دیروز کمیسیون انتخابات اعلام کرد که هنوز برای ادامهی ثبت نام رأیدهندگان یا توقف آن تصمیم نگرفته است. روند ثبت نام رأیدهندگان در پانزدهم سرطان به پایان رسید و احتمال میرفت که این بخش از روند انتخابات بسته شود. کاهش چشمگیر شرکتکنندگان در انتخابات اما چالشی است که اکنون در برابر کمیسیون انتخابات قرار گرفته است. در این میان، حضور زنان چه در ثبت نام رأیدهندگان و چه در ثبت نام نامزدان شوراهای ولسوالیها و پارلمان بسیار اندک و نگرانکننده است. کمیسیون انتخابات در وضعیتی قرار گرفته که باید تصمیم مشخص و اثرگذاری بگیرد.
مطابق آماری که کمیسیون انتخابات ارائه کرده، حضور زنان در میان نامزدان شوراهای ولسوالیها بسیار اندک است. از مجموع 3731 نامزد شوراهای ولسوالیها صرفاً هفت درصد از آنها را زنان تشکیل میدهد، در حالی که برای تسهیل مشارکت زنان در عرصهی سیاسی به آنها در بخشهای انتخابییی نظیر پارلمان و شوراهای انتخابی محلی قانون 25 درصد سهم داده است. مجموع اعضای شوراهای ولسوالیها بسته به مجموع نفوس آنها متفاوت است. هرچند علاقهی مردان نیز به نامزدی شوراهای ولسوالیها کمتر است، اما تا آنجا که به زنان بر میگردد، آنها دستکم در 137 ولسوالی (بیش از 25 درصد کل ولسوالیهای کشور) هیچ نامزدی در این شوراها ندارند.
این آمار بیانگر آن است که زنان در سطوح محلی از محدودیتها و محرومیتهای بیشتری رنج میبرند و به تبع آن در حوزهی عمومی غایباند. آنها در دهات و روستاها و بیرون از کلانشهرهای مانند کابل فرصتهای اندکی برای حضور در عرصهی عمومی دارند، در حالی که رنجها و محرومیتهای شان بیشتر است. از این منظر، تمدید زمان ثبت نام برای نامزدی شوراهای ولسوالیها نیز نمیتواند نتیجهی مؤثری داشته باشد، چه اینکه افزایش مشارکت زنان در انتخابات بیرون از چارچوب حمایت از حقوق زنان و تسهیل حضور آنها برای رقابت در عرصههایی مانند انتخابات و ورود به سیاست و شکستن تابوی حضور زنان در حوزهی عمومی ممکن نیست. به این دلیل نمیتوان چندان به افزایش حضور زنان در انتخابات پیش رو چندان امیدوار بود.
تنها حضور اندک زنان در فهرست نامزدان شوراهای ولسوالیها و پارلمان چالش کنونی کمیسیون انتخابات نیست. فراتر از آن میزان رأیدهندگان نیز خاصه در میان زنان بسیار اندک است. از مجموع هشت میلیون شهروندی که برای شرکت در انتخابات ثبت نام کردهاند، کمتر از سه میلیون از آنها را زنان تشکیل میدهند. به عبارت دیگر میزان مشارکت زنان در انتخابات نیز کمتر از چهل درصد کل ثبتنام کنندگان است.
بر بنیاد گزارشهای محلی دلیل اصلی کاهش ثبت نام رأیدهندگان تأخیر در رسیدن مواد انتخاباتی و کمکاری کمیسیون انتخابات خاصه در مناطق دور افتاده و روستاها است. بسیاری از زنان در دهات شناسنامه ندارند و بسیاری از آنها نیز چندان آگاهییی در مورد اهمیت حضور شان در انتخابات و مشارکت شان در روند رأیدهی ندارند. کمیسیون انتخابات برای افزایش میزان رأیدهندگان لااقل در حد بالاتر از 50 درصد کل واجدان شرایط رأیدهی ناگزیر است زمان ثبت نام رأیدهندگان را افزایش بدهد. این کار البته غیر از زمینهسازی برای تقلب گسترده در انتخابات و مخدوش ساختن روند ثبت نام رأیدهندگان است. کمیسیون انتخابات باید زمان ثبت نام رأیدهندگان را با تمرکز به ثبت نام زنان در انتخابات تمدید کند. این کار با همکاری ادارهی ثبت احوال نفوس و ادارات محلی ممکن است.