به زبان ساده اگر بگویم، آقای عبدالباری جهانی وزیر اطلاعات و فرهنگ اشرف غنی، مریض است. نمیتواند از این بیشتر وزیر باشد. برای همین استعفایش را به دفتر ریاستجمهوری فرستاده تا منظور شود. آقای جهانی در صفحهی بوکش نوشته است که حدوداً ده روز پیش متن استعفایش را به ریاستجمهوری فرستاده، اما از نتیجه خبری نیست که نیست. برای همین استعفایش را از طریق فیسبوک خدمت ملت همیشه در فیسبوک افغانستان میرساند.
واکنشها به اعلان استعفای آقای جهانی گسترده و متفاوت است. عدهیی نوشتهاند که معذرتهای صحی نمیتواند دلیل استعفای آقای جهانی باشد چون زمانیکه آقای جهانی پیش از آنکه بهحیث وزیر اطلاعات و فرهنگ انتخاب شود، یک مریض تمامعیار بود. باید دلیل دیگری برای استعفای او جستوجو کرد. از آنجاییکه مقامات عالیرتبهی حکومت دوست دارند آنقدر در راس وزارتها و ریاستها و در خدمت مردم باشند تا که جنازهاش را از وزارت و ریاست کشیده و به سوی مقبرهی آباییاش ببرند؛ احیاناً اگر وزیری یا رییسی استعفا میکند، حتماً به این معناست که رییسجمهور نمیخواسته او از این بیشتر وزیر یا رییس یک ادارهی مهم کشور باشد. بناءً استعفای آقای جهانی خالی از فشار وارده و معمول ریاستجمهوری نخواهد بود.
عدهیی دیگری معتقدند که دورهی درخشان کسالت آقای جهانی در وزارت اطلاعات و فرهنگ به پایان رسید. وزیری که سه-چهارم دوران وزارتش را در خارج از کشور و در بیمارستانها سپری کرده، تازه به این نتیجه رسیده که گمشکو چه فایده، جور نمیشوم. بهتر همین است که با آب و عزت خودم کنارهگیری کنم. بهباور این جمع، خدا کند کدام مریض دیگر در راس این وزارت قرار نگیرد.
جمع دیگری که بهجای آقای رییسجمهور استعفای آقای جهانی را منظور کرده، هر کدام کاندیدای مورد نظر خود را برای رهبری وزارت اطلاعات و فرهنگ معرفی میکنند. از میان ده هزار نفر، شاید 10 نفر پیدا کنی که فردی را از قوم دیگر شایستهی وزارت اطلاعات و فرهنگ بدانند. اگر پشتون است، پشتونی را، اگر تاجیک است، تاجیکی را، اگر هزاره است، هزارهیی را و اگر اوزبیک است اوزبیکی را واجد شرایط میدانند و بدون شک، این طرز تفکر به نحوی ربط میگیرد به کارکرد درخشان وزارت اطلاعات و فرهنگ در تمام سالها! از بس فرهنگسازی شده…
ماندن یا نماندن آقای جهانی در راس وزارت محترم اطلاعات و فرهنگ مسأله نیست. چه رییسجمهور منظور کند، چه نکند؛ مجبور است حالا یا چند ماه بعد یکی دیگر را برای رهبری این وزارت تا ابد عاطل معرفی کند تا همچنان هیچ کاری برای بهبودی فرهنگ در افغانستان صورت نگیرد. در این خصوص، مقداری از مقامات حکومت که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند که کمیتهی مستقل زایمان وزیر تحت کار است. آقای جهانی باید تا آغاز به کار این کمیته صبر کند و رنج وزیر بودن را تحمل کند. آنها گفتند که آقای جهانی به زور سرود ملی را سروده و میتواند چند روز دیگر نیز صبر کند. بهباور این مقامات، کمیتهی مستقل زایمان وزیر کمیتهیی خواهد بود که برای وزارتها، وزیر خواهند زایید. این مقامات جزئیات بیشتری ندادند.
همانگونه که میدانید، برای رییسجمهور اگر پشتو گپ بزند خوب است و اگر پشتو گپ بزند و از لوگر هم باشد، بسیار خوب خواهد بود. طبق این تیوری و به نقل از منابع ترسو که نمیخواهند افشاء شوند، تلاشی خانهبهخانه در لوگر آغاز شده، انشاءالله بهزودی یک نفر برای وزارت اطلاعات و فرهنگ پیدا خواهد شد. به گفتهی آنها، فردی که برای وزارت اطلاعات و فرهنگ معرفی خواهد شد، بعد از معاینات دقیق و بعد از آنکه برایش دو-سه مدرک تحصیلی از موسسات تحصیلات عالی افغانستان یا پاکستان فراهم شد، بهحیث وزیر جدید معرفی خواهد شد. این منابع در اخیر گفتند که انا لله و انا الیه راجعون.
اما حکومت بهشدت این ادعا را رد میکند. یکی از سخنگویان که نتوانست طرح لوگربازار را رد کند گفت که هیچ خانهیی در لوگر برای پیداکردن وزیر جدید برای اطلاعات و فرهنگ تلاشی نخواهد شد. او گفت که لوگریها مردم محترمیاند، بیاحترامی به یک لوگری، بیاحترامی به قانون اساسی افغانستان است و بیاحترامی به قانون اساسی در کابل غیرقابل تحمل است. در پروان باشد، پروا ندارد.
یکی از نزدیکان آقای جهانی گفت که آقای جهانی سالهاست مریض است. بزرگترین رویای او، رسیدن به مقام وزارت بود که رسید و بیشتر از یک سال در راس این وزارت باقی ماند. او اکنون به مریضیاش احترام گذاشته و نمیخواهد از این بیشتر برای مرضهایش مزاحمت خلق کند. هیچ فشاری برای استعفایش وجود نداشته. روحش شاد باد!