منبع: Wall Street Journal
نویسنده‌ها: Nathan Hodge and Ehsanullah Amiri
برگردان: حکیم پژوه
اقلیت قومی هزاره‌ی افغانستان که زمانی مورد آزار و اذیت قرار داشتند و از سقوط طالبان توسط ایالات متحده‌ی آمریکا در سال 2001 تا کنون به دست‌آوردهای اقتصادی و سیاسی قوی دست یافته‌اند، به عنوان کارگزاران نیرومند قدرت در انتخابات ریاست جمهوری ماه اپریل ظهور کرده‌اند.
پیش‌بینی می‌شود که هزاره‌ها، که عمدتا شیعه و مسلمان‌‌اند و سومین گروه قومی بزرگ در افغانستان است، سطح مشارکت بالا در انتخابات داشته باشند و این یکی از دلایلی است که نامزدان انتخابات ریاست جمهوری این روزها مشغول جلب رای آن‌ها‌اند. چهار تن از شش نامزد انتخابات ریاست جمهوری پیش روی افغانستان که برای جانشینی رییس جمهور کرزی تلاش دارند، یک هزاره را به عنوان معاون خود انتخاب کرده‌اند. آقای کرزی که خود نیز یک معاون هزاره دارد، در سال جاری باید از قدرت کناره‌گیری کند. عبدالله عبدالله، وزیر خارجه‌ی پیشین افغانستان که به احتمال زیاد به دور دوم انتخابات راه خواهد یافت، محمد محقق را که یک هزاره است، به عنوان معاون دوم خود انتخاب کرده است.
محقق رهبری شاخه‌ای از حزب وحدت را برعهده دارد، حزب مسلحی که بین سال‌های 1979 تا 1980 علیه اشغال شوروی جنگید و در جریان جنگ‌های داخلی در دهه‌ی 1990 با جنگ‌جویان سایر اقوام نیز برخوردهایی داشت. صدها فرد ملکی هزاره در جریان قتل عام افشار (چپاول و قانون شکنی‌ای که توسط جنگ‌جویان رقیب در سال 1993 و در جریان جنگ‌های داخلی رخ داد) کشته شدند. خاطرات آن روزها در میان هزاره‌ها زنده است، هزاره‌هایی که با به انحراف رفتن انتخابات بیش از همه صدمه خواهند دید.
آقای محقق در یکی از مصاحبه‌هایش گفت: «شما خواهید دید که چه تعداد از هزاره‌ها به ما رای خواهند داد». وی تخمین می‌کند که تیم او 85 درصد رای هزاره‌ها را به دست خواهد آورد. ظهور هزاره‌ها به عنوان بانک رای بالقوه با حس جدید در مورد امنیت بعد از سقوط طالبان هم‌زمان است.
مارتین ون بیجلرت، هم‌آهنگ کننده‌ی شبکه‌ی تحلیل‌گران افغانستان (گروه تحقیقی‌ای که در کابل مستقر است) گفت: «احساس عمومی‌ای در میان هزاره‌ها وجود دارد که گویا آن‌ها در مقایسه با تاریخ اکنون بسیار کم آسیب‌پذیر‌ند و آن‌ها هیچ‌گاه چنین فرصت‌ها را در اختیار نداشتند و این چیزی است که آن‌ها نمی‌خواهند از دست بدهند».
هزاره‌ها که از مناطق مرکزی افغانستان می‌آیند، از دیر زمان با تبعیض مواجه بوده‌اند. آن‌ها معمولا از رده‌های ارشد دولتی حذف شده بودند و به مشاغل پست در محل کار تنزل یافته بودند و فشار خشونت‌های سال‌های حکومت طالبان را متحمل شده‌اند. وقتی طالبان در سال 1998 شهر شمالی مزار شریف افغانستان را تصرف کردند، حملاتی را علیه هزاره‌ها راه‌اندازی کردند و مردان هزاره را اعدام کردند.
خشونت‌های دیگر، به‌شمول قتل عام هزاره‌ها توسط طالبان در ولایت بامیان و تخریب مجسمه‌های بودای تاریخی بامیان توسط القاعده در سال 2001، به تعقیب آن رخ داد که عدم تحمل فرهنگ‌های غیر را به تصویر می‌کشید. افغانستان مردم متفاوت دارد، اما به طور سنتی رهبران این کشور مربوط به یک گروه قومی بوده‌اند: پشتون‌ها، که عمدتا مسلمانان سنی‌اند.
در انتخابات فصل بهار، رای پشتون‌ها به شکل بالقوه میان نامزدهای مختلف تقسیم شده است: به استثنای عبدالله عبدالله که از پدر پشتون و از مادر تاجک است، تمام نامزدان ارشد انتخابات ریاست جمهوری پشتون‌اند. این امر باعث شده است در این مسابقه‌ی گسترده، گروه‌های اقلیت به آونگ بالقوه‌ی رای تبدیل شوند.
ناظران سیاسی می‌گویند که سیاست‌مداران هزاره تنها کسانی نیستند که قادر‌ند خود را نماینده‌ی آرای قومی در انتخابات بدانند. اشرف غنی احمدزی، وزیر مالیه‌ی پیشین و یکی دیگر از نامزدان برجسته، عبدالرشید دوستم، یک رهبر ازبک که در سال 2009 از آقای کرزی حمایت کرد را به عنوان معاون اولش انتخاب کرده است.
