آصف آشنا/ فعال سیاسی
در شرایط آشفته و بحرانی که ما در آن به سر میبریم، از چاپ برآمدن هزارمین شماره یک روزنامهای آزاد و مستقل خبر خوش است که در کنار دستاندرکاران و مخاطباناش باید این رویداد نیک را به خانواده رسانههای کشور نیز تبریک گفت.
شاید برای اکثریت مخاطبان که تجربه کار رسانهای را ندارند، از چاپ برآمدن هزارمین شماره یک روزنامه، اساساً خبری تأمل برانگیز نباشد. چون مخاطب منتظر شمارهی روز است و دنبال محتوا و اطلاعات روز. اما، برای رسانهگران و بهویژه برای دستاندرکاران یک روزنامه، هزار شماره بیرون دادن، «هزار و یک شب» از زندگی را تا دیر وقت به دفتر و تحریریه ماندن است و هزار روز از زندگی را درگیر بودن با رویدادها و تحولات خبرساز مواجه بودن. با رویدادها و تحولاتی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر زندگی فردی و جمعی شهروندان یک سرزمین تاثیر مثبت و منفی از خود بهجا میگذارد.
برای اداره و دستاندرکاران یک روزنامه، هزار شماره بیرون دادن، یعنی هزار روز از زندگی را درگیر بودن با خبر و تحولات اجتماعی-سیاسی؛ امری که پیش از هر چیز دیگر نیازمند تعهد، مسئولیتپذیری و پشت کار جدی است. تعهد برای پرداختن به مسایل بزرگ و بغرنج که بر حیات و سرنوشت جمعی شهروندان یک سرزمین تاثیر میگذارد و مسیر یک جامعه را در رفتن به سوی مدنیت، توسعه، دموکراسی و یا هم مسیر حرکت یک کشور و سرزمین را به سوی قانونشکنی، هرج و مرج، استبداد و صدرنشین شدن در میان کشورهای جهان، مشخص میکند.
اساساً روزنامهنگاری، پیش از آنکه به عنوان یک کار و پیشه مطرح باشد، امری است که به تعهد، دغدغه و مسئولیتپذیری روزنامهنگاران و رسانهگران در قبال سرنوشت جمعی و رویدادهای تاثیرگذار بر وضعیت جمعی برمیگردد. رسانهگری امری است که پیش از هر چیز دیگر به کنش و منش ذهن و باور فرد روزنامهنگار و رسانهگر، در قبال آنچه در پیراموناش اتفاق میافتد، بستگی دارد.
روزنامهنگاری از نگاه ارزشی، رسالت اخلاقی است که روزنامهنگار در قبال رساندن «اطلاعات» و «آگاهی» به مردم و شهروندان دارد. رسالتی که مسئولیت و ماموریتاش زنده نگهداشتن و به گردش در آوردن «اطلاعات» و «آگاهی» در افکار عمومی است. رسالتی که در راستای پدید آوردن مردم سالاری و نظامهای دموکراتیک و قانونمدار، نقش و جایگاه رکن چهارمی را دارد.
رسالت روزنامهنگاری زمانی جدیتر، حساستر و پر مخاطرهتر میشود که در شرایط و وضعیتی به اجرا گذاشته شود که کلیت نظام در یک سرزمین دچار بحران مشروعیت قانونی باشد و فضای سیاسی حاکم بر وضعیت در پایینترین سطح اعتماد سیاسی میان طرفها و جریانهای سیاسی قرار داشته باشد. رابطه دولت – ملت، رابطهی نفرت و انزجار به پاس قانونشکنی و هرج و مرج مافیایی قدرت و ثروت باشد و هیچ چیز سر جای خودش نباشد. نه قانون، قانونیتاش مسئله باشد و نه مشروعیت نظام.
