نمایش رأی اعتماد مجلس

نمایش رأی اعتماد مجلس

صبحگاه اول قوس، شروع یک روز خونین دیگر برای کابل بود. تروریستان، دو دستگاه رگبار راکت را سوار بر دو موتر کوچک‌ باربری مانند انتقال راحت موتر بار خربوزه و کچالو، به دو نقطه‌ی شهر مستقر کرده ‌بودند. حوالی ساعت 9، پایتخت آماج فرود 23 فیر راکت قرار گرفت؛ چونان 23 ضربه‌ی پی‌هم خنجر بر پیکر خسته و بی‌دفاع کابل. بنا بر آمار رسمی، دست‌کم 8 نفر جان باخت و 31 تن دیگر زخمی شدند.

در فاصله‌ی 6 ساعت از وقوع این رویداد خونین، دو نامزد وزیر سکتور امنیت، وزارت‌های دفاع و داخله، به ترتیب با 85 و 87 درصد رأی موافق، رأی اعتماد مجلس را دریافت کردند. تضاد و منافات میان این دو اتفاق، یکی از برجسته‌ترین «واقعیت‌های» افغانستان است. واقعیتی که به تفسیر دیگر در واقع «تقدیر از ناکارآمدی، ناکامی» است. هضم این دو رخداد در یک روز، اگرچه دشوار و مایه‌ی حیرت و تعجب است، اما «واقعیتی» است که از سال‌ها به این‌سو در افغانستان جاری و رایج بوده است.

در طول چند هفته‌ای که میان اعلام فهرست نامزدوزرای حکومت به مجلس تا برگزاری جلسه‌ی رأی تأیید/رد فاصله بود، کمتر شبی در کابل اتفاق افتاد که نمایندگان مجلس و نامزدوزرای کابینه، از مهمانی، جلسات و دیدارهای میان دوطرف، فارغ بوده باشند. ده‌ها مجلس و مهمانی شبانه میان نامزدوزیران کابینه و نمایندگان مجلس برگزار شد و در این مجالس، نمایندگان و نامزدوزیران با همدیگر بر سر داد و ستد رأی رد/تأیید، در روز موعود چانه‌زنی کردند.

در اکثر قاطع این جلسات، آجندای دیدارها و چانه‌زنی‌ها، بر توافقات شخصی و گروهی میان نامزدوزیران و نمایندگان مجلس، می‌چرخید. توافق بر سر اعطا و ایجاد سهولت در دریافت قراردادها، نرخ رأی اعتماد در بدل دریافت مقدار مشخصی از حکم تقرر افراد مورد نظر نمایندگان توسط نامزدوزیران، نهایی‌‌شدن درخواست‌ها و مطالبات نمایندگان از نامزدوزیران پیش از برگزاری جلسه‌ی رأی اعتماد در مجلس و مانند آن، اهم موضوعات مورد بحث در این مهمانی‌ها و جلسات شبانه‌ بود. اضافه‌ بر این موارد، به ادعا و اعتراف برخی از نمایندگان مجلس، مقامات حکومت و سیاستمداران که همواره در طول سالیان گذشته و اکنون به آن اشاره شده، مبادله‌ی پول در بدل دریافت رأی اعتماد، جزء لاینفک و گل سر سبد آجندای مهمانی‌ها، دیدارها و جلسات نمایندگان مجلس بوده است.

آنچه در اکثر این جلسات غایب بود، ارائه‌ی طرح‌های توسعه‌ای، اصلاحی، چشم‌اندازهای کاری، رفع چالش‌ها و مشکلات و جبران ناکارآمدی‌ها و ناکامی‌هاست. قاعده و عرف بر این است که نامزدوزیران در بدل ارائه‌ی برنامه‌ی کاری به‌منظور اصلاحات، توجه به چالش‌ها و ناکامی‌های گذشته و ترسیم یک چشم‌انداز روشن برای آینده، توافق و در نتیجه رأی اعتماد نمایندگان مجلس را نسبت به نامزدی‌شان در وزارت‌های کابینه جلب کنند. اما از دسته‌ی همان «واقعیت‌»هایی که در آغاز این یادداشت آمد، واقعیت جلسات رأی اعتماد مجلس برای کابینه‌ی حکومت، نه چانه‌زنی بر سر کیفیت برنامه‌های کاری یک نامزدوزیر که تعامل و توافق بر سر نرخ رأی اعتماد و برآورده‌شدن مطالبات فردی میان دو طرف است.

آنچه در جلسه‌ی موسوم به «ارائه‌ی طرح و برنامه‌های نامزدوزیران» در مجلس نمایندگان رخ داد، یک شوی تأسف‌‌بار بود. غلظت نمایشی‌بودن سخنرانی نامزدوزیران در جلسه‌ی عمومی مجلس به مفهوم «ارائه‌ی طرح و برنامه»، بیش از هر کسی برای نمایندگان مجلس مبرهن و مسلم است. دو طرف در یک جلسه‌ی نمایشی و در جریان سخنرانی نامزدوزیران در مورد طرح و برنامه‌های‌شان و ادای گوش سپردن نمایندگان به این سخنرانی‌ها، به توافقات و تعاملاتی که در مهمانی‌ها و دیدارهای شبانه میان آن‌ها صورت گرفته، فکر ‌می‌کنند.