در ولسوالی لعلوسرجنگل ولایت غور نیروهای امر به معروف و نهی از منکر طالبان بالای مردم به اجبار نماز جماعت میخوانند. طالبان به مردم دستور دادهاند که هر قریه باید با هزینهی شخصی ملا امام بگیرند و هر پنج وقت نمازشان را در جماعت بخوانند.
یکی از ملا امامانی که از ذکر نامش ترس داشت، به روزنامه اطلاعات روز گفت که طالبان بالای مردم نماز جماعت اجباری میخوانند. او گفت: «از طرف طالبان مکتوب آمده که مردم باید نمازشان را به جماعت بخوانند. به مردم گفتهاند که مگر آنان مسلمان نیستند؟ در اسلام ثواب نماز جماعت بیشتر است و مردم باید نمازشان را در جماعت بخوانند.»
بهگفتهی منبع، طالبان به مردم گفتهاند که این دستور ضمانت عاجل اجرایی دارد و هر قریهای که از دستور پیروی نکند، جریمه خواهد شد. او میگوید: «طالبان اول دستور دادهاند. در مکتوبی که فرستاده چند روز مهلت داده و پس از آن گفته که نیروهای بازرسشان میآیند و بازرسی میکنند که مردم ملا امام گرفتهاند یا نه.»
منبع اضافه میکند: «در میان مردم خبرهایی هم هست که طالبان افزون بر بازرسی، از ملا امامان قریهها امتحان نیز میگیرند. حتا خبرهایی از اینکه چه چیزی میپرسند نیز میان مردم دستبدست میشوند.»
طالبان قریههایی را که اگر بنا به هر دلیلی از دستور آنان پیروی نکنند و با هزینهی شخصیشان ملا امام نگیرند، با جریمه تهدید کردهاند. جریمهی طالبان برای قریهای که ملا امام نگیرند و نمازشان را در جماعت نخوانند، صد هزار افغانی است. منبع میگوید: «طالبان به مردم گفتهاند هر قریهای که ملا امام نداشته باشند یا نماز جماعت نخوانند، صد هزار افغانی جریمه میشوند.»
پس از دستور طالبان در لعلوسرجنگل، بسیاری از قریههای این ولسوالی ملا امام گرفتهاند. مردم ملا امام را با هزینهی شخصی خودشان گرفتهاند.
ملا امامان افزون بر نماز جماعت، جمعهخوانی، تعزیهخوانیِ عاشورا و شب قدر را نیز انجام میدهند. طبق گفتهی منبع، مزد هر ملا سالانه بالای صد هزار افغانی است. «قدر و قیمت ملا بالا رفته است. در بسیاری از قریهها برای هر ملا سالانه بالای صد هزار افغانی معاش توافق شده است. در کنار پول نقد، قرارداد کردهاند که مردم به ملا گندم، هیزم و علف نیز بدهند. البته در این توافق طالبان کاری ندارند، توافقی میان ملا و مردم است.»
بسیاری از قریهها از خود ملا ندارند. ملا را از قریهی دیگر و از یک جای دورتر گرفتهاند. در این قریهها هم ملا به عذاب است و هم مردم. ملا به این خاطر که باید سرِ پنج وقت نماز جماعت حاضر و امام باشد، نمیتواند به خانهاش برود. بسیاری از امورات زندگی او در خانه از دست میرود. شاید کودکی دارد، شاید مریضی دارد و شاید هم کارگری ندارد. برای مردم هم دشوار است. مردم مجبور است به ملا افزون بر معاش و گندم و سوخت و علف، باید جای و نان هم بدهند.
برای همین دشواریها است که بعضی از قریهها توان آوردن ملا از قریهی دیگر را نداشته و ملاهای کمسواد و نوطلبههای قریهی خودشان را ملا امام گرفتهاند. منبع میگوید چندین قریه همان سیاههخوانهای خودشان را ملا امام گرفتهاند. او میگوید: «چندین قریه که یا توان آوردن ملا امام از قریههای دیگر را نداشته یا هم دور و کوهستانی بوده و ملا حاضر نشده آنجا برود، از همان سیاههخوانهای خودشان ملا گرفتهاند.»
اما از قرار خبرهایی که میان مردم شایع شده، آن قریهها و آن ملاها در معرض خطرِ برخوردِ طالبان اند. منبع میگوید در میان مردم دستبدست میشود که قرار است از مرکز ولسوالی چند مولوی طالبان به سرجنگل بیایند و از ملاها امتحان بگیرند. در یکی از قریهها ملای سیاههخوان از خطر همین شایعات پس از یکوقت ملاامامیِ مردم به آنان گفته است که دیگر نمیخواهد ملاامام باشد. منبع از قول او میگوید که به مردم گفته است: «من از توانم نیست. همین امشب از ترس و دلهره نزدیک بود ضعف کنم. دیگر نمیتوانم. من فردا نمیتوانم امتحان بدهم.»
منبع میگوید ملا از ترس و دلهرهی آن شب مریض شده و تا چندین روز مریض بوده است.
خبرهایی هم در میان مردم است که طالبان کتابی هم در مساجد به ملاامامان جماعت توزیع میکنند. این کتاب، اسلام به روش اهل سنت است. منابع میگویند: «طالبان در ساحه از ملاهای محلی استخبارات دارند. همان ملاها، یعنی استخبارات طالبان به مردم گفتهاند که طالبان پس از امتحان کتابی نیز به ملاامامان جماعت توزیع خواهند کرد. کتابِ طالبان دستورات اسلامی اهل سنت است.»
این نماز جماعت اجباری اما در حالی است که مردم بهخصوص از لحاظ اقتصادی توان پرداخت معاش ملا را ندارند.