افغانستان، بیش‌ترین جمعیت آواره و مهاجر را در میان همه‌ی کشورهای جهان دارد. در آخرین برآورد کمیساریای عالی پناهندگی سازمان ملل متحد، ۳ میلیون تبعه‌ی افغان در خارج از کشور در حالت پناهندگی یا پناهجویی قرار دارند و ۳ میلیون دیگر در داخل افغانستان به‌دلیل جنگ، خشونت و فقر از محل زندگی‌شان بی‌جا شده‌اند. این شش میلیون، برابر با ۱۶ درصد کل جمعیت کشور است. به‌نظر می‌رسد این آمار، از تعداد واقعی آوارگان و مهاجرین افغان که به خارج از کشور رفته‌اند، بسیار کمتر باشد. بنا بر اعلام وزارت خارجه‌ی ایران، دستکم ۳ میلیون مهاجر افغان در این کشور زندگی می‌کنند. در پاکستان نیز، حدود یک درصد جمعیت این کشور، معادل حدود ۱.۵ میلیون نفر را مهاجران افغان تشکیل می‌دهد. بنابراین، فقط در دو کشور همسایه‌ی افغانستان، حدود ۴.۵ میلیون مهاجر افغان زندگی می‌کنند. اگر بی‌جاشدگان/آوارگان داخلی و صدها هزار مهاجر افغان در سایر کشورهای جهان را ضمیمه کنیم، این آمار بسیار بیشتر از ۶ میلیون نفر می‌شود.
با تشدید خشونت‌ها در هفته‌های اخیر، ده‌ها هزار نفر در سراسر کشور از خانه‌هاشان آواره شده‌اند. آمار قابل اطمینانی در خصوص تعداد دقیق بی‌جاشدگان داخلی که به‌دلیل شدت‌گرفتن جنگ در دستکم دو ماه اخیر از خانه‌هاشان فرار کرده‌اند، در دسترس نیست. بااین‌حال براساس یک آمار مورد ادعای وزارت خارجه، بیش از ۲۰۰ هزار نفر فقط در خشونت‌های دو ماه اخیر، از خانه‌ها و محل سکونت‌شان بی‌جا شده‌اند.
آوارگان جنگ، یکی از آسیب‌پذیرترین، نیازمندترین و مستحق‌ترین گروه‌ها برای دریافت خدمات درمان صحی و روانی، کمک‌های غذایی، دلجویی و همدردی در افغانستان است. آن‌ها، به رقت‌بارترین شکل ممکن، با کول‌کردن نوزادان، ضروری‌ترین اسباب و وسایل پوشش، خواب و خوراک و آذوقه، از خانه‌هاشان متواری شده‌اند. تعدادی، در جریان جنگ یا در حین فرار، کشته و مجروح شده‌اند. علاوه بر آسیب‌های فیزیکی، آن‌ها به‌شدت در معرض آسیب‌های روانی قرار گرفته‌اند.
کمک فوری و کافی به این آوارگان باید در اولویت جدی قرار بگیرد. حکومت افغانستان به موجب یکی از اساسی‌ترین مسئولیت‌هایش، باید کمک و اعانه‌ی فوری و کافی به این آوارگان را در دستور کارش قرار دهد. اگر حکومت افغانستان به دلایل مالی، لوژستیکی، تجهیزاتی و تخنیکی، آمادگی لازم برای کمک به این نیروها را ندارد، هرچه زودتر باید از نهادهای ملی و بین‌المللی فعال در عرصه‌ی بی‌جاشدگان و آسیب‌دیدگان جنگ کمک بخواهد تا آوارگان و آسیب‌دیدگان جنگ که به کمک فوری نیاز دارند را تحت پوشش قرار دهد.
نه‌تنها به دلیل اخلاقی و به موجب مسئولیت‌های اساسی حکومت‌داری، که از منظر مقابله‌ی نظامی و فکری با طالبان، کمک به بی‌جاشدگان و آوارگان جنگ باید در اولویت جدی قرار بگیرد. اکثر آوارگان جنگ، به‌دلیل ترس از خشونت‌های طالبان و آسیب‌های این گروه از خانه‌هاشان بی‌جا شده‌اند. حکومت افغانستان مؤظف است به کسانی که از طرف طالبان آسیب دیده‌اند، کمک کند. اگر حکومت افغانستان مدعی مشروعیت مردمی و حمایت از شهروندان کشور در برابر آسیب‌های جنگ و حملات طالبان هست، باید با روی‌دست‌گرفتن پوشش وسیع و فوری حمایتی از آوارگان جنگ، پیام حقوقی، سیاسی و اخلاقی مناسب مبنی بر درمان زخم‌های مردم در برابر جنایات طالبان را مخابره کند.
در بحبوحه‌ی شدت‌گرفتن فیر گلوله، عقب‌نشینی و پیشروی، جنگ‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی، جنگ در جبهه و مذاکره در میز، ده‌ها هزار کودک، کهن‌سال، زن، بیمار، مادر باردار و انسان متواری از جنگ که پس از تحمل آسیب‌های فراوان فیزیکی و روانی، از خانه‌هاشان آواره شده‌اند، نباید فراموش شود. علاوه بر حکومت، نهادها و سازمان‌های ملی و بین‌المللی فعال در عرصه‌ی حمایت از آسیب‌دیدگان جنگ و بی‌جاشدگان، مردم نیز مسئولیت انسانی و میهنی دارند که به هر طریقی، دردی از دردهای فراوان این آوارگان مستحق کمک و دستگیری، درمان کنند.