شهریار فرهمند
رییس جمهور غنی روز گذشته در سفر به ولایت هرات در جمع سربازان ارتش ملی گفت که افغانستان جنگ را با جنگ جواب خواهد داد و هیچ‌گاه از موضع ضعیف با مخالفان مسلح دولت صلح نخواهد کرد. آقای غنی گفت که جنگ جاری بر افغانستان تحمیل شده و تاکید کرد که جواب مشت را با مشت می‌دهد.
رییس جمهور غنی اما پیش از این طالبان را مخالفان سیاسی دولت خوانده بود و سپس با اتکا به پاکستان و چین، فاز جدیدی در روند مصالحه گشود؛ فازی که تا هنوز هیچ روزنه‌‌ای برایش گشوده نشده، اما هزینههای سیاسی زیادی روی دست افغانستان گذاشته است. آقای غنی به محض پا گذاشتن به ارگ ریاست جمهوری، صلح را اولویت نخست دولتش اعلام کرد و نخستین سفرهای خارجی اش را به اسلام آباد و ریاض، دو کشوری که متهم به حمایت از مخالفین مسلح دولت و بازی دوگانه در پروسه مصالحه هستند، انجام داد تا راهکار منطقه‌ی پروسه مصالحه را جستجو کند. آقای غنی در نخستین سفرش به اسلام آباد و راولپندی، دل‌‌خوش و امیدوار از تعهدات سیاست‌‌مداران و نظامیان پاکستان در خصوص همکاری با روند صلح، به کابل بازگشت؛ اما این دل‌‌خوشی و امیدواری در بیرون از ارگ بازتابی نداشت و همه آن را تکرار مکرر وعده‌‌های فریبنده و دروغین پاکستان خواندند. چین و ریاض نیز که هرکدام اضلاع معادله منطقه‌ی طرح جدید صلح آقای غنی بودند، در این راستا کاری از پیش نبردند. پکن و ریاض بارها از تعهد و تلاش شان در روند صلح افغانستان سخن گفتند؛ اما هیچ‌گاه همکاری عملی این دو بازی‌گر با روند صلح افغانستان دیده نشد.
جنگ و درگیری در افغانستان ادامه یافت و گروه طالبان و رهبران آن در پاکستان و افغانستان، هم‌چنان بر طبل جنگ و دهشت‌‌افگنی می‌‌کوبند. تنها تغییر محسوس در ارتباط با جنگ و صلح، تغییر جغرافیای جنگ از جنوب به شمال و تشدید و گسترش ناامنی‌‌ها در افغانستان میباشد. طالبان اکنون با برنامه‌‌ی جدی و تجهیزات جنگی پیشرفته و قوی با دولت می‌‌جنگند و ده‌‌ها گروه تررویستی خطرناک دیگر با آن‌‌ها یک‌‌جا شده اند.
به نظر می‌‌رسد اکنون رییس جمهور غنی از واقعیت بازی جنگ و صلح افغانستان آگاه شده است. عدم صداقت پاکستان و دیگر بازیگران منطقه‌ی در روند صلح برای رییس جمهور ثابت شده و لزوم استفاده از زور و پاسخ متقابل را درک کرده است.
راهبرد مداراجویانه‌‌ی حکومت قبلی در ارتباط با طالبان و روند مصالحه اشتباه بود. این سیاست هزینههای سنگین امنیتی و سیاسی بر افغانستان تحمیل کرد و سبب قدرت گیری دوباره‌‌ی طالبان گردید. حکومت افغانستان با سیاست بخشش و مدارا، ده‌‌ها فرمانده مهم و خطرناک این گروه را به پیشواز مصالحه از زندان‌‌های افغانستان و آمریکا آزاد کرد و به این گروه فرصت توان‌‌یابی دوباره داد.
خوش‌‌بینی‌های قبل از وقت دولت و توهم دست کشیدن طالبان از جنگ، سبب سستی در روند مبارزه و غفلت از آمادگی‌‌های امنیتی و استخباراتی شد. طالبان اما با استفاده از این فرصت سنگرهای خود را مستحکم ساختند و شعله‌های جنگ و دهشت را در افغانستان گسترش دادند.
اکنون وقتش رسیده است که رییس جمهور در راهبرد اشتباه حکومت قبلی در ارتباط با جنگ و صلح تجدید نظر کرده و با توجه به واقعیت‌های موجود افغانستان و منطقه، سیاست تازه‌‌ای را در این ارتباط در پیش بگیرد. سیاست‌ها و تلاش‌های ناکام رییس جمهور کرزی در روند صلح، تجربه‌ی خوبی است و حکومت وحدت ملی باید از آن درس بگیرد. دولت باید سنگرهای مبارزه با تروریسم و دهشت‌‌افگنی را گرم و زنده نگهدارد و روند صلح را از موضع قدرت و با در نظرگرفتن واقعیت‌های جاری دنبال کند.