اطلاعات روز: په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د معاونت دفتر (يوناما) د می او جون میاشتو پر مهال په دې هيواد کې د بشري حقونو د وضعيت په اړه راپور خپور کړی او ويلي يې دي چې د دې دوو مياشتو پر مهال ۳۴ تنه د چاودنو او له جنګه پاتې چاودېدونکو توکو له کبله وژل شوي او ۷۵ نور ژوبل شوي دي.
د يوناما په دې راپور کې چې نن (دوشنبه، ۲۶ د چنګاښ) خپور شوی پکې راغلي، چې يوازې د دوو وروستيو مياشتو پر مهال د چاودېدونکو توکو د چاودنو له کبله لږ تر لږه ۱۵ تنه وژل شوي او ۴۹ نور ژوبل شوي دي. د يوناما په وينا، «مطلق» اکثريت قربانيان ملکيان دي.
يوناما ويلي، چې زياته مرګ ژوبله د بدخشان ولايت په مرکز فيض آباد کې په دوو چاودنو کې اوښتې چې داعش يې مسووليت منلی دی.
د جون پر شپږمه په يوه بريد کې د بدخشان لپاره د طالبانو مرستيال والي نثار احمد احمدي په نښه شو. په دې بريد کې دی او موټروان يې ووژل شول او ۱۳ تنه نور ژوبل شول.
د جون پر اتمه په دويم بريد کې يوه ځانمرګي بريدګر د نثار احمد احمدي د جنازې مراسم په نښه کړل چې له کبله يې ۱۳ تنه ووژل شول او ۳۶ نور ژوبل شول.
يوناما ويلي، چې د ۲۰۲۱ د اګست له ۱۵مې څخه چې طالبان واک ته رسېدلي دي، بيا د ۲۰۲۳ کال د می تر مياشتې يې د يو زر او ۹۶ تنو وژل کېدل او د دوه زره او ۶۷۹ تنو ژوبلېدل ثبت کړي دي. د يوناما په وينا، د دې مرګ ژوبلې درې پر څلور برخه ملکيان دي چې ټولټال ۷۰۱ تنه وژل شوي او ۱۱۳ نور ژوبل شوي دي.
يوناما ويلي، چې دا افراد د لاسي جوړو شويو بمونو په وسيله په ګڼ نفوسه سيمو لکه عبادتځايونو، مدرسو او بازارونو کې وژل شوي دي.
دې دفتر زياته کړې، چې پر افغانستان د طالبانو تر واکمنېدو وروسته هم ځانمرګي بريدونه د پام وړ اندېښنه ده.
له جنګه د پاتې چاودېدونکو توکو له کبله مرګ ژوبله
يوناما په خپل راپور کې زياته کړې، چې د می او جون مياشتې پر مهال یې له جنګه د پاتې شويو چاودېدونکو توکو له کبله د ملکي تلفاتو ۴۵ پېښې ثبت کړې دي. د يوناما په وينا، په دې چاودنو کې ۱۹ تنه وژل شوي او ۲۶ نور ژوبل شوي دي.
دې بنسټ ويلي، چې د جګړييزو مهماتو د چاودنو ډیری قربانيان ماشومان دي چې ډېر وخت ناچاودي مواد د زړو اوسپينو په توګه راټولوي.
د وروستيو راپورونو پر بنسټ، د افغانستان شاوخوا ۶۰۶ کيلومټره مربع خاوره په ماينونو او چاودېدونکو توکو ککړه ده.
د سره صليب د کميټې شميرې ښيي چې د تېر ميلادي کال پر مهال په افغانستان کې د ناچاودو ماينونو او چاودېدونکو توکو له کبله ۹۹۵ تنه وژل شوي او يا ژوبل شوي دي.
په دې لړ کې ۹۷ سلنه ملکيان دي او د هغوی ۵۶ سلنه يې ماشومان دي چې په افغانستان کې د ناچاودو ماينونو او چاودېدونکو توکو په ۴۵۰ چاودنو کې وژل شوي او يا ژوبل شوي دي.