زلمی رسول، وزیر خارجه‌ی پیشین، انتخاب منحصربه‌فردی داشته است: حبیبه سرابی، والی پیشین ولایت بامیان، ولایتی که اکثریت جمعیت آن را هزاره‌ها تشکیل می‌دهد و در ارتفاعات مرکزی افغانستان قرار دارد. آقای رسول می‌گوید که به زنان و رای دهند‌گان جوان توجه خواهد کرد و خانم سرابی تنها زن هزاره است که در پست معاونت رییس جمهور نامزد شده است.
خانم سرابی می‌گوید که تیم او مبارزات انتخاباتی‌اش را بیش‌تر در شهرهای بزرگ و غرب شهر کابل، جایی که هزاره‌ها برای دنبال کردن فرصت‌های شغلی و آموزشی تجمع یافته‌اند، متمرکز خواهد کرد. خانم سرابی گفت: «من باید رای بیاورم». در مقایسه با جوامع محافظه‌کارتر پشتون در شرق و جنوب افغانستان، جایی که زنان تمایلی به شرکت در انتخابات نخواهند داشت، انتظار می‌رود که مشارکت زنان هزاره در انتخابات قوی‌تر باشد.
نوروز رجا، رییس یک اتحادیه‌ی خبرنگاران هزاره در بامیان می‌گوید که زنان ولایت‌های بامیان و دایکندی، ولایاتی که اکثریت جمعیت آن‌ها را هزاره‌ها تشکیل می‌دهند، همراه با مردان هزاره و برابر با آن‌ها در انتخابات شرکت خواهند کرد. آقای رجا می‌گوید که تقریبا نیمی از کارت‌های رای‌دهی در این دو ولایت به زنان توزیع شده است.
قیوم کرزی، برادر رییس جمهور کرزی، یکی از دیگر نامزدان برجسته است که همراه با نور اکبری، یک وکیل هزاره در انتخابات شرکت کرده است. برادر رییس جمهور هفته‌ی گذشته به نفع زلمی رسول کنار رفت، اما نامش در ورقه‌های رای‌دهی باقیست. آقای غنی، سرور دانش، وزیر عدلیه‌ی پیشین را به عنوان معاون هزاره‌اش انتخاب کرده است. جواد زاولستانی، دانشجوی دانشگاه و مؤسس یک انجمن در ولایت دایکندی گفت که آقای محقق می‌تواند روی حمایت گسترده‌ی پیروان وحدت در ولایت‌ها حساب کند. اما وی اظهار تأسف کرد که هنوز هم احزاب قومی و وابستگی‌های قبیله‌ای بر سیاست افغانستان سلطه دارد. وی در ادامه گفت: «این مشکل حکومت افغانستان است. آن‌ها در زمینه‌ی ایجاد یک هویت ملی برای شهروندان‌شان ناکام ماندند».
با وجود این پیشرفت‌ها، هزاره‌ها هنوز شکایت دارند که در این کشور با اکثریت سنی، آن‌ها با تبعیض مواجه‌اند. سال گذشته دانشجویان هزاره در دانشگاه کابل علیه آنچه که این دانشجویان آن را رفتار نادرست استادان می‌خواندند، تظاهرات راه‌اندازی کرده و به اعتصاب غذایی متوصل شدند. آقای کرزی در سال 2012 دستور منفکی چهار عضو آکادمی علوم افغانستان را به دلیل انتشار یک اطلس قوم‌نگاری که در آن تبعیض قومی علیه هزاره‌ها تکرار شده بود، صادر کرد.
هزاره‌ها، بیش‌تر مردمان طرف‌دار غرب‌اند. آن‌ها این را در ماه نوامبر سال گذشته، زمانی که رییس جمهور افغانستان یک شورای ملی را برای گفت‌وگو در مورد موافقت‌نامه‌ی دوجانبه‌ی امنیتی با آمریکا تشکیل داد، به نمایش گذاشتند، موافقت‌نامه‌ای که به برخی از نیروهای آمریکایی اجازه خواهد داد تا بعد از سال جاری در این کشور بمانند.
در حالی که این شورا، که به لویه جرگه معروف است، با اکثریت آرا از این موافقت‌نامه حمایت کرد، نماینده‌های هزاره از بامیان اما یک قدم جلوتر رفتند: آن‌ها خواهان ایجاد یک پایگاه ایالات متحده‌ی آمریکا در ولایت‌شان شدند.
الهام غرجی، استاد دانشگاه (هزاره) و محقق علوم سیاسی گفت که در مقایسه با کشور همسایه، پاکستان، جایی که اقلیت آماده به‌جنگ هزاره‌ی آن با موجی از کشتار و بمب‌گذاری‌ها مواجه است، هزاره‌ها «در افغانستان خود را بسیار قدرت‌مند و مصئون احساس می‌کنند».
آقای غرجی اضافه کرد که هزاره اما از تهدید ستیزه‌جویان گروه‌های سنی‌مذهبی چون طالبان در منطقه هراس دارند. وی گفت: «آن‌ها هم‌دست نمی‌شوند تا گروه‌های قومی دیگر را به چالش بکشند، هدف از رفتار انتخاباتی آن‌ها این است که فرصت‌هایی را که در دوازده سال گذشته در اختیار داشته‌اند، حفظ کنند».
