کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان با نشر گزارش تلفات افراد ملکی در افغانستان در سال 1394 میگوید که منازعات مسلحانه در سال گذشته بیشتر از پیش شدت و گسترش یافته و مجموع تلفات افراد ملکی به 9431 نفر (3129 نفر کشته و 6302 نفر زخمی) رسیده است. این کمیسیون میگوید وضعیت کلی بیانگر این است که سال 1394 خونینترین سال برای افراد ملکی در کشور بوده و تاکنون بیشتر آمار تلفات ملکی در این سال ثبت شده است.
براساس این گزارش، رقم این تلفات در مقایسه با سال 1393 خورشیدی 17.8 درصد افزایش را نشان میدهد. در سال 1393 خورشیدی 8005 (3071 نفر کشته و 4934 نفر زخمی) در کشور کشته و زخمی شده بودند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر در گزارش خود نوشته است که با در نظرداشت این ارقام، بهنظر میرسد که تلفات افراد ملکی همچنان سیر صعودی دارد و چون اکثریت تلفات افراد ملکی توسط مخالفان مسلح دولت صورت میگیرد، به نظر میرسد که یکی از دلایل افزایش تلفات ملکی شدت یافتن حملات آنها باشد.
کمیسیون مستقل حقوق بشر این ارقام را درحالی ارائه میکند که یوناما یا دفتر معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان میگوید در سال 2015 مجموع تلفات افراد ملکی در افغانستان به 11002 تن (3545 فرد ملکی کشته و 7457 تن زخمی) رسیده است. دفتر شورای امنیت ملی هم در گزارش بررسی تلفات افراد ملکی در سال 1394 گفته است که در این سال 4380 نفر کشته و 7754 نفر دیگر زخمی شدهاند.
در گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر همچنان آمده است که از میان 9431 کشته و زخمی، 4642 تن آنها مرد، 775 تن آنها زن، 1116 تن آنها کودک بوده و سن و جنس 2898 نفر دیگر نامشخص بوده است. به باور این کمیسیون، ارقام بیانگر این است که مردان بیشتر از زنان و کودکان قربانی منازعات مسلحانه بوده و در جریان جنگها کشته و زخمی میشوند. پس از مردان، کودکان و زنان در مرحلهی دوم و سوم قرار دارند.
گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر که به روز شنبه (26 سرطان) منتشر شده، میگوید که از میان 3129 تن کشته شدهها، 1842 تن آنها مرد، 239 تن آنها زن، 242 تن آنها کودک بوده و سن و جنس 806 نفر دیگر مشخص نشده است. همچنان از میان 6302 زخمی 2800 تن آنها مرد، 536 تن آنها زن، 874 تن آنها کودک بوده و سن و جنس 2092 تن دیگر نامعلوم بوده است.
مقایسهی آمار در گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر نشان میدهد که در سال 1394 نسبت به سال 1393 تعداد زنان بیشتری با افزایش 36.8 درصدی جان خود را از داده و یا زخمی شدهاند. این درحالی است که گزارش سال 2015 یوناما در همین مورد نیز رقم مشابه را نشان میدهد؛ تلفات زنان در سال 2015، 37 درصد افزایش را نسبت به سال 2014 نشان میدهد.
1394؛ سال بیشترین تلفات افراد ملکی
یافتههای کمیسیون مستقل حقوق بشر نشان میدهد که در سال 1394 در مقایسه با سالهای 1393 و 1392 بیشتر تلفات افراد ملکی در کشور بهوقوع پیوسته است. در سال 1392 رقم تلفات افراد ملکی به 5710 تن میرسید که از این میان 2284 فرد ملکی کشته و 3426 فرد ملکی زخمی شده بودند. در سال 1393 نیز رقم مجموعی تلفات افراد ملکی به 8005 نفر میرسید که نسبت به یک سال قبل از آن افزایش 40 درصدی را نشان میداد. در سال 1393 خورشیدی 3071 تن کشته و 4934 فرد ملکی دیگر زخمی شده بودند.
از 93 تا 94؛ تفاوت کم کشته شدهها و افزایش شمار زخمیها
مقایسهی ارقام کشتهشدهها و زخمیها در دو سال گذشته در گزارش تازهی کمیسیون مستقل حقوق بشر نشان میدهد که رقم کشته شدهها در سال 1394 نسبت به سال 1393 چندان افزایش نیافته است. یعنی در سال 1394 صرفاً 29 نفر بیشتر از سال قبل کشته شدهاند. اما این میزان در بخش افراد زخمی شده افزایش چشمگیری را نشان میدهد. ارقام زخمیهای سال 1394 در مقایسه با 1393 بیانگر 28 درصد افزایش نسبت به سال 1393 است.
