نیویورک تایمز/مجیب مشعل
ترجمه: جلیل پژواک
کابل بود و همزمان کابل نبود. در اولی ساعت دیواری بود و در دومی آن را نمیدیدیم.
پس از اینکه دیدار مخفی وزیر امور خارجهی ایالات متحده، رکس تیلرسون از افغانستان در روز دوشنبه آشکار شد، سفارت امریکا و دفتر رییسجمهور اشرف غنی، اظهاراتی در مورد ملاقات سازندهی خود داشتند.
مشکل اینجاست که این نشست در کابل نه، بلکه در یک اتاق بیپنجره در بگرام، پایگاه بهشدت محافظتشدهی ارتش امریکا در یک فاصلهی نود دقیقهیی از کابل صورت گرفته بود. اطلاعات غلط که ظاهرا تلاشی برای پنهان کردن محل واقعی این ملاقات بوده، با ناسازگاری و تفاوت در عکسهای مشابه منتشرشده توسط امریکاییها و افغانها، آشکار شد.
هر دو عکس، آقای غنی و آقای تیلرسون را نشان میدهد که در صدر اتاق نشسته و دو صفحهنمایش غولپیکر در پشت سر آنها قرار دارد. روی میزِ قهوه که مابین هر دو جا گرفته، یک ترموز، دو پیاله و بوتلهای آب قرار گرفتهاند. هیأتهای دو طرف روبهروی هم نشستهاند.
اما در عکسی که از سوی دفتر آقای غنی منتشر شده، ساعت بزرگ دیجیتال –نشاندهندهی Zulu Time (اصطلاح نظامی برای زمان هماهنگشدهی جهانی) – و یک زنگ خطر سرخ در پشت سر آقای غنی و آقای تیلرسون، پاک شدهاند. دو چیزی که میگویند: محل ملاقات یک مرکز نظامی امریکا بوده است.
دفتر آقای غنی بهصورت فوری به پرسوجوها در مورد اینکه چرا نسخهی عکس آنها متفاوت است، پاسخ نداد. آقای تیلرسون و همکارانش که پس از افغانستان به عراق سفر کردند، در اوایل سهشنبه به پرسشها در مورد ناسازگاری و تفاوت در عکسها پاسخ ندادند.
هانی فرید متخصص تشخیص عکس و پروفسور علوم کامپیوتر در کالج دارتموث گفت: «معلوم است که عکس دستکاری شده است». آقای فرید گفت که این کار احتمالا از طریق فوتوشاپ، نرمافزار ویرایش عکس که میتواند اشیا را حذف و فضا را پر کند، انجام شده است. اما این تغییر خاص بهراحتی قابل تشخیص بود.
لین برق ساعت و زنگ خطر در نسخهی تغییریافته بهطور کامل پاک نشده و به نظر میرسد که در دیوار محو شده باشند.
نگرانیهای امنیتی در مورد سفر مقام بلندپایهیی چون آقای رکس تیلرسون، بهخاطر افزایش فعالیت طالبان، قابل توجیه است. ماه گذشته در جریان سفر جیمز متیس، وزیر دفاع امریکا، بیش از 50 راکت در فرودگاه کابل و اطراف آن فرود آمد.
اما بسیاری از افغانها، ممکن است تغییرات در عکس را بهعنوان تلاش دولت در تغییر دادن حقایق و بستهبندی یک روایت مثبت از خودشان برای همکاران بینالمللی و نیز شهروندان افغانستان ببینند.
در حالیکه دستکاری عکس ممکن کار تازهیی باشد، دولت افغانستان اما پیش از این نیز حقایق را تغییر داده است.
حداقل برای یکبار، هنگامی که طالبان مرکز یک ولسوالی را تصرف کردند، دولت ادارهی محلی آن ولسوالی را بهجای دیگر منتقل کرد، بلکه بتواند بگوید «نه، ولسوالی سقوط نکرده است».