اطلاعات روز: همزمان با فرارسیدن «روز بینالمللی پایان دادن به معافیت از جرایم علیه خبرنگاران»، مرکز خبرنگاران افغانستان میگوید که 95 درصد عاملان کشتار خبرنگاران از مجازات معاف بودهاند.
مرکز خبرنگاران افغانستان در گزارشی امروز (10 عقرب) نوشته است که «در طی حدود دو دههی اخیر در افغانستان، بیشتر از۱۰۰ خبرنگار و کارمند رسانهیی کشته شدهاند اما بررسیهای این مرکز نشان میدهد که از این تعداد تنها عاملان پنج قضیه بر اساس حکم محکمه مجازات شدهاند.»
براساس یافتههای این مرکز، از سال 1373 خورشیدی تا سال 1397 خورشیدی، 104 خبرنگار و کارمند رسانهیی در افغانستان کشته شدهاند. 15 تن این افراد زنان اند و علاوه بر این، در این مدت دو خبرنگار افغان در پاکستان کشته شدهاند.
در بخشی از اعلامیه این مرکز آمده است: «در مجموع، ۸۶ تن از خبرنگاران و کارمندان رسانهیی کشته شده شهروندان افغانستان هستند که بیشتر آنان در جریان کار جان خود را از دست دادهاند.»
مرکز خبرنگاران افغانستان افزوده است که با آغاز حملهی امریکا و کشورهای همپیمان در اواخر سال ۱۳۸۰ به افغانستان و افزایش شمار رسانههای آزاد، تعداد قربانیان جامعه رسانهیی نیز به مرور به شکل قابل ملاحظهیی افزایش یافت.
بر پایهی معلومات مرکز خبرنگاران افغانستان، طالبان به کشتن ۴۱ تن، داعش ۳۴ تن، گروهها و یا افراد مسلح غیرمسوول ۲۲ تن، نیروهای ناتو سه تن، اعضای خانواده و بستگان سه تن و پولیس ملی افغانستان نیز به کشتن یک تن مظنون و یا متهم است.
در همین حال کمیته مصوونیت خبرنگاران نیز گفته است که در سال 2017 میلادی 20 خبرنگار و در 10 ماه نخست سال جاری میلادی 14 خبرنگار کشته شدهاند.
نجیب شریفی، مسوول کمیته مصوونیت خبرنگاران امروز در مرکز رسانههای حکومت گفته است که در سال جاری میلادی 12 خبرنگار از سوی طالبان و گروه داعش به قتل رسیدهاند.
از سوی هم سرور دانش، معاون دوم رییس جمهور افغانستان میگوید که خشونت علیه خبرنگاران و دستاندرکاران رسانهها در کشور سه بعد کاملاً مجزا دارد که در یک جانب قضیه دولت افغانستان قرار دارد.
آقای دانش امروز گفته است: «در ساختار دولت افغانستان، هیچ شخص و نهادی معتقد به غیریتسازی در برابر خبرنگاران و رسانههای آزاد افغانستان نیست و آنان را خارج از دایرهی کلیت نظام سیاسی افغانستان نمیداند. به باور ما، اگر رسانههای آزاد، فعالیت آزاد خبرنگاران و بهطور کلی آزادی گفتار را از نظام سیاسی فعلی افغانستان جدا و تفریق کنیم، این حکومت فلسفهی وجودی خود را از دست میدهد.»
به گفتهی معاون رییس جمهور در جانب دیگر قضیه خشونت علیه خبرنگاران مخالفان مسلح دولت، شورشیان و گروههای تروریستی قرار دارند که هیچ تعهدی به فعالیت رسانهها آزاد و اصل بیطرفی خبرنگاران در منازعات مسلحانه و گردش بیطرفانهی اخبار و معلومات ندارد.
آقای دانش گفته است که جانب سوم موضوع خشونت علیه خبرنگاران نوعی فرهنگ معالیت از مجازات است که در افغانستان هنوز بهعنوان یک چالش مطرح است.
او گفته است: «ما به این امر واقف هستیم که بعضی از افراد قدرتمند حکومتی، زورمندان غیرحکومتی، مافیای درگیر در انواع قاچاق و اعمال خلاف قانون، فرماندهان خودسر و حتا بعضی رهبران سیاسی افغانستان مرتکب خشونت و اعمال غیرقانونی در برابر خبرنگاران و رسانهها شدهاند.»
روز بینالمللی ختم معافیت جرایم علیه خبرنگاران بر اساس قطعنامهی شماره «A/RES/68/163» مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 2013 رسمیت یافت. این قطعنامه از کشورهای عضو این سازمان میخواهد تا اقدامات جدی و مشخصی را علیه فرهنگ معافیت به اجرا بگذارند تا کسانی که بر ضد خبرنگاران و روزنامهنگاران مرتکب جرم و خشونت میشوند، احساس مصوونیت نکرده و به پای میز محاکمه کشانده شوند.