منبع: فارین پالیسی
نویسندگان: حمید ارسلان و سکات اسمیت
برگردان: حمید مهدوی
انتشار بازخوانی تماس تیلفونی اخیر باراک اوباما با رییس جمهور کرزی توسط کاخ سفید، بیانگر تغییر رویکرد ایالات متحدهی امریکا به حکومت کرزی است. رییس جمهور اوباما با تأکید بر اهمیت برگزاری انتخابات «عادلانه، معتبر، بهموقع و بهرهبری مردم افغانستان»، واضح ساخت که در زمینهی امضای موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی توپ در زمین آقای کرزی است، موافقتنامهای که بهتعداد اندکی از نظامیان ایالات متحده اجازه میدهد تا بعد از سال 2014 در افغانستان مانده و نیروهای امنیتی افغانستان را آموزش داده و از آنها حمایت کنند.
رییس جمهور اوباما که بر انتخابات بیش از موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی تأکید دارد، فشار بر رییس جمهور افغانستان را افزایش داده است. این یک حرکت مخاطرهآمیز است. به منظور حفظ حضور پس از 2014 در افغانستان، کرزی به موقف گذشتهاش مبنی بر امضا نکردن موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی تا بعد از انتخابات بر خواهد گشت یا اینکه انتخابات بهموقع و به شکل آرام برگزار میشود.
با توجه به انتخابات مشکل و پرتقلب سال 2009، ربط دادن امیدواریها برای آیندهی افغانستان به انتخابات ریاست جمهوری آینده سهلانگاری خواهد بود. اما دلایلی برای خوش بین بودن وجود دارند. در گذشته انتخابات در افغانستان بیشتر جمعآوری رای بوده است تا متقاعد ساختن رای دهندگان، اما به نظر میرسد که مبارزات انتخاباتی سال 2014 تا کنون آگاهی بیشتر شهروندان و احترام بیشتر سیاستمداران به آنچه که رای دهندگان از رهبرانشان میخواهند را به نمایش گذاشته است. اینک مردم افغانستان درک میکنند که در انتخابات ماه اپریل انتخاب آنها از میان نامزدان یک انتخاب واقعی خواهد بود و شاید هم یک فرصت واقعی برای تغییر سرنوشت سیاسیشان.
در حال حاضر شهرهای افغانستان مملو از پوسترهای مبارزات انتخاباتیاند و مناظرههای تلویزیونی نامزدان هر چندروز یکبار برگزار میشود که در زمینهی ایجاد علاقه به شرکت در انتخابات بسیار مؤثرند. نفوذ رییس جمهوری کرزی نیز روبهکاهش نهاده است. او با خودداری از امضای موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی با واشنگتن تا بعد از انتخابات تلاش کرده است تا تأثیرگذاری خود را حفظ کند. به نظر میرسد که آقای کرزی فکر میکند تا زمانیکه این موافقتنامه را امضا نکند، واشنگتن به او ضرورت خواهد داشت. با این حال، کرزی در محاسبهاش اشتباه کرده است. به نظر میرسد که واشنتگن این واقعیت که آقای کرزی تا بعد از انتخابات موافقتنامه را امضا نخواهد کرد را پذیرفته است. این امر آقای کرزی را به یک فرد غیرضروری تبدیل کرده است. کرزی شرط بسته بود که ایالات متحدهی امریکا به افغانستان بیش از دیگر کشورهای منطقه ضرورت دارد. در صورتیکه واشنگتن بپذیرد که موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی بهزودی امضا نخواهد شد، کرزی اندک اندک درک خواهد کرد که در واقع افغانستان به تداوم حمایت امریکا بسیار ضرورت دارد. موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی به تعداد اندک نیروهای امریکایی اجازه خواهد داد تا در افغانستان بمانند و با حضور این تعداد نیرو در افغانستان، سالانه 4 میلیارد دالر برای تمویل نیروهای ملی امنیتی افغانستان به این کشور سرازیر خواهد شد. در نبود این بودجه، ارتش و پولیس فروخواهند پاشید.
