عکس: ohchr.org

امریکا در حال بررسی چگونگی واکنش به محدودیت طالبان علیه زنان است

نشریه پولیتیکو در مقاله‌ای نوشته است که دولت بایدن در حال بررسی پاسخ به محدودیت‌های طالبان علیه زنان است.

پولیتیکو می‌نویسد که دولت ایالات متحده برای اجتناب از گسست ارتباط شکننده‌ای که با حاکمان افغانستان دارد، اهرم فشارهای محدودی در اختیار دارد و به همین دلیل در حال بررسی دقیق امکانات خود برای پاسخ دادن به محدودیت‌های جدید طالبان بر حقوق زنان در افغانستان است.

به‌باور نویسنده، دلیل این تأخیر و تردید در مجازات طالبان اجتناب از خطر فروپاشی روابط شکننده‌ی ایالات متحده با حاکمان فعلی افغانستان است.

نشریه پولیتیکو به نقل از یک مقام فعلی دولت و یک مقام سابق که در جریان مذاکرات هستند نوشته است که واکنش‌های پیشنهادی شامل تحریم‌های اقتصادی جدید و ممنوعیت‌های شدیدتر برای سفر رهبران طالبان به خارج از کشور و «همچنین محدود کردن انواع خاصی از کمک‌های بشردوستانه به افغانستان است».

به‌گفته‌ی این دو مقام فعلی و پیشین، در کل موضع‌گیری‌های متفاوت باعث شده تام وست، نماینده ویژه‌ی ایالات متحده در امور افغانستان و رینا امیری، نماینده ویژه‌ی ایالات متحده در امور زنان، دختران و حقوق بشر افغانستان در مقابل هم قرار بگیرند.

پولیتیکو نوشته است غرب که به‌دنبال همکاری طالبان در مبارزه با تروریسم است، تلاش دارد تا در روابط خود جانب احتیاط را نگهدارد، در حالی‌که امیری می‌خواهد در مقابل اقدامات طالبان که منجر به حذف زنان و دختران از زندگی عمومی شده، مواضع سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ شود.

سخن‌گوی وزارت امور خارجه‌ی امریکا روز پنج‌شنبه تأکید کرد که اقدامات طالبان بدون عواقب نخواهد ماند.

در عین حال وی اختلافات میان وست و امیری را جزئی خواند. پولیتیکو به نقل از این سخن‌گو نوشت که بنا بر آخرین بررسی‌‌ها، «تام و رینا خط فکری مشابه داشتند و در یک جبهه از مکانیزم‌های پاسخ‌گویی مشابهی حمایت می‌کردند». هرچند این سخن‌گو توضیحی درباره‌ی مکانیزم‌های مورد بحث نداد.

پولیتیکو گفته است که وضعیت فاجعه‌باری که مردم افغانستان را در خود غرق کرده سوابق حقوق بشر بایدن را به‌طور فزاینده‌ای زیر سؤال برده است.

بایدن با وجود تأکید بر نقش اساسی حقوق بشر در سیاست خارجی‌اش، از تصمیم خود مبنی بر خروج دفاع کرده است.

او حتا یک بار در اظهاراتش گفت که ایالات متحده در قبال سرنوشت زنان و دختران افغانستان مسئولیتی بر عهده ندارد.

بایدن با پرهیز از اظهارنظر در مورد افغانستان در ماه‌های اخیر به سردرگمی مقامات دولت خود در واکنش به موارد پیش‌آمده دامن زده است.

پولیتیکو به نقل از این مقام فعلی که همانند دیگران خواسته نامش فاش نشود، نوشت: «می‌دانستیم چنین مشکلاتی پیش خواهد آمد، اما تردید باعث شد نتوانیم جلو آن را بگیریم.»

پولیتیکو در ادامه‌ی گزارش به نقل از مقام فعلی دولت می‌نویسد که جلسات هماهنگ‌شده‌ی بین سازمانی برای بحث در مورد پاسخ ایالات متحده در حال برگزاری است، هرچند احتمالا تصمیم‌گیری تا هفته‌ی آینده به طول خواهد انجامید.

طالبان به‌دنبال کسب مشروعیت بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی هستند. از این جهت واشنگتن دو اهرم دیپلماتیکی و اقتصادی در دست دارد.

از یک طرف امریکا با مسدود کردن میلیاردها دالر از بودجه افغانستان تأثیر مستقیم بر ایجاد بی‌ثباتی اقتصاد این کشور دارد و از طرف دیگر تحریم‌های امریکا می‌تواند باعث توقف سرمایه‌گذاری خارجی شود.

پولیتیکو افزوده است که در این بین طالبان نیز اهرم‌های خود را دارند. از جمله آزادی عمل گروه‌های تروریستی از خاک افغانستان.

هرچند بین طالبان و ایالات متحده در مبارزه با دشمن مشترک‌شان، گروه داعش، زمینه‌ی همکاری نیز وجود دارد.

پولیتیکو می‌نویسد: «همکاری در زمینه‌ی مبارزه با تروریسم تنها یکی از عوامل متعددی است که مقامات ایالات متحده از جمله وست و امیری هنگام ارزیابی راه‌های واکنش به نقض حقوق بشر توسط طالبان باید در نظر داشته باشند.»

یکی از مشکلات ایالات متحده، ارتباط محدود مقامات امریکا با مقامات ارشد طالبان، از جمله هبت‌الله آخوندزاده، رهبر این گروه است. دولت بایدن بیشتر با مقاماتی در داخل و خارج از جمله قطر تماس دارد که از قدرت محدودتری برخوردارند.

به‌باور مقامات و تحلیل‌گران پیشین، مقامات ایالات متحده حتا اگر مایل به کنار گذاشتن حساسیت‌های دیپلماتیک و تعامل علنی با آخوندزاده باشند، بعید است که رهبر طالبان حاضر به ملاقات شود.

پولیتکیو به نقل یکی دیگر از مقامات فعلی می‌نویسد که «رویکرد عمیقا محافظه‌کارانه‌ی آخوندزاده در قبال حقوق زنان و دختران» مطلوب تمام اعضای طالبان نیست و ظاهرا سراج‌الدین حقانی حامی آموزش دختران و زنان است.

هرچند به نقل از همین مقام، ساختار تشکیلات رهبرمحور طالبان، مانع از تأثیرگذاری نظرها در تصمیم نهایی می‌شود و این کار رخنه در بین مقامات طالبان را برای امریکا دشوار کرده است.

پولیتکیو می‌گوید سهیل شاهین از طریق پیامی در واتس‌اپ بر موقتی بودن ممنوعیت‌های آموزشی تأکید کرده اما پرسش‌های مربوط به ممنوعیت کار غیردولتی را به یکی دیگر از مقامات طالبان ارجاع داده که تماس با او برای دریافت اظهارنظر ممکن نیست.

شاهین در پیام خود به این نشریه نوشته است که مقامات افغان «با جدیت تمام» برای فراهم کردن «زمینه‌ی مساعد» برای تحصیل زنان تلاش می‌کنند. او افزوده که با وجود دیدگاه‌های دینی «هیچ‌کدام به خودی خود مخالف آموزش زنان نیستند، اما می‌خواهند زنان در محیطی مطابق با ارزش‌ها و قوانین ما آموزش ببینند.»

طالبان در دوره‌ی قبلی نیز مدعی موقتی بودن محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها شده بودند، اما خلاف آن ثابت شد.