اطلاعات روز: در حالی حکومت برای بررسی چگونگی وقوع حمله بر معترضان جنبش روشنایی در دهمزنگ کابل کمیسیون حقیقت‌یابی را ایجاد کرده، اما داکتر رنگین دادفر اسپنتا تجربه‌ی کمیسیون‌سازی در افغانستان را تأسف‌بار و کار آن را بی‌نتیجه می‌خواند.
داکتر رنگین دادفر اسپنتا، مشاور امنیت ملی پیشین در حاشیه‌ی سالگرد تأسیس روزنامه‌ی افغانستان تایمز گفته است: «من فکر می‌کنم که حکومت افغانستان چاره‌ی دیگری نداشت، اما تجربه‌ی کمیسیون‌سازی در افغانستان با تأسف تا کنون یک تجربه‌ی زیاد مثبت نبوده‌است.»
آقای اسپنتا در همین حال می‌گوید که حکومت باید یافته‌های کمیسیون حقیقت‌یاب رویداد دهمزنگ را همه‌گانی سازد و عاملان این رویداد را بر بنیاد قانون مجازات کند. او هشدار داده که اگر این کار انجام نشود، ادامه‌ی فرهنگ معافیت از مجازات اوضاع افغانستان را خطرناک‌تر خواهد ساخت.
مشاور امنیت ملی پیشین گفته: «آرزو و خواست مردم ما همین است که نتایج به‌دست‌آمده به اطلاع افکار عامه رسانیده شود و مجرمین مطابق قانون مجازات شوند. در گذشته هم مواردی داریم که نشده‌است؛ به این معنا است که فرهنگ معافیت همچنان در کشور ما ادامه خواهد یافت و تا زمانی که به فرهنگ معافیت در افغانستان پایان ندهیم، به ثبات و امنیت دست نخواهیم یافت.»
پس از رویداد حمله بر اعضای جنبش روشنایی در تظاهرات دوم اسد که در آن 88 نفر کشته و بیش از 300 تن زخمی شدند، حکومت کمیسیونی را به ریاست دادستان کل کشور ایجاد کرده تا این رویداد خونبار را بررسی کند. اما جنبش روشنایی می‌گوید که بر حکومت و کمیسیون حکومتی اعتماد ندارد و باید این رویداد به‌صورت همه‌جانبه با تشکیل کمیسیون حقیقت‌یاب متشکل از حکومت، نهادهای بین‌المللی و اعضای جنبش روشنایی، بررسی شود و کسانی که در تأمین امنیت مردم کوتاهی کرده‌اند از وظایف‌شان تعلیق و در صورت اثبات جرم‌شان مجازات شوند.
قرار است فردا این کمیسیون در ارتباط به فعالیت‌های این کمیسیون با رسانه‌ها صحبت کند، اما نمایندگان جنبش روشنایی و نهادهای بین‌المللی اعضای این کمسیون 13 نفره نیستند.
حکومت پیش از این نیز چندین بار برای بررسی رویدادهای مختلف کمیسیون‌هایی را ایجاد کرد، اما نتایج بررسی این کمسیون‌ها همگانی نشد و مردم نیز دیگر به کمیسیون‌سازی حکومت بی‌باور شده‌اند.
از آن‌جایی‌که کمیسیون‌های حقیقت‌یاب نتایج برسی‌های‌شان را در دسترس همگان قرار نداده و برای مردم روشن نشده که عاملان اصلی جنایت علیه آن‌ها کی‌ها بوده‌اند، مردم دیگر باورشان را نسبت به کمیسیون حکومتی از دست داده‌اند.
نعمت یکی از اعضای جنبش روشنایی که در مراسم فاتحه‌ی شهدای جنبش روشنایی در مصلی شهید مزاری آمده است، می‌گوید: «کدام کمیسیون حکومتی حقیقت را یافته است؟ اگر یافته چرا به مردم اعلام نمی‌کند؟» او افزود که کمیسیون‌سازی به نحوی «خاک زدن» به چشم مردم است. کمیسیونی که برای حادثه‌ی دهمزنگ از سوی حکومت ایجاد شده، «عمداً» حقایق را نمی‌یابد.
