آدم‌ربایی؛ تهدیدی نوظهور در افغانستان

شهریار فرهمند

با گذشت بیش از یک‌ماه از ربوده‌شدن سی‌و‌یک مسافر هزاره، هنوز هم هیچ سرنخی از آن‌ها در دست نیست. نه دولت، نه بستگان آن‌ها و نه هیچ‌کس دیگری نمی‌داند که آن‌ها کجا هستند و از سوی چه کسانی ربوده شده‌اند. هر‌از‌چند گاهی گزارش‌ها و خبرهایی در مورد سرنوشت این افراد منتشر می‌شوند؛ اما به‌زودی تکذیب شده و تا هنوز کسی از سرنوشت آن‌ها چیزی نمی‌داند.

حکومت از راه‌های نظامی و ملکی برای رهایی این افراد تلاش کرد. ده‌ها ریش‌‌سفید و بزرگ قوم از ولایت‌‌های مختلف برای برقراری تماس با ربایندگان پادرمیانی کردند و برای نجات ربوده‌شده‌ها عملیات نظامی پر‌هزینه‌ای به راه انداخته شد؛ اما هنوز هم مسئولان حکومتی هیچ پاسخی برای خانواده‌‌های منتظر این افراد ندارند.

تنها چیزی که روشن است، این است که طالبان اعلام کرده، در این آدم‌ربایی دست ندارند. این تنها اطلاع روشن و دقیق در مورد این پرونده است.

مردم افغانستان، نهادهای جامعه‌ی مدنی و سیاسیون همواره بر رهایی این افراد تأکید کرده و از حکومت می‌خواهند که برای رهایی آن‌ها تلاش نماید؛ اما تا کنون هیچ یک از این صداها و نداها پژواکی نیافته و روزنه‌‌ی امیدی برای رهایی این افراد گشوده نشده است.

اکنون با گذشت هر روز نگرانی‌ها از سرنوشت افراد ربوده‌‌شده بیش‌‌تر می‌‌شوند و بر پیچیدگی‌های این رویداد افزوده می‌شود و باب جدیدی از گروگان‌گیری‌های زنجیره‌ای در کشور باز می‌شود. پس از مورد اول آدم‌ربایی، چندین مورد دیگر گروگان‌گیری گروهی در مناطق مختلف افغانستان از سوی افراد مسلح ناشناس صورت گرفته است. در برخی موارد، این افراد پس از چند روزی دوباره رها شده‌اند.

نشانه‌های زیادی وجود دارند که این موارد آدم‌ربایی از سوی افراد وابسته به داعش صورت گرفته است. تفکیک مسافران بر اساس هویت‌های قومی و مذهبی آن‌ها و هدف قراردادن شیعه‌ها، شباهت‌های زیادی با موارد آدم‌ربایی افراد وابسته به داعش در عراق و سوریه دارد.

گروه داعش در خاور میانه تجربه‌‌ی آدم‌‌ربایی را بسیار دارد. آن‌ها با بی‌‌رحمی و شقاوت تمام ربوده‌شده‌ها را به خاطر تعلقات مذهبی و دینی‌‌شان سر می‌‌برند و جنایت‌‌شان را با افتخار در رسانه‌های اجتماعی و جمعی تبلیغ می‌کنند.

ربودن سی‌و‌یک مسافر هزاره شباهت‌‌های زیادی با آدم‌‌ربایی‌هایی دارد که گروه دولت اسلامی در سوریه و عراق انجام می‌دهد. تمام ربوده‌شده‌ها متعلق به مردم هزاره و مذهب شیعه هستند. ربایندگان این افراد را از دو بس مسافر‌بری از میان ده‌ها مسافر سنی دیگر جدا کرده و با خود برده‌‌اند؛ کاری را که در عراق و سوریه انجام می‌دهند.

واقعیت‌‌هایی که از جریان عملیات نظامی نیروهای امنیتی برای رهایی این افراد به رسانه‌ها مخابره شده نیز نشانه‌‌های داعش را برجسته‌‌تر کرده‌‌اند. با توجه به این نشانه‌‌ها، هیچ تردیدی وجود ندارد که این افراد از سوی افراد وابسته به گروه دولت اسلامی یا داعش ربوده شده‌اند. به این معنا که اکنون جنگ‌‌جویان دولت اسلامی به افغانستان رخنه کرده و شاید این نخستین عمل دهشت‌‌افگنانه‌‌ی آن‌ها باشد.

دولت افغانستان باید با این مورد آدم‌‌ربایی با جدیت و قاطعیت برخورد کند. باید عوامل این آدم‌‌ربایی را شناسایی و نابود کند. دولت باید به گروه داعش در نخستین عمل دهشت‌‌افگنانه‌‌ی آن‌‌ها درسی محکم داده و به نشان دهد که افغانستان نمی‌‌تواند لانه و جولانگاه دهشت‌‌افگنی، ترور و افراطیت شود. برخورد ضعیف با آدم‌‌ربایان، این گروه و دیگر گروه‌‌های دهشت‌‌افگن و تروریستی را جسور‌تر می‌‌سازد. برای نابودی عوامل این آدم‌‌ربایی، تنها راه‌‌انداختن یک یا چند عملیات نظامی کافی نیست، بلکه حکومت باید با قاطعیت و اراده‌‌ی محکم، دست‌های پنهان و سناریوی خطرناک عقب این ماجرا را شناسایی و نقش برآب کند.