منبع: The Diplomat
نویسنده: کبیر تانیجا
برگردان: حمید مهدوی
هند از روسیه خواهد خواست که جنگافزارهای مورد نیاز حکومت افغانستان را تأمین کند. بحثها در هند روی امنیت افغانستان بعد از خروج نیروهای مربوط به سازمان پیمان اتلانتیک شمالی از افغانستان در اواخر سال جاری، شدت بیشتری گرفته است. حامد کرزی رییس جمهور افغانستان سال گذشته در جریان یکی از سفرهایش به هند، فهرست درخواستهای نظامی خود را به دولت این کشور ارائه کرد و رهبری هند را در زمینهی چگونگی پاسخ به این درخواستها به چالش کشید.
یکی از چندین استراتژیای که به نظر میرسد دهلی جدید روی آن کار میکند تا مطمئن شود که افغانستان بار دیگر به دست اسلامگراها سقوط نمیکند، ارائهی کمکهای نظامی به حکومت این کشور از طریق مسکو است. هرچند پولیس و سایر نهادهای امنیتی افغانستان توسط همکاران هندیشان آموزش دیدهاند، اما دهلی جدید در زمینهی ارائهی تجهیزات کشندهی نظامی به شکل مستقیم به کابل نگران بوده است، به دلیل اینکه این کشور از نهایت آن هراس دارد و نگران است که این کار به شهرت محلی هند به عنوان کشوری که بیشتر کمکهای توسعهای ارائه میدهد، صدمه خواهد زد.
با این حال، هند فکر میکند که برای حفظ دست بالای استراتژیکیاش در افغانستان، با ارائهی کمکهای نظامی از طریق روسیه، حداقل برخی از درخواستهای کابل را برآورده سازد. نظر به برنامهای که در نظر گرفته شده است، مسکو تجهیزاتی از قبیل هلیکوپترها، پلهای سیار، کامیونها و احتمالا جنگافزارها و توپخانههای ویژه را برای کابل تهیه خواهد کرد، در حالی که مصارف آن را هند خواهد پرداخت.
این اولین باری نیست که مسکو پیشنهاد فرستادن سختافزارهای نظامیاش به افغانستان را از طرف شخص ثالث دریافت میکند. سال گذشته قرار بود ایالات متحدهی امریکا به روسیه در بدل تحویل هلیکوپترهای روسی (Mi – 17) به افغانستان، یک میلیارد دالر بپردازد. اما این معامله بعد از افزایش فشارها بر واشنگتن به تعقیب ادعاها مبنی بر اینکه یک شرکت تولیدی هواپیمایی روسی (روزوبورونیگبورد) برای حکومت سوریه نیز جنگافزار تهیه میکند، با شکست مواجه شد. تحقق نیافتن این معامله، برای نیروهای امنیتی افغانستان نیز شکست بزرگی پنداشته میشود. در حال حاضر به نظر میرسد که استفاده از روسیه برای ارائهی کمکهای نظامی مورد نیاز به کابل، یکی از بهترین گزینههایی است که حکومت هند در اختیار دارد. این بدان معنا است که جنگافزارهایی که «ساخت هند» نیستند، در افغانستان روی کار خواهند آمد. روسیه بزرگترین تهیه کنندهی جنگافزارها برای هند است و این امر میتواند در سهولت انجام معامله کمک کند.
همچنین جنگافزارهای روسی بخش بزرگ ذخیرهگاههای اردوی ملی افغانستان و نیروهای ملی امنیتی افغانستان را تشکیل میدهند. اکثریت سربازان افغانستان تجربهی قبلی نظامی با جنگافزارهای روسی را دارند، از اینرو، به دلیل آشنایی آنها با این تجهیزات، ارائهی کمکهای نظامی از طریق روسیه عملیتر به نظر میرسد.
این در حالی است که اردوی ملی افغانستان و نیروهای ملی امنیتی افغانستان با مجموعهای از چالشهای مختص به خود روبهرو اند. در میان سایر چالشها، میتوان به موجودیت عناصر بنیادگرا و برادرکشی (گرچند حملات کاهش یافتهاند) اشاره کرد.