از 94 تا 93؛ کاهش در تلفات مردان و افزایش در تلفات زنان
گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر نشان میدهد که آمار تلفات مردان در سال 1394 نسبت به سال 1393 کاهش یافته است. در سال 1393 آمار تلفات مردان به 5192 تن میرسید درحالی که در سال 1394 این رقم به 4642 تن میرسید. مقایسهی این دو رقم یک کاهش 10.5 درصدی را نشان میدهد.
برعکس کاهش در تلفات مردان، آمار نشان میدهد که در سال 1394 تلفات زنان افزایش یافته است. در سال 1394 خورشیدی 775 زن کشته و زخمی شدهاند درحالی که یک سال قبل از آن این رقم به 477 نفر میرسید. مقایسهی این دو دوره نشان میدهد که تلفات زنان نسبت به سال قبل 38 درصد افزایش داشته است. به همین گونه آمار تلفات کودکان نیز به مقدار 5.7 درصد افزایش یافته است. در سال 1394 خورشیدی 1116 کودک کشته و زخمی شده درحالی که در سال 1393 1052 کشته و زخمی شدهاند.
تلفات افراد ملکی بر اساس نوعیت حوادث
براساس این گزارش در سال 1394 حملات انتحاری 34 درصد (3214 تن؛ 781 کشته و 2433 زخمی)، درگیریهای زمینی 20.7 درصد (1954 تن؛ 514 کشته و 1440 زخمی)، قتل و ترور 15 درصد (1470 کشته و زخمی)، ماینهای کنار جاده 14.38 درصد (1356 کشته و زخمی)، حملات راکتی 13 درصد (1224 تن؛ 270 کشته و 954 زخمی) و حملات هوایی تقریباً 2 درصد (187 تن؛ 72 کشته و 115 زخمی) تلفات افراد ملکی را به خود اختصاص داده است.
عاملان تلفات افراد ملکی
یافتههای کمیسیون حقوق بشر نشان میدهد گروههای مسلح مخالف دولت (به شمول هردو جناح مربوط به طالبان، شبکهی حقانی، القاعده و داعش) عامل 72 درصد (6770 تن؛ 2294 کشته و 4476 زخمی) تلفات افراد ملکی، نیروهای دولتی افغانستان عامل 9 درصد (880 تن؛ 268 کشته و 612 زخمی) تلفات افراد ملکی، عوامل نامشخص عامل 19 درصد (1750 تن؛ 563 کشته و 1187 زخمی) تلفات افراد ملکی و نیروهای بینالمللی عامل 1 درصد (37 کشته و 42 زخمی) در سال 1394 بودهاند.
تلفات ملکی براساس تقسیمات جغرافیایی
آمار نشان میدهد که بیشترین تلفات در حوزهی شمالشرق با رقم 2233 نفر کشته و زخمی ثبت شده است. حوزهی جنوبغرب در درجهی دوم و حوزهی مرکزی در درجهی سوم تلفات بیشتر را به خود اختصاص داده است. در حوزهی شرق، جنوب، شمال و غرب کمترین تلفات افراد ملکی در این سال ثبت شده است.
گروگانگیری
کمیسیون مستقل حقوق بشر در گزارش خود گفته است که در سال 1394 گروگانگیری بهطور بیسابقهیی افزایش یافت. براساس گزارش این کمیسیون، در سال 1394 نزدیک به 90 نفر به گروگان گرفتهشدند که از این میان 22 تن کشته شدند و از سرنوشت 5 تن دیگر اطلاعتی در دست نیست. این کمیسیون گفته است که ربوده شدن 31 مسافر در ولایت زابل یکی از بزرگترین گروگانگیری در کشور بود.
در پایان این گزارش همچنان آمده است که در سال 1394 دو نفر از کارمندان کمیسیون حقوق بشر در جلالآباد در نتیجهی انفجار ماین کنار جاده کشته شده و شش نفر دیگر از کارمندان این کمیسیون زخم برداشتند. همچنان گفته شده است که در حملهی طالبان بر موتر حامل کارمندان موبی گروپ 8 فرد ملکی بهشمول 3 زن کشته شدند و 30 تن دیگر زخم برداشتند.