دود از پاسگاهی مربوط به نظامیان پاکستانی در گذرگاه تورخم برخاسته است. نیروهای طالبان، درحالی‌که شعارهای «ماشاءالله، الحمدالله، الله اکبر» سر می‌دهند، شلیک‌های خود را جشن می‌گیرند. چهارشنبه (۱۵ حوت) سومین روز درگیری‌های نظامی میان طالبان و پاکستان در این منطقه است. منابع محلی در ننگرهار به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند که دو طرف از سلاح‌های سبک و سنگین در این درگیری استفاده کرده‌اند.
در ویدیوی دیگری که طالبان منتشر کرده‌اند، نیروهای این گروه خود را به دروازه‌ی گذرگاه تورخم رسانده‌اند و از آن‌جا با کلاشینکف و پیکا مواضع نیروهای پاکستانی را هدف قرار می‌دهند. یکی از جنگ‌جویان طالبان در این ویدیو ادعا می‌کند که پس از حمله‌ی آنان، نظامیان پاکستانی از گذرگاه تورخم فرار کرده‌اند. با این‌حال، دروازه‌ی مرزی تورخم همچنان از سوی مرزبانان پاکستانی مسدود شده است.
دستگاه تبلیغاتی طالبان در روزهای اخیر ویدیوهای متعددی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده و تلاش دارد تا روایتی از پیروزی‌های نظامی این گروه ارائه دهد. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که برخی از این ویدیوها مربوط به درگیری‌های قدیمی طالبان است و ارتباط مستقیمی با نبردهای اخیر در تورخم ندارد.
این درگیری‌های پراکنده تلفاتی نیز به همراه داشته است. قریشی بدلون، آمر اطلاعات ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان در ننگرهار تأیید کرده است که ولی‌محمد شینواری، تصویربردار خبرگزاری پژواک و عزیزالحسین نعمانی، خبرنگار رادیو حریت، در حمله‌ی نیروهای پاکستانی زخمی شده‌اند.
او گفته است: «این دو خبرنگار در شفاخانه‌ی شهرک تورخم تحت درمان قرار دارند و وضعیت صحی‌شان قناعت‌بخش است.»
عبدالمتین قانع، سخن‌گوی وزارت داخله‌ی طالبان تأیید کرده است که در جریان درگیری با مرزبانان پاکستانی، یک نیروی طالبان کشته و دو نفر دیگر زخمی شده‌اند. او هویت این افراد را فاش نکرد، اما منابعی از درون طالبان به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند که ضیاءالرحمان، ساکن ولایت کابل و عضو این گروه، در درگیری تورخم کشته شده است.
تنش‌ها در گذرگاه تورخم از روز شنبه (۴ حوت) زمانی شدت گرفت که نیروهای طالبان اقدام به ساخت تأسیسات در نزدیکی نقطه‌ی صفری مرزی کردند. این اقدام از سوی مرزبانان پاکستانی تحریک‌آمیز خوانده شد و در واکنش، پاکستان گذرگاه تورخم را مسدود کرد.
تمرکز طالبان بر گسترش تأسیسات مرزی
هم طالبان و هم حکومت پاکستان، در تلاش برای گسترش تأسیسات مرزی هستند؛ اما محل ساخت برخی از این تأسیسات، همواره باعث تنش میان دو طرف شده است. در برخی موارد، این اختلاف‌ها به درگیری نظامی نیز منجر شده است.
یک منبع آگاه به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که حکومت طالبان قصد دارد پاسگاه‌ها، قرارگاه‌ها و تأسیسات مرزی بیشتری ایجاد کند و نیروهای بیشتری را در این نقاط مستقر سازد تا کنترل مرزی خود را تشدید کند.
این منبع تصریح کرد: «طالبان تأسیسات را در نقاطی ایجاد می‌کنند که محل قاچاق کالا است، تا بتوانند کنترل بیشتری بر این روند داشته باشند. در طول سه‌ونیم سال گذشته، طالبان در نقاط حساس مرزی تأسیسات ساخته‌اند و هدف خود را بهبود وضعیت امنیتی در نوار مرزی عنوان کرده‌اند. اما حملات جنگ‌جویان تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) در داخل خاک پاکستان نه تنها کاهش نیافته، بلکه افزایش نیز یافته است.»
