شماری از دختران دانشجو در ولایت غور می‌گویند که با برگشت طالبان و تشدید محدودیت‌ها و مشکلات اقتصادی، نتوانستند به تحصیلات شان ادامه دهند.
این دختران می‌گویند، اکنون شماری زیادی از دخترانی که در زمان حکومت جمهوریت در دانشگاه‌های مختلف کشور مصروف فراگیری تحصیل بودند، خانه‌نشین شده و یا مجبور هستند کارهای شاقه انجام دهند. به‌گفته آنان، ۵۰ درصد دختران در غور ترک تحصیل کرده و اکنون مصروف کشاورزی، دامداری و کارهای خانه هستند.
فاطمه (مستعار)، دختری است ساکن ولسوالی لعل‌وسرجنگل غور که در زمان حکومت پیشین در یکی از دانشگاه‌های خصوصی در کابل حقوق و علوم سیاسی می‌خواند، اما با برگشت طالبان اکنون خانه‌نشین شده و برای پیدا کردن نفقه خانواده‌ی نُه نفری‌اش در یک خیاطی کار می‌کند.
او افزود: «سمستر دوم دانشگاه بودم که طالبان آمد. همه‌چیز برشکست شد. مجبور شدم ترک تحصیل کنم چون هم فیس دانشگاه خیلی بالا بود و هم طالبان محدودیت‌های زیاد وضع کردند که نتوانستم تحصیلم را ادامه دهم.»
فاطمه می‌گوید دختران زیادی را می‌شناسد که به‌دلیل وضع محدودیت‌های طالبان و مشکلات اقتصادی نتوانستند، تحصیلات شان را ادامه دهند.
او می‌گوید: «دختران زیاد ترک تحصیل کردند. گفته می‌توانم که ۵۰ درصد دختران مجبور شدند از ادامه تحصیل دست بکشند و اگر به همین منوال ادامه یابد، جامعه با چالشهای زیاد روبه‌رو خواهد شد.»
این دختر غوری می‌گوید که برگشت طالبان، وضع محدودیت‌ها و چالشهای اقتصادی تأثیرات منفی بالای روح و روانش گذاشته و اکنون در وضعیت بدی به‌سر می‌برد. او همچنان اضافه می‌کند که خانواده‌اش اکنون در وضعیت بدی اقتصادی زندگی می‌کنند.
این تنها فاطمه نیست که با برگشت طالبان از تحصیل دست کشیده و اکنون با مشکلات روحی و اقتصادی زیاد روبه‌رو است، بلکه با روی کارآمدن طالبان دختران زیادی در کشور مجبور به ترک تحصیل شده و اکنون مصروف کارهای شاقه هستند.
فعالان حقوق زن در غور هم می‌گویند که با برگشت طالبان دختران در این ولایت حبس خانگی شده و شماری زیاد شان مجبور شدند از تحصیل دست کشیده و اکنون مصروف کارهای کشاورزی، دامداری، خیاطی، قالین‌بافی، گلدوزی و دست‌فروشی هستند.
بسته ماندن مکاتب دخترانه
جمهوریت سقوط کرد و طالبان در افغانستان روی کارآمدند. این گروه با برگشت شان در ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ میلادی، مکاتب دخترانه را به‌روی دختران در سراسر کشور مسدود کردند. بیش از یک سال از این تصمیم طالبان می‌گذرد، اما تا اکنون دختران بالاتر از صنف ششم اجازه رفتن به مکتب را ندارند.
این ممنوعیت طالبان تأثیرات منفی بالای روح و روان دختران افغانستان گذاشته و آنان را با چالشهای فراوان مواجه کرده است.
کرشمه، دانش‌آموز صنف دهم یکی از مکاتب در ولسوالی لعل‌وسرجنگل غور است. او که پیش از آن آرزوهای بزرگی در سر داشت می‌گوید که مسدود بودن مکاتب دخترانه او را از درس و تعلیم دلسرد کرده است.
او افزود: «من بسیار خوش بودم که مکتب می‌رفتم و می‌خواستم در آینده یک داکتر شوم، اما طالبان دروازه‌های مکاتب را بسته کردند. با این کار دل من شکست و اکنون با گذشت بیش از یک سال از رفتن به مکتب دلسرد شدم و دیگر شاید نتوانم درس بخوانم.»