آنچه از واقعیت امر بر میآید این است که در وضعیت و شرایط بحرانی و طاقت فرسای که ما امروزها آن را تحمل میکنیم، پرداختن به رسالت اطلاع رسانی، امری ارزشمند و پرمخاطره است. چون، کاری را که امروزها رسانههای آزاد و مستقل کشور با اطلاع رسانی مسئولانه و حرفه انجام میدهند، چیزی نیست که مجریان وضعیت کنونی آن را بربتابند.
حالا، از این منظر است که از چاپ برآمدن هزارمین شماره «روزنامهی اطلاعات روز» خبر ارزشمند و رویداد نیک برای خانواده رسانهها و مخاطباناش میباشد.
برای من گذشته از شناخت و روابط شخصی که با دستاندرکاران روزنامهی اطلاعات روز دارم، به عنوان یک مخاطب و خواننده روزنامه، این رویداد نیک به چند دلیل جدی، ارزشمند و قابل درنگ است.
یک: اطلاعات روز در کنار سایر روزنامهها و رسانههای آزاد و مستقل کشور، یکی از استثناییترین رسانهای متعهد به ارزشهای دموکراتیک، اصول و موازین حقوق بشری است که در دشوارترین شرایط کاری در کنار اطلاعرسانی حرفهای، متوازن و بیطرفانه، تلاش پیگیر و خستگیناپذیر را در راستای حمایت و پروراندن ارزشهای پیش گفته به هدف تعمیم و نهادینه سازی دموکراسی با شعار «پدید آوردن مردم سالاری» در افغانستان به اجرا گذاشته است.
دو: اطلاعات روز با کاری که ارائه میکند، برای مخاطباناش ثابت کرده است که در شرایط دشوار سیاسی کنونی که افغانستان از بسیاری جهات بافت مزایکی دارد، از کش و قوسهای ناسالم که زیست جمعی مسالمتآمیز در کشور را همواره آسیب پذیر کرده است/میکند، نه تنها بدور مانده است که همواره برای عبور از این کش و قوسهای ناسالم سیاسی، تلاش کرده است و در راستای تقویت روحیه وحدت ملی و روحیه پاسداری از منافع و ارزشهای ملی نیز دیدگاه اصلاحی و انتقادیاش را با مسئولان و مجریان امور و همچنان با مخاطباناش در میان گذاشته است.
سه: در کنار اطلاع رسانی حرفهای رو به رشد، آنچه اطلاعات روز را برای مخاطباناش متفاوت و پر طرفدار کرده است، نگاه منتقدانهاش به وضعیت کنونی است. نگاه منتقدانه جدی و صریحی که در سرمقالههای اطلاعات روز چاپ میشود، متمرکز بر حساسترین و ضروریترین مسایل و موضوعات است.
چهار: هوشمندی نگاه پرسشگر، معترض، مطالبهگر و حسابگر که در پشت صفحههای طنز اطلاعات روز قرار دارد، هر روز یک حرف تازه و یک مسئله تازه را در هاون طنز میکوبد و سیر تا پیازش را گاه آفتابی میکند و زمانی پنبه میکند و بهدست باد میسپارد.
پنج: ترجمه بروز و حرفهای اطلاعات روز از رسانههای برتر غربی، یکی از کارهای ارزشمند و مفید این روزنامه برای مخاطبان است. به ویژه برای مخاطبانی که به زبان اول دسترسی ندارند و در عدم ترجمهی بروز و به موقع، پهلوها و زوایای بسیار جدی و مهم مسایل افغانستان را از دست میدهند. نگاه، پرداخت و روایتی که نداشتن و نداشتناش میتواند در بسیاری موارد روی وضعیت کلی سیاست و سرنوشت در افغانستان تاثیر بگذارد.
در پایان، چاپ هزار و یکمین شماره اطلاعات روز را به عنوان یک رویداد نیک یکبار دیگر به دستاندرکاران این رسانه، به مخاطبان و به خانواده رسانههای کشور تبریک میگویم.