هفتۀ پیش در جنب هیئتی اتحادیۀ اروپا سفری به تهران داشتم. چهارم سپتامبر، دانشگاه تهران همایشی اکادمیک پیرامون «یازدهم سپتامبر، روزی که جهان را دیگرگون کرد» راه اندازی کرده بود که من یکی از سخن‌رانان آن بودم.
اینک شمۀ از سخن‌رانی کوتاه من در این همایش:
یازدهم سپامبر سال 2001
• از آن روز به این سو، نیم ملیون انسان به گور شدند، بیش‌تر از یک ملیون آواره و ده‌ها شهر و شهرک نابود گردیدند.
• پس از جنگ سرد، این بزرگ‌ترین آمار قربانیان در جهان است. نود در صد قربانیان این جنگ مسلمانان هستند و فقط ده در صد وابسته‌گان سایر ادیان جهان.
• افغانستان، عراق و سوریه بیشترین قربانیان را دارند.
سه تیوری برای ریشه‌یابی اَین جنگ:
نبود عدالت اجتماعیِ جهانی و رویکردهای استعمار جدید در برابر جهانی تحت فشار؛
• تعمیم هژمونی حاکم فکری/دینی در برابر سایر ادیان «جنگ تمدن‌ها»؛
• ایجاد بحرانِ (قابل مدیریت) در گسترۀ بین‌المللی برای دست‌یابی امریکا به منابع مهم نفتی.
پیامدها:
• تغییر راه‌بردی در ژیوپولیتیک جنوب و مرکز آسیا و خاور میانه؛
• ظهور و حضور نیروهای رزمی گرم و سرد و استقرار آن در مهم‌ترین جایگاه‌های جهان؛
• تقویت و حاکمیت هژمونی ایدیالوژی لیبرالیزم همراه با پشتوانه ادیان حاکم در غرب.
چالش‌ها:
• گسترده‌گی بنیادگرایی دینی (نه‌تنها گروه‌های اسلامی بلکه سایر ادیان)؛
• شکل‌گیری گروه‌های خطرناک، مسلح با راه‌بردها و تجهیزات ناشی از غرب؛
• انسداد برنامه‌های دولت ـ ملت‌سازی و ضعف استمرار در نظام‌های «پس از جنگ» یازده سپتامبر.