تفاوت دو اشغال، از ارزگان تا فلسطین
من هر وقت به نزاع اسراییل و فلسطین فکر میکنم، از خود میپرسم که چقدر وقت از اشغال سرزمین و زادگاه کسی باید بگذرد که ملک اشغال شده به حق متجاوز تبدیل شود و دیگر کسی آن را حق آن صاحب رانده شدهی اولی نداند. جوابی که برای خودم یافتهام و توانستهام خود را با آن قناعت بدهم، این است:
«مدت مشخصی ندارد. هر وقت صاحب رانده شده و آواره دست از مقاومت و مبارزه برای پس گرفتن سرزمین و زادگاهش کشید، این ملک میشود حق متجاوز. این دست کشیدن میتواند در دو سال اتفاق بیافتد یا میتواند اصلا اتفاق نیافتد».
سرزمینی که امروز یهودیان و فلسطینیها بر سر آن میجنگند، بهنحوی مال هردویشان است. فلسطینیها با گذشت بیش از 60 سال، اشغال را نپذیرفتهاند و یهودیها با گذشت قرنهای بسیار، اشغالهای قبلی را نپذیرفته بودند. نه آن یکی از حق بازگشت به سرزمینش دست کشیده بود و نه این یکی دست از حق بازگشت به سرزمینش کشیده است.
حدود 67 سال قبل از اشغال فلسطین به دست یهودیانی که میگفتند به سرزمین آباییشان برگشتهاند، عبدالرحمان خان به کمک نظامی و مالی بریتانیا، هزارهجات را بهصورت قهرآمیزی تسخیر کرد و ضمن قتل عام و نسلکشی هزارهها، بخشهای وسیعی از سرزمین و جایدادشان را به قبایل پشتون داد. ارزگان و بخشهای شمالی قندهار، مهمترین بخشهای این سرزمین و جایدادهای اشغال شدهی هزارهها بهدست قبایل پشتون را تشکیل میداد. آثار فیض محمد کاتب و منابع دیگر در این زمینه بهصوت مفصل و معتبر به ما اطلاعات میدهند.
هزارهها اما با گذشت مدت نسبتا کوتاه، نه تنها اشغال را پذیرفتند، بلکه بر سر همان جایداد اشغال شدهیشان به مزدوری، کارگری و دهقانی برای متجاوز پرداختند. قبل از نابودی حاکمیت محمدزاییها بهدست خلق و پرچم، یک بخش قابل توجهی از نیروی کار هزارهها، بر سر جایداد پشتونهای ارزگان و… که وارثان همان متجاوزان دوران عبدالرحمان بودند، کارگری میکردند و همینها که فقیرترین انسانهای افغانستان بودند، بخش عمدهای از مهاجران سالهای اول جنگها را تشکیل میدادند.
اشغال فلسطین به دست یهودیان یا بازگشت یهودیان به سرزمین آباییشان، فقط شصت و چند سال بعد از اشغال ارزگان و بخشهای دیگر سرزمین هزارهها اتفاق افتاد. اما تفاوت پاسخ رانده شدگان قربانی، مسلمانان، همسایگان و جهان به تجاوز یا اشغال را میبینید؟
به نظر من، با آنکه فلسطینیها در مقابل اسراییلیها ضعیف هستند، اما با در نظر گرفتن قدرت عربها و تقابل مسلمانان و یهودیان بر سر این مسئله، فلسطینیها را میتوان از اشغال شدگان خوشبخت دانست. اگر به جای اشغال فلسطین به دست یهودیها، مثلا عربها میرفتند و کردستان را اشغال میکردند، باور کنید که آب از آب تکان نمیخورد. همچنان که قبلا اشغال بخشهای کلانی از سرزمین کردها به دست عربها، چرت کسی را خراب نکرده بود.
چرا چنین است؟ در فرصت دیگر!