان مکتب، کورس، تفریح‌گاه و پرورش‌گاه درست کند تا آن‌ها نیز بتوانند مانند دیگران عادی زندگی کنند. آنان می‌گویند که پولیس و ترافیک آن‌ها را «آزار» و «فحش» می‌دهند و از آنان «رشوت» می‌خواهند. هم‌چنان آنان می‌گویند که از سوی «صاحبان موترهای لوکس» نیز «تحقیر» می‌شوند و پول کمی را برای آن‌ها به عنوان دست‌مزد می‌پردازند.
این در حالی است که بربنیاد گفته‌های نهادهای جامعه‌ی مدنی، برخی از نهادهای داخلی و بین‌المللی، سالانه میلیونها دالر را به نام کودکان افغانستان دریافت می‌کنند؛ اما نه تنها کاری در این زمینه صورت نگرفته است، بلکه تعداد کودکان کارگر و خیابانی افزایش یافته است.