اطلاعات روز: یوناما یا دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان گزارش ربع اول سال 2016 در مورد تلفات افراد ملکی در کشور را منتشر کرده و گفته است که ارقام تلفات نشان‌دهنده‌ی سطح بلند و دوامدار تلفات افراد ملکی میباشد. یوناما از اول جنوری تا سی‌ویکم مارچ سال 2016 میلادی 1943 مورد تلفات افراد ملکی را ثبت کرده است. در این مدت 600 فرد ملکی کشته و 1343 نفر دیگر مجروح شده‌اند. این آمار نشان‌دهنده‌ی 13 درصد کاهش در مرگ افراد ملکی و 11 درصد افزایش در مجروحیت افراد ملکی و به‌صورت کلی 2 درصد افزایش در مقایسه با همین دوره‌ی زمانی در سال گذشته‌ی میلادی میباشد.
این نهاد هشدار می‌دهد که طرف‌های درگیر جنگ در افغانستان تمام تدابیر احتیاطی ممکن را برای حفاظت از افراد ملکی در جریان عملیات‌های نظامی خود روی دست گیرند.
گزارش یوناما نشان می‌دهد که درگیری‌های زمینی بیشترین رقم مجموعی تلفات افراد ملکی را به‌خود اختصاص داده و به دنبال آن، مواد انفجاری تعبیه‌شده، حملات پیچیده‌ی انتحاری و قتل‌های هدفمند باعث تلفات افراد ملکی گردیده است. سال گذشته‌ی میلادی، 2015، نیز همین عوامل باعث تلفات افراد ملکی گردیده است.
نیکولاس هیسم، نماینده ویژه‌ی سرمنشی سازمان ملل متحد برای افغانستان و رییس یوناما هنگام ارائه‌ی این گزارش گفت: «حتا اگر یک جنگ افزایش می‌یابد، حتمی نیست که میزان رنج و آلام افراد ملکی نیز به همان پیمانه افزایش یابد؛ البته اگر طرف‌های جنگ مکلفیت‌های خود تحت حقوق بشردوستانه‌ی بین‌المللی و حقوق بشر را جدی بگیرند.»
آقای هیسم گفت که کوتاهی در رعایت این مکلفیت‌ها تنها منتج به رنج و آلام ملتی خواهد شد که تا کنون به اندازه‌ی کافی رنج دیده است.
در ربع اول سال 2016 «عناصر ضد دولت» باعث 60 درصد تلفات افراد ملکی گردیده‌اند درحالی‌که نیروهای طرفدار دولت 19 درصد تلفات افراد ملکی را رقم زده‌اند. علاوه بر این، درگیری‌ها بین طرف‌های جنگ منجر به 16 درصد تلفات شده است که نمی‌توان آن‌را به یک گروه خاص نسبت داد. «مهمات منفجرناشده‌‌ی مشخص ناشده» باعث 6 درصد باقی تلفات افراد ملکی گردیده است.
تلفات افراد ملکی بر اساس طرف های درگیر
در این گزارش آمده است که یوناما 1162 مورد تلفات افراد ملکی؛ 362 کشته و 800 مجروح، به‌دست عناصر مخالف دولت را ثبت کرده که نشان‌دهنده‌ی 15 درصد کاهش در در مقایسه با همین دوره در سال 2015 میباشد. این کاهش عمدتاً به‌دلیل کاهش 48 درصدی در تلفات ناشی از قتل‌های هدفمند (179 مورد تلفات-103 کشته و 76 زخمی) و کاهش 17 درصدی در تلفات ناشی از مواد انفجاری جاسازی‌شده (385 مورد تلفات- 113 کشته و 272 زخمی) میباشد. کاهش در رقم تلفات افراد ملکی در نتیجه‌ی مواد انفجاری جاسازی‌شده بیشتر به‌دلیل کاهش 15 درصدی در رقم تلفات افراد ملکی ناشی از مواد انفجاری نوع فشاری (168 مورد تلفات- 69 کشته و 99 زخمی) بوده است.
هرچند یوناما از کاهش تلفات برخاسته از آن تاکتیک‌ها استبقال می‌کند اما می‌گوید که افزایش 26 درصدی تلفات افراد ملکی ناشی از حملات پیچیده و انتحاری، 354 مورد تلفات-86 کشته و 268 زخمی، نگران‌کننده است.
