شماری از مهاجران افغان در خارج از کشور میگویند که توافقهای صلح باید براساس میکانیزمهای واضح و عملی بوده و ضمانتهای اجرایی و نظارتی مشخص داشته باشد. این مهاجران همچنان در یک اعلامیهی مشترک گفتهاند که توافقهای صلح باید از سوی سازمان ملل متحد و کشورهای بیطرف نظارت شود.
در این اعلامیهی هفت مادهای مهاجران در خارج از کشور که انتظاراتشان از نشست استانبول مطرح شده، آمده است که در توافقات صلح باید نهادهای امنیتی و دفاعی و دیگر نهادهایی که موجودیت آن در دموکراسی و یک دولت معاصر لازم است، حفظ شود.
در مادهی دوم این اعلامیه آمده است که بحثها و توافقهای سیاسی باید معطوف به ایجاد یک دولت ملی منتخب، کثرتگرا، مشروع، بیطرف و مبتنی بر واقعیتهای عصر حاضر باشد. طبق این ماده، توافقهای صلح نباید حقوق و آزادیهای اساسی زنان و مردان افغانستان را در قوانین جاری و کنوانسیونهایی که دولت افغانستان به آنها پیوسته است، نفی کند.
در مادهی سوم این اعلامیه آمده است: «دولت باید متناسب با تنوع قومی، فرهنگی و اجتماعی ملت افغانستان بوده و از تکرار تجربهی تلخ انحصارگرایی و تضعیف مشارکت مردم در سطوح مختلف حکومتداری پرهیز شود.»
مهاجران خارج از کشور گفتهاند که زنان و نمایندگان اقلیتهای قومی باید در تمام مراحل مذاکرات، تصمیمگیری و اجرای موافقتنامههای صلح حضور واقعی و مؤثر داشته باشند.
این مهاجران از طرفهای مذاکرات صلح افغانستان خواستهاند که با سیاست بیطرفی و ترجیح منافع ملی بهخاطر قطع مداخلات خارجی، برچیدن پایگاههای نظامی، قطع حمایتهای مالی، تسلیحاتی و عملیاتی خارجیان از نیروهای شورشی، گامهای جدی بردارند.
طبق مادهی ششم اعلامیهی مهاجران مقیم در خارج از کشور، توافقهای صلح باید معطوف به عدالت و جبران خسارات مالی و جانی جنگ باشد تا قربانیان جنگ، قربانی صلح نشوند. آنان تأکید کردهاند که در نتیجهی توافقهای صلح، باید زمینهی زندگی آبرومندانه برای همه، به ویژه خانوادههای قربانیان، اقلیتها و زنان فراهم شود.
مهاجران افغان مقیم در خارج گفتهاند که پس از توافقهای صلح، روند خلع سلاح و ادغام جنگجویان مسلح غیرقانونی طی یک میکانیزم شفاف و سریع و با درنظرداشت ایجاد زمینهی اشتغال بدیل، آغاز شود.
آنان در ادامه ابراز امیدواری کردهاند که طرفهای مذاکرات به خواستهها و آرزوهای مردم خسته از جنگ افغانستان در داخل و خارج از کشور گوش داده و برای عملیشدن این خواستهها اقدام کنند.
این درحالی است که قرار است در آیندهی نزدیک نشستی در پیوند به صلح افغانستان در استانبول ترکیه برگزار شود. زمان مشخص برگزاری این نشست هنوز مشخص نشده است، اما برخی رسانهها گزارش کردهاند که براساس توافق امریکا، سازمان ملل و ترکیه، این نشست در ۱۶ اپریل برگزار میشود.
قرار است در این نشست روی آیندهی سیاسی و انتقال قدرت در افغانستان گفتوگو و تصمیم گرفته شود.