ادارهی صنعت آب ایران به آبگیری و بهرهبرداری از بند پاشدان هرات که بر رودخانه هریرود ساخته شده، اعتراض کرده است.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایران-ایرنا، عیسی بزرگزاده، سخنگوی صنعت آب ایران گفته است که ساخت و آبگیری بند پاشدان باعث کاهش جریان طبیعی این رودخانه و بروز خسارتهای اجتماعی و زیستمحیطی در مناطق پاییندست، بهویژه آسیب جدی در تأمین آب شرق شهر مشهد میشود.
او گفته است که باشندگان حوزهی آبریز هریرود در هر دو کشور ایران و افغانستان طی سالیان سال از جریان طبیعی این رودخانهی فرامرزی بهرهمند شدهاند و حقوق عرفی و تاریخی برای هر دو طرف ایجاد شده است.
بزرگزاده افزوده است: «جمهوری اسلامی ایران بارها از کانالهای دیپلماتیک اعتراض رسمی خود را نسبت به اثرات منفی فرامرزی ناشی از اقدامهای سدسازی یکجانبهی طرف افغان در حوزهی هریرود اعلام کرده و خواهان همکاری مشترک برای ارزیابی و کاهش این اثرات و انتخاب توسعه پایدار بهجای توسعه مخرب بوده است.»
او گفته است که بهرهبرداری «یکسویه و غیرمشارکتی» از منابع آب حوزهی هریرود به نفع هیچ یک از کشورها در بالادست و پاییندست نیست.
بزرگزاده اضافه کرده است: «انتظار میرود مقامهای سرپرست افغانستان (طالبان) در چارچوب حقوق عرفی بینالمللی و اصل حسن همجواری و روابط همسایگی دو کشور، همکاری و تدابیر لازم در خصوص استفادهی منطقی و منصفانه از آب رودخانهی مرزی هریرود را در بالادست به نحوی که به حقوق تاریخی و عرفی مناطق پاییندست آسیب وارد نشود، در دستور کار خود قرار دهند.»
این مقام ایرانی بیان کرده است که وزارت نیرو در کنار وزارت امور خارجهی ایران خواهان مذاکرهی فوری با طالبان برای همکاری در یافتن راهحلهای مشترک و قابل قبول برای کاهش اثرات فرامرزی سدهای «پاشدان» و «سلما» است.
بند پاشدان هرات در فاصلهی ۲۰ کیلومتری شهر هرات در ولسوالی کرخ بر رود هریرود ساخته شده است.
این بند پس از بند سلما دومین بند آبی در هرات است که ظرفیت تولید دو میگاوات برق و آبیاری حدود ۱۳ هزار هکتار زمین زراعتی را دارد.
کار ساخت بند پاشدان در سال ۱۳۹۰ آغاز شده بود. طالبان در ماه ثور امسال کار ساخت این بند را از سر گرفتند.
دو هفته قبل مسئولان محلی طالبان از آغاز مرحلهی آبگیری بند پاشدان خبر دادند.
شرکت مجری این پروژه اعلام کرده است که تا اکنون بیش از ۹۵ درصد کار ساخت دیوار سد تکمیل شده و آب تا ارتفاع ۱۵ متر در این سد ذخیره شده است.
حکومت طالبان در حال ساخت بند بخشآباد بر فراهرود در ولایت فراه نیز است.
این در حالی است که ساخت بندهای آب بر رودخانههای افغانستان در غرب این کشور همواره نگرانی ایران را به همراه داشته است.
افغانستان بر رودخانه هلمند که با ایران دربارهی آب آن معاهده دارد، نیز دو بند آب ساخته است.
حقآبهی ایران از رود هلمند سال گذشته روابط ایران و طالبان را تنشآلود کرده بود. طرف ایرانی ادعا داشت که آب در پشت سدهای افغانستان است، اما طالبان دلیل کمبود آب را خشکسالی میگفتند.
حکومت پیشین افغانستان ساخت بند آب را تلاش برای توسعه این کشور میدانست.
اشرف غنی، رییسجمهور پیشین افغانستان در ماه حمل ۱۴۰۰ در مراسم افتتاح بند کمالخان در نیمروز گفت که همسایههای افغانستان در ازای دریافت آب، باید نفت یا پول به افغانستان بدهند.
در حال حاضر حکومت طالبان نیز بر مدیریت آبهای افغانستان تأکید دارد.