تلفات افراد ملکی بر اساس تاکتیک و نوع حمله
یوناما در گزارش خود آورده است که ربع اول سال 2016 میلادی نیروهای طرفدار دولت 369 مورد تلفات افراد ملکی را باعث شده‌اند. در این میان 127 تن کشته و 242 تن زخمی گردیده‌اند.
با آن‌که آمار تلفات افراد ملکی نسبت داده شده‌ی نیروهای طرفدار دولت در مقایسه با عناصر ضد دولت خیلی پایین است اما یوناما می‌گوید که این رقم افزایش 70 درصدی را در مقایسه با عین زمان در سال گذشته‌ی میلادی نشان می‌دهد. به گزارش این نهاد، نیروهای طرفدار دولت در ربع اول سال 2016 میلادی باعث 85 درصد تلفات افردا ملکی بیشتر در جریان درگیری‌های زمینی شده‌اند؛ 288 مورد تلفات- 96 کشته و 192 زخمی.
تلفات 288 تن در این مدت، ناشی از استفاده از سلاح‌های انفجاری مانند هاوان، راکت و بم‌دستی میباشد. یوناما از نیروهای طرفدار دولت می‌خواهد که استفاده از این نوع سلاح‌ها را در محلات ملکی ممنوع قرار بدهند و استفاده‌ی غیرمجاز یا بدون دقت از چنین سلاح‌ها را به‌گونه‌ی کامل و بی‌طرفانه مورد بررسی قرار بدهند.
در گزارش یوناما همچنان آمده است که افزایش تلفات افراد ملکی برخاسته از حملات هوایی نیروهای هوایی افغان و نیروهای نظامی بین‌المللی در ربع اول سال 2016 نگران‌کننده است. در این مدت زمانی، 27 مورد تلفات در نتیجه‌ی حملات هوایی ثبت شده که 6 کشته و 21 زخمی را شامل می‌شود. این درحالی است که در سال گذشته‌ی میلادی در همین مدت زمانی 16 مورد تلفات به ثبت رسیده است.
در ربع اول سال 2016 میلادی درگیری‌های روزافزون در مناطق مزدحم همچنان باعث کشته و زخمی شدن بیشتر «زنان و اطفال» نسبت به قشر عام جامعه گردیده است. در سه ماه نخست سال جاری میلادی 195 مورد تلفات زنان به ثبت رسیده که از میان 52 تن کشته و 143 تن زخمی شده‌اند. این ارقام افزایش 5 درصدی را نسبت به همین دوره‌ی زمانی در سال گذشته میلادی نشان می‌دهد. 610 مورد تلفات اطفال، 161 کشته و 449 زخمی، در سه ماه نخست سال جاری میلادی به ثبت رسیده است. این ارقام افزایش 29 درصدی را نسبت به سه ماه نخست سال 2015 میلادی نشان می‌دهد.
درگیری‌های زمینی بزرگ‌ترین عامل تلفات زنان عنوان شده و به‌دنبال آن حملات انتحاری پیچیده و انفجاری و نیز مواد انفجاری جاسازی‌شده. در مورد اطفال نیز درگیری‌های زمینی بیشترین کشته و زخمی را برجای گذاشته است و در قدم بعدی مواد منفجر ناشده و مواد منفجره‌ی جاسازی‌شده قرار دارد.
دانیل بیل، رییس واحد حقوق بشر یوناما گفته است که در ربع اول سال 2016 میلادی، تقریباً یک سوم تلفات افراد ملکی را اطفال تشکیل می‌دهد.
او هشدار داده و گفته است که اگر جنگ در حوالی مکاتب، میادین بازی، خانه‌ها و کلینیک‌ها ادامه یابد و طرف‌های درگیر استفاده از سلاح‌های انفجاری به‌ویژه هاوان و مواد منفجره‌ی جاسازی‌شده در این مناطق را متوقف نسازد، شاهد میزان وحشتناک تلفات اطفال خواهیم بود.
دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان، از پیشرفت‌های دولت افغانستان در راستای طرح پالیسی ملی کاهش و جلوگیری از تلفات افراد ملکی تقدیر نموده و از دولت خواسته است تا این پالیسی را هرچه زودتر نهایی و به منصه‌ی اجرا بگذارد. این نهاد همچنان به دولت افغانستان یادآوری می‌کند که «به ایجاد یک نهاد مشخص نیاز است تا هر نوع خسارات ناشی از درگیری‌ها به افراد ملکی را تحقیق نموده و عاملان سوءرفتار و نقض حقوق بشری را مسئول قرار دهد.»