در افغانستان همیشه از کشتار انسانها صحبت میشود. بحث پرنده و طبیعت دیگر پیش پا افتاده است. اما زندگی انسان وابسته به محیط اطرافش است و نیاز است که به طبیعت توجه شود.
در سالهای پسین جنگهای مداوم نه تنها انسانها بلکه حیوانها بهویژه پرندهها را نیز متضرر ساخته است که در این سالها پرندها از سوی سلاحداران بهگونهای بیرویه شکار شده که یا نسل بعضی گونهها منقرض شده است یا بهدلیل ناسازگاری طبیعت این وطن را ترک کرده و به کشورهای همسایه پناه بردهاند.
در این میان ولایت فاریاب با داشتن طبیعت زیبا و آبوهوای مساعد به زیست پرندهها، انواع پرندهها بهویژه کبوتران کوهی که نماد از صلح هستند را داشت. در فصل بهار پرندهها از دیگر مناطق کوچکشی کرده و به این ولایت میآمدند. در این سالها دیگر از پرندههای بومی و مهاجر خبری نیست.
روزگاری غُرش کبوتران کوهی (نماد صلح) در درهها، جرها و تپههای سرسبز فاریاب طنین میانداخت؛ اما اکنون این صداها را کسی نمیشنود. اینگار پرندها از طبیعت قهر کرده باشند و یا نسل این پرندها منقرض شده باشند.
فعالان و متخصصان محیط زیست در این ولایت به این باور اند که عدم توجه به محیط زیست و شکار بیرویه پرندگان از سوی سلاحداران، باعث کوچکشی انواع پرندها و یا منقرض شدن نسلِ برخی از پرندها شده است.
نورالله مرادی، یکی از فعالان محیط زیست فاریاب به روزنامه اطلاعات روز میگوید آسمان فاریاب خالی از پرندههای متنوع شده است. این موضوع نگرانکننده است که باید توجه جدی در این بخش صورت گیرد.
بهگفته آقای مرادی، جنگهای مداوم و عدم توجه ریاست محیط زیست به محیط زیست سبب شده است که طبیعت خالی از پرندهها شود. حکومت فعلی و ریاست مربوطه بخشی از بودجهیشان را خاص بهخاطر محیط زیست در نظر گرفته و برای جلب پرندگان بومی و مهاجر تلاش کنند.
این فعال محیط زیست میگوید: «نسبت به سالهای قبل ما از پرندههای متنوع در آسمان و طبیعت این ولایت متأسفانه بیبهره هستیم. فاریاب در گذشته غنی از پرندهای بومی بود اما حالا نیست و این پرندهها دسته دسته کوچ کردهاند و طبیعت را خالی کردهاند. پیرامون محیط زیست در گذشته و حالا هیچ کاری نشده است؛ باید توجه جدی در این بخش صورت گیرد.»
برهانالدین فرمان، یکی دیگر از فعالان محیط زیست فاریاب میگوید بخشهای حفظ و مراقبت حیات وحش در کشور فلج است و این سبب شده که هر سلاحدار بهگونهی دلخواه به شکار پرندهها پرداخته و باعث منقرضشدن نسل پرندههای بومی یک ولایت شوند.
بهگفته آقای فرمان، در سالهای گذشته درهها و جرهای این ولایت پر از پرندهها بود اما اکنون هیچ پرندهای در دشتها باقینمانده است. این پرندهها کوچیدهاند و یا نسل شان بهخاطر شکار از بین رفته است.
آقای فرمان میگوید: «بخش حیات وحش واقعا در فاریاب و دیگر ولایات غیرفعال است و هیچ توجه در این باره صورت نگرفته است. باید حکومت شکار را در کشور ممنوع اعلام کند و کسانی که پرندهها و دیگر حیوانات وحشی را شکار میکنند باید مجازات شوند.»
فهیم فرهمند، متخصص بخش محیط زیست در فاریاب میگوید پرندهها ثروت ملی است و برای جلب گردشگران و نگهداری سالم طبیعت نقش اساسی دارند.
بهگفته آقای فرهمند، پرندهها در فاریاب مصون نیستند. از همین سبب نسل پرندهها در این ولایت در حال منقرضشدن است. پرندهها مرز نمیشناسند، هرجا که مصون باشد کوچ میکنند. از همین سبب پرندههای بومی سرزمین ما به کشورهای همسایه که مصون هستند کوچ کردهاند.
در همین حال حافظ اسماعیل، رییس محیط زیست طالبان در فاریاب میگوید برنامههایی بهخاطر جلوگیری از شکار بیرویه و برای حفظ پرندهها وحیات وحش رویکار دارند و بهزودی عملی میشود.
از سوی هم، دانشمندان به این باور اند که پرندگان با کنترل جمعیت بسیاری از موجودات دیگر مانند حشرات نقش بسیار حیاتی در تعامل اکولوژیک طبیعت دارند. اگر پرندهها از طبیعت کنار گذاشته شوند جمعیت حشرات به حدی بالا میرود که موجب از بین رفتن بسیاری از زیستگاهها خواهد شد.