گالوپ – استیو کربتری
در انتخابات پارلمانی هفتهی گذشته بیش از 4 میلیون افغان در مواجههی دلیرانه با تهدید حملات طالبان بر مراکز انتخاباتی، به پای صندوقهای رأی رفتند. این حضور، بازتابدهندهی عزم راسخ و ارادهی پولادین مردم بود، آنهم در میانهی فضای ترس و وحشت و عدم اطمینان به نیروهای امنیتی کشور که برخواسته از حملات مستمر و گستردهی طالبان در ماههای اخیر است. این حضور همچنین بیانکنندهی عطش بسیاری از افغانها برای داشتن نقشی در شکلدادن آیندهیشان است. نظرسنجی اخیر گالوپ که در جولای گذشته در افغانستان انجام شد، پرده از روی سطح خوشبینی و رفاه مردم در تعدادی از شاخصها برداشت که به صورت تکاندهندهیی پایین است.
رتبهیی که افغانها به زندگیشان دادهاند، کمتر از هر مردم دیگری در سطح جهان است. از افغانها خواسته شد که زندگی فعلیشان را در مقیاسی که 0 (صفر) نشاندهنده بدترین زندگی ممکن برای آنها و 10 بهترین زندگی ممکن باشد، ارزیابی کنند. افغانها به صورت میانگین در سال 2018 به زندگیشان از 10 نمره 2.7 دادهاند. این در حالی است که در سال 2016، افغانها به زندگیشان از 10 نمره، 4.2 نمره داده بودند. در واقع رقمی که طی نظرسنجی سال 2018 از افغانها به دست آمده، کمترین رقمی است که گالوپ از سال 2006 تا کنون در کشوری به ثبت رسانده است. از افغانها پرسیده شد که در همین مقیاس 0 تا 10، پیشبینی کنند که زندگیشان در 5 سال آینده در چه سطحی خواهد بود. نمرهی متوسطی که افغانها به زندگی 5 سال آیندهی شان دادند 2.3 بود؛ پایینتر از هر کشوری که گالوپ در آن از 2006 به اینسو نظرسنجی کرده است.
نمرهی افغانها به زندگیشان در سال 2018 نهتنها به خاطر میانگین بسیار پایین آن، بلکه به این دلیل نیز قابل توجه میباشد که این اولین بار است که در 12 سال گردآوری اطلاعات در سراسر جهان، پیشبینی و رتبهبندی میانگین مردم در مورد زندگی آیندهیشان کمتر از میانگین رتبهی زندگی فعلیشان است. ماهیت بیپیشینهی این یافته نشانگر عدم خوشبینی تقریبا همگانی افغانها است. یافتهیی که با توجه به ساختار سنی بسیار جوان مردم افغانستان، تکاندهندهتر به نظر میرسد. دوـسوم از بزرگسالانی که برای نظرسنجی آماری مصاحبه شدهاند، 35 ساله یا کمتر از آن سن دارند.
گالوپ از رویکرد رایج دیگری نیز برای اندازهگیری رفاه مردم استفاده کرد که از مردم دربارهی کیفیت تجربیات و احساسات روزمرهیشان نظرسنجی میکند. پاسخ افغانها به این رویکرد نیز بسیار منفی بوده است. در نظرسنجی سال 2018 گالوپ، 36 درصد افغانها گفتهاند که روز گذشته لبخند زدهاند یا بسیار خندیدهاند، در حالیکه این رقم در سال 2016 حدود 52 درصد بود. آمار سال 2018 در این خصوص، پایینترین رقمی است که گالوپ در 12 سال گذشته در کشوری به ثبت رسانده است. برعکس آن، در نظرسنجی سال 2018 حدود 52 درصد افغانها گفتهاند که بیشتر روز گذشته را با نگرانی سر کردهاند. این رقم در سال 2016 حدود 42 درصد بود. علاوه بر این، درصدی افغانهایی که میگویند روز گذشته را با خوشی سر کردهاند و آنهایی که میگویند روز گذشته مردم با آنها با احترام رفتار کردهاند، برای اولین بار در سال 2018 به 48 درصد افت کرده است.
بدبینی اقتصادی بیپیشینه
پایین بودن بیپیشینه و تاریخی سطح رفاه کنونی افغانها، بازتابدهندهی رنج مردمی است که کنترل چندانی روی سرنوشتشان ندارند. زیرساختهای افغانستان ـ از جمله سکتور صحت و نظام آموزشی ـ پس از دههها جنگ و منازعه ناچیز و غیرقابل اعتماد است. این کشور یکی از پایینترین نرخ سواد (31 درصد) را در سطح جهان به خود اختصاص داده است که باعث شده مردم فرصت اندکی برای بهبود وضعیت اقتصادیشان داشته باشند. در سال 2018 حدود 57 درصد افغانها گفتهاند که در سال گذشته روزهایی را سپری کردهاند که پول کافی برای خرید مواد غذایی برای خود و یا خانوادههایشان نداشتهاند. حدود 50 درصد گفتهاند روزهایی را سپری کردهاند که پول کافی برای سرپناه نداشتهاند.
تقریبا هیچ افغانی تصور نمیکند که وضعیت اقتصادیشان به این زودیها بهبود یابد. در سال جاری، تنها 4 درصد مردم گفتهاند که استاندارد زندگیشان رو به بهترشدن است؛ این درصدی پایینتر از پایینترین ارقامی است که گالوپ از 2006 به این سو در کشوری ثبت کرده است. این رقم حتا در مقایسه با فقیرترین کشورهای آفریقایی و آسیایی نیز پایین است. هفت درصد افغانها گفتهاند که استاندارد زندگیشان تغییری نکرده است، در حالیکه 52 درصد مردم گفتهاند که زندگی شان رو به بدترشدن است.
پیامدها
نظرسنجی 2018 گالوپ در افغانستان نشان میدهد که چگونه چرخهی منفی فقر و خشونت بر تجربیات روزمرهی افغانها ویرانگر واقع شده است. جای دو مورد از اساسیترین نیازهای انسانی ـ نیازهای فیزیولوژیکی مانند غذا و سرپناه و نیاز به ایمنی و امنیت ـ به صورت پیوسته در زندگی افغانها خالی بوده است که به صورت نگرانکنندهیی به سطح پایین امید به آینده و رفاه در زندگی منجر شده است. آنطوری که بسیاری از تحلیلگران خاطرنشان کردهاند، با توجه به وضعیت کنونی این کشور، قطع دخالت ایالات متحده و ناتو از افغانستان، اصلا گزینهی خوبی نیست. با اینحال، سیاستگذاران در طرح هر استراتژی جدیدی نباید از وضعیت رقتبار مردم افغانستان چشمپوشی کنند.