به‌گفته این دختر غوری، بسته ماندن مکاتب دخترانه سبب بروز مشکلات اجتماعی زیاد در جامعه خواهد شد. این دانش‌آموز مکتب از حکومت طالبان می‌خواهد که دروازه مکاتب را به‌روی دختران بالاتر از صنف ششم باز کنند تا دختران بتوانند تعلیم و تحصیل شان را ادامه دهند.
با این حال فعالان حقوق زن در غور می‌گویند که با بسته شدن مکاتب دخترانه از سوی طالبان، دختران زیاد در مرکز و ولسوالی‌های این ولایت مجبور شدند کارهای شاقه انجام دهند.
به‌گفته آنان، با بسته شدن مکاتب دخترانه، ازدواج‌های زیرسن و غیرقانونی نیز در ولایت غور افزایش یافته است و خانواده‌ها مجبور می‌شوند به‌دلیل فقر و مشکلات اقتصادی دختران خوردسال شان را به شوهر بدهند.
وضع محدودیت در آزمون کانکور
شماری از دختران در غور می‌گویند که امسال در آزمون کانکور محدودیت‌های زیادی برای این قشر وضع شده که این وضعیت آنان را سخت نگران کرده است.
شریفه که دو سال می‌شود در انتظار کانکور بود و خانواده‌اش امسال اجازه ندادند که به آزمون سراسری کانکور شرکت کند، سخت متأثر شده است.
او می‌گوید: «با برگشت طالبان پدرم گفت دیگر درس نخوان چون درس هم که بخوانی به درد تو نمی‌خورد و پس از فراغت نمی‌توانی کار کنی. امسال در کنار کارهای خانه در کنار پدرم ده روز گندم درو کردم. در مزارع کچالو همراه پدرم کار کردم و در خانه نیز مصروف رسیدگی حیوانات و همچنان کارهای خانه هستم. از کانکور هم ماندم؛ دیگه همه‌ی آرزوهایم هیچ شد.»
از سویی هم، فعالان حقوق زنان چالشهای امنیتی، فقر و مشکلات اقتصادی و وضع محدودیت‌ها را از دلایل مهمی می‌دانند که سبب کم‌رنگ شدن حضور دختران در آزمون کانکور امسال شده است.
یکی از فعالان حقوق زنان که نمی‌خواهد نامش در گزارش ذکر شود، می‌گوید: «امسال اشتراک‌کنندگان آزمون کانکور در غور به‌صورت بی‌پیشینه‌ی کاهش یافته بود. طالبان در انتخاب رشته‌های دختران نیز محدودیت وضع کرده‌اند؛ که این موضوع نیز دختران را نگران کرده است.»
این فعال حقوق زن کاهش اشتراک‌کنندگان آزمون کانکور امسال را ضربه محکمی بر رشد و توسعه کشور می‌داند؛ زیرا به‌گفته وی، بدون حضور زنان جامعه نمی‌تواند به رشد و شکوفایی برسد.
در آزمون کانکور امسال از ولایت غور ۳۴۲ دانش‌آموز دختر برای راه‌یابی به دانشگاه‌های کشور شرکت کرده بودند که آنان از محدودیت در انتخاب رشته‌های دلخواه‌شان شکایت دارند.
فعالان حقوق زن در غور از کاهش کارمندان زن در ادارات دولتی این ولایت نیز ابراز نگرانی کرده و می‌گویند که اکنون شماری اندکی از زنان در ادارات دولتی کار می‌کنند. به‌گفته آنان، اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد، زنان به‌گونه‌ی کامل از جامعه حذف خواهند شد.
به‌گفته آنان، فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و مدنی نیز با روی کارآمدن طالبان در کشور به‌صورت گسترده‌ای محدود شده است.
با برگشت طالبان در کشور محدودیت‌های زیاد برای زنان وضع شده است که آنان را با چالشهای فراوان روبه‌رو کرده است.
طالبان چه کردند؟
مسئولان محلی طالبان در ولایت غور با آن‌که از ترک تحصیل دختران در طی یک سال گذشته آمار ارائه نمی‌کنند اما می‌گویند که مشکلات دانشجویان و دانش‌آموزان را با مسئولان مرکزی در میان گذاشته‌اند.
آنان اما در مورد بازگشایی مکاتب دخترانه می‌گویند که این بستگی به تصمیم رهبری گروه طالبان دارد و هر زمانی که رهبری آنان تصمیم بگیرد، مکاتب به‌روی دختران صنوف بالاتر از صنف ششم بازگشایی خواهند شد.