در حالی که هند در حال آماده شدن برای ارائهی درخواستها به روسیه برای تهیهی جنگافزار به کابل است، وزارت امور خارجهی این کشور معتقد است که باید منتظر ماند و دید که افغانستان و ایالات متحدهی آمریکا در زمینهی حضور بعد از سال 2014 در افغانستان در قالب موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی به چه نوع موافقتنامهای دست خواهند یافت، البته اگر موافقتنامهای وجود داشته باشد. این حقیقت که باراک اوباما، رییس جمهور ایالات متحده از وزارت دفاع این کشور (پنتاگون) خواسته است تا برای خروج کامل از افغانستان آمادگی بگیرد، باقی نگذاشتن هیچنیرویی در افغانستان، قطعا خطرات را در کشورهای مانند هند افزایش میدهد.
نمونهی خوبی که چرا هند در مورد آیندهی امنیت در افغانستان نگران است، در یک برگهی اتهامات اخیری که توسط ادارهی تحقیقات ملی هند تنظیم شده، برجسته شده است. قرار گزارشها، این سند واقعیتی را برجسته ساخته است که گویا اعضای ارشد مجاهدین هند، یک گروه تروریستی، به القاعده پیوستهاند که در نقاط مرزی میان افغانستان و پاکستان و سایر نقاط افغانستان در حال جنگاند.
گزیدهی این برگهی اتهام که در یک روزنامهی هندی به نشر رسیده است، با توجه به اطلاعات در دسترس نشان میدهد که برخی از اعضای مجاهدین هند تصمیم گرفتهاند که هر ماه به شکل دورهای به افغانستان بروند. ادارهی تحقیقات ملی هند به افکار و ترسهای هند در مورد سقوط احتمالی افغانستان در هرجومرج، نظر اجمالی انداخته است، هرجومرجی که در آن افغانستان توسط اسلامگراها و گروههای تروریستی با احتمال نفوذ روبهرشد پاکستان (مانند گذشته) اداره میشود. به کمک استخبارات خود هند دغدغههای جدی خود را در مورد خروج کامل نظامی واشنگتن از افغانستان آشکار ساخته است.
دهلی جدید همچنین در مورد موضوع آیندهی افغانستان با برخی از همتایانش در منطقهی غرب آسیا گفتوگو کرده است. اخیرا ترافیک دیپلماتیک میان هند و منطقهی خلیج فارس با سفر سطح بالای دیپلماتها و شرکت فعال هند در انجمنها، مانند گفتوگوهای ژنو 2 در مورد سوریه سنگین بوده است.
دو دیدار مهم از هند در ماه جاری که انتظار میرود افغانستان کانون اصلی گفتوگوهای آن باشد، دیدار سلمان بن عبدالعزیز آل سعود (شهزادهی عربستان سعودی) و جواد ظریف (وزیر خارجهی ایران) اند. تهران نیز نگرانی مشابهی در مورد وضع امنیتی افغانستان تبارز داده است، در حالی که دهلی جدید و ریاض به صورت فعال میان هم استخبارات را تبادله میکنند.
ضرورت حفظ ثبات در افغانستان خواستار یک موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی عملی و مفید میان کابل و واشنگتن است. این موافقتنامه کمکهای نظامی به افغانستان از طریق ناتو را به همراه خواهد داشت، افغانستانی که نیروهای دفاعیاش را برای مقابله با تهدیدهای اجتنابناپذیر آماده میکند.
در این میان دهلی جدید و مسکو دست به دست هم داده و به شکل سازندهای جنگافزارهای مورد نیاز اردوی ملی افغانستان و نیروهای ملی امنیتی افغانستان را تهیه میکنند. بدون این حمایت، حتا با حضور حداقلی سازمان پیمان اتلانتیک شمالی، نگرانیها در مورد امنیت افغانستان و جنوب آسیا بیشتر خواهند شد.