وزارت مهاجرین و عودتکنندگان می‌گوید که طی سه سال گذشته نزدیک به 1.5 ملیون نفر در کشور از مناطق‌شان متواری و به شهرها و دیگر نقاط کشور مهاجر شده‌اند. جنگ، ناامنی و فقر از عمده‌ترین دلایل بی‌جا‌شده‌گان داخلی در کشور عنوان شده است.
سید حسین عالمی بلخی وزیر امور مهاجرین و عودت کنندگان امروز (دوشنبه، 27 قوس) در محفلی که به مناسبت روز جهانی مهاجرت برگزار شده بود گفت که در سه سال حکومت وحدت ملی در اثر ناامنی و فقر نزدیک به 1.5 ملیون نفر از مناطق‌شان بی‌جا شده اند.
به گفته‌ی وی وزارت مهاجرین توانسته 500 هزار از این بی‌جاشدگان را به مناطق اصلی شان برگرداند.
وی اضافه کرد که تنها در سال جاری حدود 500 هزار نفر از مناطق‌شان بی‌جا شده‌اند که حکومت توانسته نزدیک به 100 هزار تن آنان را دوباره به مناطق اصلی‌شان برگرداند.
مدریت بحران اخراج پناه‌جویان افغان از اروپا
به باور وزیر مهاجرین ورود بیش از یک میلیون مهاجر و پناهجو در سال ۲۰۱۵ به اروپا بحران بزرگی به وجود آورد.، انتظار می‌رفت که نزدیک به 100 هزار پناهجوی افغان از اروپا اخراج شوند؛ اما مذاکراتی که بین حکومت افغانستان و اتحادیه‌ی اروپا صورت گرفت از اخراج آنان به کشور جلوگیری کرد؛ طوری که در سال 2016 فقط 580 پناهجوی افغان از اروپا به افغانستان برگردانده شد: « در سال 2016 پیش بینی می‌شد که 80 هزار نفر از آلمان و چندین هزار نفر از دیگر کشورهای اروپایی به افغانستان دیپورت شوند؛ اما با مذاکره و توافق با اتحادیه اروپا این امر کنترل شد و فقط 580 نفر دیپورت شدند. در سال جاری میلادی مجموع کسانی که از کشور های اروپایی دیپورت شده‌اند 754 نفر است.»
آقای عالمی مدعی است که مذاکرات و توافقات که با اتحادیه اروپا صورت گرفته هم روند مهاجرت به اروپا را کاهش داده و هم از بحران اخراج پناه‌جویان جلوگیری کرده است. به گفته‌ی آقای عالمی، اتحادیه اروپا برای مهاجران در کشور 80 ملیون یورو به وزارت مهاجرین و عودتکنندگان کمک کرده است. نیز اتحادیه اروپا تعهد کرده که 124 میلیون یوروی دیگر در سال‌‌‌های آینده به افغانستان می‌دهد. به گفته‌ی آقای عالمی بخشی از این بسته کمکی برای مهاجران مقیم ایران و پاکستان نیز در نظر گرفته شده است.
اقدام‌های حکومت افغانستان برای رسیدگی به مشکلات مهاجران در ایران و پاکستان
اقای عالمی در مورد مهاجران افغان در ایران و پاکستان نیز گفت که وزارت مهاجران با کشورهای پاکستان و ایران به توافق رسیده است که برای مهاجران افغان کارت اقامتی بدهند.
به گفته‌ی آقای بلخی روند ثبت نام مهاجران افغان در پاکستان جریان دارد و تا اکنون بیش از 500 هزار مهاجر افغانستانی در پاکستان ثبت نام شده اند و کارت‌های اقامت موقت دریافت کرده اند: «سال گذشته ما با جمهور اسلامی پاکستان طی مذاکراتی به توافق رسیدیدم که مسایل مهاجرت جدای از مسایل سیاسی قرار بگیرد و تاثیری روی نوع رفتار دولت پاکستان با مهاجران نداشته باشد. اکنون بیش از 500 هزار مهاجر افغان در پاکستان ثبت نام شده‌اند.»
وزیر مهاجران در مورد مهاجران مقیم ایران نیز گفت که حکومت افغانستان با جمهوری اسلامی ایران به توافق رسیده است که برای مهاجران افغان در ایران کارت اقامتی موقتی توزیع کند. بر اساس آخرین گزارش که وزارت مهاجران دریافت کرده است، تا اکنون نزدیک به 700 هزار مهاجر در ایران کارت اقامت موقتی دریافت کرده‌اند. به گفته‌ی آقای بلخی تا اکنون سند امضا شده بین افغانستان و جمهوری اسلامی ایران در زمینه وجود ندارد؛ اما حکومت افغانستان سعی می‌کند که به چنین سندی دست یابد.
براساس اطلاعات وزارت مهاجران طی سه سال گذشته بیش از دو ملیون مهاجر به کشور عودت کرده که نزدیک به 70 درصد از مهاجران فاقد مدرک بودند و نزدیک به 30 درصد آنان مدرک پناهاندگی داشتند. این تعداد اکثر از کشورهای ایران و پاکستان به کشور برگشته‌اند.
در سال جاری، تا کنون 28402 نفر به طور داو‌طلبانه به کشور برگشته‌اند.
براساس آماری که وزارت مهاجرین ارایه کرد در سه سال گذشته بیش از 700 ملیون دالر در عرصه مهاجرت و بی‌جاشدگی در داخل کشور به مصرف رسیده است. در سوی دیگر مهاجران هر سال نزدیک به 700 ملیون دالر برای تامین مخارج خانواده‌های شان از خارج به داخل حواله می‌کنند که وارد چرخه‌ی اقتصاد افغانستان می‌شود.
اکنون 5.6 ملیون شهروند افغان در پنج حوزهی خارج از کشور مهاجراند؛ حوزهی ایران که بیش از 2 ملیون مهاجر را در خود جا داده است، حوزهی پاکستان با نزدیک به 2 ملیون مهاجر و متباقی در حوزه‌های اروپا، استرلیا، امریکا و سایر کشورهای آسیایی مهاجراند.
در سه سال اخیر 1.5 میلیون نفر در افغانستان بی‌جا شده‌اند
