مجلس نمایندگان افغانستان در 31 سرطان و درست دو روز پس از معرفی برنامهی «دسترخوان ملی» از سوی رییسجمهور اشرف غنی، به این طرح حکومت رای منفی داد و با اکثریت آرا آنرا رد کرد. دلیل اصلی تصویبنشدن طرح دسترخوان ملی از سوی مجلس نمایندگان، نگرانی از حیفومیلشدن پول و بودجهی این طرح گفته شده است. اعضای این مجلس گفتند که در گذشته از بودجهی مبارزه با ویروس کرونا سوءاستفاده شده است و احتمال این وجود دارد که بودجهی طرح دسترخوان ملی نیز حیفومیل شود.
اشرف غنی گفته است که برنامهی دسترخوان ملی با تمویل مالی از سوی بانک جهانی و حکومت، با بودجهی مجموعی ۲۴۴ میلیون دالر برای کمک به مردم بیبضاعت و فقیر، طراحی شده است. وزارت مالیه نیز گفته است که هزینهی مجموعی این طرح 280 میلیون دالر است که از این میان 36 میلیون دالر آن مصارف اداری در نظر گرفته شده است. اما نمایندگان مجلس استدلال کردند که این برنامه بیش از آن که برای مردم باشد، میتوانست زمینهساز فساد باشد. حکومت پس از آن گفت که بهتر است مجلس بهجای رد کامل طرح، با حکومت همکاری کند. امرالله صالح، معاون اول رییسجمهور از اعضای مجلس نمایندگان انتقاد کرد و در خطاب به آنان گفت که «گرسنه نان میخواهد نه خانه.»
مجلس نمایندگان در حالی طرح دسترخوان ملی را رد کرد که نگرانیها و گزارشهایی در خصوص چگونگی مصرف بودجه مبارزه با ویروس کرونا در چهار ماه اخیر وجود داشته است. گزارشهایی وجود دارد که از بودجهی اختصاصی مبارزه با ویروس کرونا سوءاستفاده شده و یا در توزیع نان خشک به مردم از سوی حکومت، پولهای زیادی حیفومیل شده است.
دیروز غزال حارس، بازرس جمهوری اسلامی افغانستان نیز در یک نشست خبری نتایج ابتدایی تحقیقات ادارهی بازرس در خصوص چگونگی مصارف بودجه مبارزه با کرونا و ارایه خدمات صحی از سوی دو شفاخانه اختصاصی تداوی بیماران مبتلا به ویروس کرونا در کابل را با رسانهها شریک کرد. او گفت که یافتههای ابتدایی نشان میدهد که در مصرف بودجهی مبارزه با ویروس کرونا مشکلاتی وجود دارد.
خانم حارس در بخشی از صحبتهای خود گفت که یافتههای ابتدایی نشان میدهد که در برخی ولایات از بودجهی اختصاصی مبارزه با ویروس کرونا، خریداریهای غیرمرتبط صورت گرفته است و اجناسی چون تخت خواب، لنز کمره، تلویزیونهای کلان 75 انچ و گوشیهای موبایل خریداری شده است. او علاوه کرد که در ارایه خدمات صحی نیز مشکلاتی وجود دارد. ضعف مدیریتی در سکتور صحی، عدم شناسایی نیازمندیها، عدم استفاده از تجهیزات و داروهای موجود در مراکز اختصاصی مبارزه با ویروس کرونا از جمله مواردی است که در نتیجهی تحقیقات ابتدایی اداره بازرس شناسایی شده است.
ویروس کرونا جهان را با مشکلات زیادی مواجه کرده است. میلیونها نفر به این ویروس مبتلا شده و صدها هزار نفر نیز در نتیجهی ابتلا به این ویروس جان باختهاند. در افغانستان آمار رسمی مبتلایان ویروس کرونا به بیش از 36 هزار نفر رسیده است. شمار فوتیهای ناشی از این ویروس نیز به 1247 نفر میرسد. شیوع کرونا و وضع محدودیتهای ناشی از قرنطین برای جلوگیری از گسترش بیشتر آن، مشکلات زیادی را خلق کرده است. بیکاری شدت گرفت و فقر افزایش یافته است. شیوع کرونا علاوه بر این آزمونی بود برای حکومت افغانستان که تاکنون دیده میشود در آن موفقیت چندان نداشته است. مردم هر روز نسبت به مدیریت وزارت صحت عامه در قبال مبارزه با کرونا بیاعتماد میشوند. کمکرسانی حکومت نیز با مشکلات و سوالاتی به همراه است. در فضای شبکههای اجتماعی دیده میشد که بسیاری از کاربران از رد شدن طرح دسترخوان ملی استقبال کردهاند و همسو با مجلس بودند. دلیل استقبال مردم و بیاعتمادی به حکومت برمیگردد به وجود مشکلات و فساد احتمالی و عدم ارایه خدمات صحی درست.
شکایتهای زیادی وجود داشت که بیماران در مراکز صحی به اکسیجن دسترسی ندارند. در یک مورد رییس شفاخانه افغان-جاپان در کابل گفت که داروهایی که برای درمان بیماران نیاز است در داخل یک اتاق انبار شده و از سوی مسئولان این مرکز صحی به بیماران داده نشده است. حالا یافتههای ابتدایی اداره بازرس نیز به مشکلات مهر تأیید میزند.
اداره بازرس همانگونه که رییس آن در حضور رسانهها اعلام کرد، باید با جدیت و دقت بیشتر در شناسایی مشکلات موجود در خصوص مبارزه با ویروس کرونا تلاش کند. حکومت افغانستان و نهادهای عدلی و قضایی باید کسانی را که از پول نان فقرا و نیازمندان دزدی میکنند، برخورد کند و آنان را بدون هیچ ملاحظهای به محاکمه بکشانند. کسانی که از پول دارو و درمان بیماران در چنین شرایط سخت و نفسگیر دزدی میکنند باید در مطابقت با قوانین نافذهی جمهوری اسلامی افغانستان جزا ببینند. دزدیدن نان فقرا و حیفومیل پول دارو و اکسیجن بیماران مبتلا به ویروس کرونا شرمآورترین کار ممکن است که یک مأمور دولتی میتواند انجام دهد. بر حکومت و نهادهای مسئول است تا چشم به این دزدیها و غارتگریها نبندند.