موج سوم کرونا در افغانستان خیزی بلندی برداشته است. در یک شبانه‌روز گذشته بر پایه‌ی آمار رسمی با ثبت ۲۴ مورد مرگ و ابتلای ۶۲۸ مورد جدید، افزایش کم‌سابقه‌‌ی ابتلا و مرگ ناشی از کرونا در موج سوم کرونا رقم خورده است. این میزان، بلندترین رقم ابتلا و مرگومیر ناشی از کرونا در چند ماه گذشته است. در یک ماه گذشته، پیوسته آمار مبتلایان جدید و مرگ ناشی از کرونا در افغانستان در حال افزایش است. نظر نهادهای رسمی و مسئول این است که افغانستان وارد موج سوم کرونا شده و در حال ورود به شرایط هشدارآمیز است.
احتمال بسیار می‌رود که وضعیت واقعی بدتر از آمارهای رسمی باشد. عمدتا وزارت صحت عامه افغانستان آمارهایی را نشر می‌کند که شهروندان به‌طور داوطلبانه به مراکز تشخیص و درمان بیماری کرونا مراجعه می‌کنند. در حال حاضر درصد ابتلا به کرونا حدود ۲۰ درصد برآورد شده است. اما بسیاری به‌دلیل بی‌باوری به مراکز صحی مراجعه نمی‌کنند. در گذشته تفاوت میان آمار رسمی وزارت صحت عامه و میزان واقعی مبتلایان به کرونا از زمین تا آسمان بود. بسیار محتمل است که این سناریو همچنان در حال تکرار باشد.
این روزها کسی اعتنایی به توصیه‌های بهداشتی نظیر شستن دست‌ها، حفظ فاصله با دیگران و پوشیدن ماسک ندارند. تقریبا می‌توان گفت در برابر خطر بزرگی که در حال فراگیرشدن است، کرختی مطلق وجود دارد. این بی‌اعتنایی تنها به شهروندان محدود نمی‌شود. در نهادهای حکومتی و ادارات خدمات عامه خبری از حفظ پروتکل‌های بهداشتی نیست. دولت افغانستان نیز افزایش آمار روزانه‌ی ابتلا و مرگومیر ناشی از کرونا را جدی نمی‌گیرد. وزارت صحت عامه به‌عنوان نهاد مسئول در روزهای عید از تجمع و غفلت از پروتکل‌های صحی هشدار داد. اما در روز عید ارگ ریاست‌جمهوری نماز عید را با حضور صدها نفر و بدون رعایت کمترین فاصله‌گذاری و حفظ پروتکل‌های بهداشتی برگزار کرد. بی‌اعتنایی نهادهای مهم حکومتی به دستورالعمل‌های صحی شهروندان را به خطر کرونا بی‌باورتر می‌سازد.
اگر موج سوم کرونا در افغانستان یک خطر جدی است، این وضعیت جدی گرفته شود. اگر نهادهای حکومتی هشدارها را جدی نگیرند، شهروندان به‌طور قطع به رعایت پروتکل‌های پیشگیرانه از شیوع کووید۱۹ بی‌اعتنایی می‌کنند. بنابراین نیاز است که محدودیت‌های تازه با جدیت اعمال شود. همچنان برنامه واکسیناسیون باید سریع و نظام‌مند شود. در حال حاضر بسیاری از شهروندان حاضر نیستند واکسین کرونا را تطبیق کند. بازار شایعات گرم است. بسیار ناامیدکننده است که مردم شایعات را بیشتر از حرف نهادهای مسئول می‌پذیرند. این وضعیت در مدیریت ناکام، ضعیف و فساد گسترده ربط می‌گیرد.
چرا باید نگران موج سوم کرونا بود؟ به این دلیل که افغانستانِ دارای نظام بهداشتی ضعیف هرگز نمی‌تواند به پاندمی سوم پاسخ مناسب دهد. از نظر مدیریتی و امکانات افغانستان قادر نیست از پس این بحران بیرون بیاید. تقریبا دست افغانستان خالی است. اگر در پی گسترش سریع ویروس جهش‌یافته کرونا، شهروندان رهنمودهای بهداشتی را مراعات نکنند، کنترل وضعیت برای نهادهای صحی افغانستان ناممکن است. این بحران تازه کشورهای با قدرت نظام بهداشتی مثل هند را در کام یک فاجعه تمام‌عیار فرو برده و زمین‌گیر کرده است. افغانستان توان رویارویی با یک وضعیت اضطراری را ندارد. آنچه گفته می‌شود، عمدتا شعارهای روی کاغذ است.
بنابراین فوری‌ترین اقدام در حال حاضر این است که نباید بی‌باوری مردم به خطر کرونا ادامه یابد. باید حرف و عمل نهادهای مسئول، به‌ویژه رهبران حکومتی که در اعتنا به خطر کرونا الگویی برای شهروندان است، یکی باشد. دوگانگی در حرف و عمل مصداق این گفته معروف است «چو کفر از کعبه برخیزد، کجا ماند مسلمانی».