منبع: وب‌سایت «فرغانه»- صفحه‌ی افغانستان
مهدی زرتشت
بخش دوم
ستانیسلاف بیلکوفسکی– روزنامه‌نگار و استاد علوم سیاسی و هم‌چنین مدیر سابق مؤسسه‌ی استراتژی ملی. وی به این باور است:
تمام تهدیدات از سوی داعش، جدی و واقعی اند. تا حال دیده‌ایم که این جنبش واقعاً می‌تواند موفقیت‌های جنگی خود را به رخ همه بکشاند. و داعش همانند یک رژیم خودکامه است که تا حال در روسیه و کشورهای مستقل آسیای مرکزی به چشم آمده و حقیقتاً گندابی است که به‌دقت به اطرافش رخنه می‌کند. تنها لازم است که برای مقابله با آن، اقداماتی روی دست گرفت.
سرباز‌گیری و پیوستن شماری از جوانان به داعش، یک واقعیت انکار‌ناپذیر است. آن‌هم با درک این‌که در کشورهای آسیای مرکزی و جمهوری مسلمان‌نشین قفقاز روسیه، بیکاری به اوج خود رسیده است. آماده‌سازی برای مقابله با تهدیدهای داعش نزد کشورهای آسیای مرکزی، کار دشواری است. این کشورها در حال حاضر تجربه‌ی کافی برای جنگیدن و مقابله با خطراتی نظیر داعش ندارند. در کشورهای مذکور، هیچ نوع قابلیت نظامی مناسب و نیروی مورد نیاز برای مقابله با داعش وجود ندارد. به همین خاطر، درخواست کمک از سوی این کشورها متوجه همه است، به‌خصوص دولت‌هایی که می‌توانند به این درخواست، پاسخ بدهند و در قدم نخست فدراسیون روسیه و ایالات متحده‌ی آمریکا.
به نوبه‌ی خود، روسیه مایل است با ارائه‌ی پیش‌نهادات و راهکارهای خود به ایالات متحده‌ی آمریکا، سهم خود را برای نابودی دولت اسلامی داعش، ادا کند. اما این «همکاری» در ازای رفع تحریم‌ها علیه روسیه و عدم دخالت آمریکا در سیاست روسیه با تغییر در موضع سیاسی، آن‌هم در ارتباط به بحران اوکرا‌ین مطرح می‌گردد. این در حالی است که ایالات متحده‌ی آمریکا هنوز هم آمادگی این کار را ندارد. ظاهراً آن‌ها [آمریکا] هنوز قیمت این تبادله را به‌درستی در‌نیافته‌اند.
یدگور نربوتایف– کارشناسی نظامی، وبلاگ‌نویس و ستون‌نویس مسایل بین‌المللی سایت «فرغانه» به این باور است:
اول‌تر از همه باید توجه داشت که خطر داعش تنها به قدرت دولتی یا قدرت نظامی آن نیست، بلکه فراتر از آن، داعش یک ایدیولوژی است که به وسیله‌ی هواداران آن تبلیغ می‌شود. این ایدیولوژی همانند یک ویروس خطرناک در حال سرایت است، به طوری که کسی هنوز هم از خطر آن به طور کامل آگاه نیست. در مورد این‌که علایم این بیماری چیست، چگونه درمان می‌شود یا چگونه می‌شود با آن مبارزه کرد، هنوز هیچ‌کسی چیز خاصی نمی‌داند.
ایدیولوژی دولت اسلامی داعش (ویروس) مثل هر‌نوع بیماری دیگر، در وهله‌ی نخست ارگانیسم (دولت) را ضعیف می‌کند. عقب‌ماندگی اقتصادی، فقر جمعیت تحت هر‌نوع فشار و ستم از سوی حاکمان، می‌تواند محل مناسب رشد داعش را فراهم کند. البته باید در نظرداشت که مبتلا شدن به این بیماری، بستگی به دوری و نزدیکی کشورهای دیگر به کشورهای مسلمان دارد. برای مثال، جاپان که از کشورهای مسلمان خیلی دورتر است، از تهدید داعش نیز ایمن است و خطری احساس نمی‌کند. این کشور از جمله‌ی کشورهایی است که ورود مهاجران کارگر و پناهندگان را محدود ساخته و این‌گونه، هر‌نوع احتمال خطر، به میزان حد‌اقل خود می‌رسد.
همان‌گونه که هر ایدیولوژی (گندگی) دارای یک‌سری اصول است، بنابراین اصول دولت اسلامی (داعش) به گسترش موقعیت جغرافیایی و فتح قلمرو بیش‌تر و بدون محدوده وابسته است. علاوه براین، خصوصیت دیگری نیز می‌توان برای آن برشمرد: تا اکنون دیده شده است که عموماً دولت اسلامی (داعش) تلاش دارد تا در آینده‌ی نزدیک نه تنها به نیروهای مسلح خود متکی باشد، بلکه می‌خواهد که جنگ خود را به شیوه‌ی کاملاً نامتعارف و غیر‌قابل پیش‌بینی، پیش ببر‌د، طوری که آن‌ها دیگر مرز نمی‌شناسند و هیچ قلمروی نمی‌تواند آن‌ها را متوقف کند.
از قراین موجود فهمیده می‌شود که اکثر کشورهای آسیای میانه و به میزان کمتر، فدراسیون روسیه، «جغرافیای مطبوع» برای پیروان ایدیولوژی دولت اسلامی محسوب می‌شوند. این‌که بنابر یک فرض، ملیت‌های آسیای مرکزی و روسیه اکنون زمان دراز است که «آته‌ییسم» را اختیار نموده‌اند، فرض می‌کنم دور از واقعیت است.
با عرض پوزش؛ اما واقعیت این است که ایدیولوژی دولت اسلامی به‌شدت مبتذل و مجذوب «نیروی شر» در سراسر جهان است. به یاد بیاوریم، نیروهای طالب‌های افغان و نمایندگان مخالفان سیاسی ازبک و همین‌طور «یاغی»های چچن به طور یک‌دست و به‌شدت متمایل اند در جنگ خاور میانه شرکت کنند. بنابراین، بسیاری از مردان محروم از آسیای مرکزی به‌زودی سر دوراهی دو انتخاب قرار خواهند گرفت: یا این‌که پول ناچیز کارگری در روسیه را انتخاب کنند، یا با دستمزد بالا مبارزه برای ایده‌ی عالی [در صف داعش] را انتخاب نمایند.