چون آقای کرزی موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی را با انتخابات ارتباط داده است و به دلیل اینکه او میداند که این موافقتنامه پیششرط کمک مالی به حکومت و نیروهای امنیتی افغانستان است، کرزی اکنون باید مطمئن شود که انتخابات تا حد ممکن در فضای آرام برگزار میشود یا اینکه تن در داده و موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی را خودش امضا کند.
نامزدان باقیماندهی انتخابات ریاست جمهوری منابع مالی قابل توجهی را در مبارزات انتخاباتیشان سرمایهگذاری کردهاند و امنیت خودشان را به مخاطره افگندهاند، آنگونه که حملهی اخیر بر کاروان یکی از نامزدان نشان میدهد. هیچیک از این نامزدان نمیخواهند بر یک کشور ورشکسته ریاست کنند و از اینرو، تقریبا تمام این نامزدان گفتهاند که در صورت پیروزی موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی را امضا خواهند کرد.
حکومت آقای اوباما بهدرستی از دخالت در سیاست انتخابات افغانستان خودداری کرده است و برخلاف سال 2009، زمانیکه مقامهای امریکایی با حضور در تجمعات مبارزات انتخاباتی رقیبان آقای کرزی نمایش بزرگی ساختند؛ کاخ سفید تأکید کرد که از هیچنامزدی حمایت نخواهد کرد. به علاوه، نهادهای انتخاباتی افغانستان در برنامهریزی برای نظرسنجیها خوب عمل کردهاند. نامزدان نیز با شوق مبارزات انتخاباتیشان را پیش بردهاند. سازمانهای ناظر ملی نیز برای حضور گسترده در مراکز رایدهی برنامهریزی میکنند و در 5 ماه اپریل، رای دهندگان فرصت دارند تا تصمیم بگیرند که چه کسی رییس جمهور آینده باشد.
انتخابات کامل و بدون عیب نخواهد بود و تقلب کم در جریان انتخابات اجتنابناپذیر است. اما ایالات متحده در زمینهی قضاوت باید محتاط باشد. در پایان، هر نامزد برای مشروعیت انتخابات شرطی دارد. همچنین، این انتخابات سومین دور انتخابات در افغانستان است که یک تعداد زیاد رایدهندگان جوان را نیز شامل میشود، جوانانیکه بعد از انتخابات گذشته به سن رایدهی رسیدهاند. جوانان افغانستان به مبارزات انتخاباتی توجه دارند و مناظرات انتخاباتی نامزدان را تعقیب میکنند و انتظارات خود برای انتقال مشروع قدرت بیان میکنند. اگر میزان تقلب در انتخابات ماه اپریل گسترده باشد، بعید است آنها خاموش بمانند.
درجریان سی سال گذشته مردم افغانستان سلطنت مطلقه، کمونیزم، انارشی، تیوکراسی (حکومت آخوندها) و سرانجام در جریان یکدههی گذشته دموکراسی را به عنوان سیستمهای حکومتداری تجربه کردهاند. انتقال صلحآمیز و دموکراتیک قدرت، که هیچگاهی در افغانستان اتفاق نیافتاده است، اعتماد به دموکراسی جوان را بهشدت بالا خواهد برد. مبارزات انتخاباتی نامزدان که تفاوتها را برجسته میسازند (بدون اینکه بیش از حد تفرقهبرانگیز باشند)، یک طبقهی سیاسی منسجم و مشتاق به حل مشکلات افغانستان را نشان میدهند. در نتیجهی یک انتخابات آبرومندانه دولتی در کابل روی کار خواهد آمد که مشروعیت لازم برای امضای موافقتنامهی دوجانبهی امنیتی را داشته باشد، روابطش با همکاران بینالمللیاش، بهویژه با ایالات متحدهی امریکا را دوباره تنظیم کند و به کار حکومتداری مشغول شود.