به‌گفته‌ی این منبع، حکومت طالبان به پاکستان سوءظن دارد که ممکن است از شاخه‌ی خراسان گروه دولت اسلامی (داعش) علیه طالبان استفاده کند. به همین دلیل، طالبان ساخت تأسیسات نظامی در نقاط مرزی را افزایش داده‌اند.
او افزود: «در چندین مکتوب وزارت دفاع و استخبارات طالبان، پاکستان به‌عنوان “لانه‌ی داعش” معرفی شده است. طالبان معتقد هستند که پاکستان به جنگ‌جویان داعش اجازه‌ی ورود به خاک افغانستان را می‌دهد و به همین دلیل، تدابیر امنیتی در مرز را افزایش داده‌اند.»
طالبان در حالی ادعای مبارزه با داعش را مطرح می‌کنند که پس از سقوط حکومت افغانستان، تمامی زندانیان داعش را از زندان‌ها آزاد کردند. این اقدام باعث شد که هسته‌های اصلی داعش خراسان دوباره سازمان‌دهی شوند و حملات انتحاری و انفجاری‌شان را از سر بگیرند.
حکومت طالبان همچنین نگران آن است که پاکستان، مانند دولت‌های پیشین افغانستان، از مخالفان آنان حمایت کند. این گروه، داعش را تهدیدی جدی برای بقای خود می‌داند و در تلاش است تا با گسترش حضور نظامی خود در مرزها، این تهدید را کاهش دهد.
هزاران کانتینر در بلاتکلیفی
با تداوم درگیری‌های مرزی میان طالبان و پاکستان در گذرگاه تورخم، پی‌آمدهای اقتصادی این تنش‌ها نیز آشکار شده است. مسدود شدن این مرز ضربه‌ی بزرگی به تجارت میان دو کشور وارد کرده است و هزاران کانتینر باربری در دو سوی مرز سرگردان مانده‌اند.
خان جان الکوزی، رییس اتاق تجارت مشترک افغانستان و پاکستان می‌گوید که پیش از بسته‌شدن گذرگاه تورخم، روزانه حدود ۸۰۰ موتر باربری از این مسیر عبور می‌کردند، اما اکنون هزاران کانتینر متوقف شده است.
الکوزی تأکید کرد که گفت‌وگوهایی با مقام‌های پاکستانی برای بازگشایی مجدد این مسیر جریان دارد، اما هنوز توافقی حاصل نشده است.
عبدالسلام، یکی از رانندگان موترهای باربری که در پاکستان گیر مانده، به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که کالاهای داخل کانتینرش در معرض فاسد شدن قرار دارند.
او می‌افزاید: «ما همیشه با مشکل مسدود شدن مرز تورخم روبه‌رو هستیم. موتر من میوه‌ی تازه بار دارد و اگر مرز باز نشود، همه‌ی آن فاسد خواهد شد. از هر دو کشور می‌خواهم که به این مشکل رسیدگی کنند.»
گذرگاه تورخم یکی از مهم‌ترین مسیرهای ترانزیتی کالا میان افغانستان و پاکستان محسوب می‌شود. اما از زمان به قدرت رسیدن مجدد طالبان، این مرز بارها به‌دلیل تنش‌های نظامی بسته شده است. طالبان در چندین مورد با ایجاد تأسیسات مرزی یا اقدامات تحریک‌آمیز، موجب درگیری با مرزبانان پاکستانی شده‌اند که نتیجه‌ی آن تعطیلی تورخم و ضررهای هنگفت اقتصادی به تاجران و رانندگان بوده است.
پاکستان یکی از حامیان اصلی به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان بود، اما طی سه سال و نیم حاکمیت طالبان، روابط دو طرف به‌شدت متشنج شده است.
درگیری‌های مرزی میان طالبان و نیروهای پاکستانی بارها رخ داده است. بسته‌شدن تورخم تنها یکی از پی‌آمدهای این درگیری‌ها است که علاوه بر خسارت‌های اقتصادی، بر پیچیدگی روابط میان طالبان و پاکستان نیز افزوده است.