در طول یکونیم سال گذشته که طالبان بر افغانستان مسلط شدهاند، میزان فقر و بیکاری افزایش یافته است. این امر سبب شده است تا در برخی از بزرگشهرها، از جمله شهر هرات شمار دستفروشان نیز افزایش یابد.
دستفروشان در شهر هرات میگویند که بهدلیل بیکاری و از دستدادن شغلشان به دستفروشی روی آوردهاند.
راز محمد یکی از این دستفروشان است که میگوید تا پیش از سقوط نظام در یکی از شرکتهای خصوصی کارمند خدماتی بوده است. رازمحمد میگوید که با سقوط نظام، شرکت با مشکل مالی مواجه شد و او و پنج همکار دیگرش بیکار شدند.
بهگفتهی رازمحمد، او هشت ماه را کاملا بیکار بوده و طی این مدت نتوانسته است کار مناسبی برایش پیدا کند. او میگوید که در نهایت ناگزیر شده تا کراچی بخرد و به دستفروشی روی بیاورد.
رازمحمد میگوید: «خوب است از بیکاری بهتر است، کاروبار که نیست ولی بازهم شکر داریم حداقل شام میشود میتوانم پنج دانه نان خشک به خانه ببرم. داخل همین گاری میوه میفروشم.»
عصمتالله یکی دیگر از دستفروشان است که در یکی از موقعیتهای شهر هرات کراچی سبزیفروشی دارد و میگوید که زندگی سختی را سپری میکند.
او میگوید: «بعد از تحولات به ایران رفتم برای غریبی. بیش از یک سال آنجا بودم، وضعیت ایران هم خراب شد و تظاهراتها شروع شد و ماهم به بیکاری خوردیم. مصارف هم بالا مجبور شدم آمدم پس به هرات اینجا روز ۲۵۰ افغانی پیدا میکنم و زندگی میشود.»
در کنار سایر نقاط شهر هرات، بازار لیلامیفروشی در این شهر یکی از مکانهایی است که شاهد افزایش بیسابقهی دستفروشان است. شمار دستفروشان در این بازار هر روز بیشتر میشود.
علیاحمد، کسی که در بازار لیلامی هرات دستفروشی میکند، میگوید که همزمان با تحولات سیاسی در کشور، او نیز از دانشگاه فارغ شد، اما نتوانست برایش کار مناسب و مطابق رشته پیدا کند.
علیاحمد میگوید: «من فارغ از رشته حقوق و علوم سیاسی هستم، با آرزوهای زیادی ادامهی تحصیل دادم که بتوانم در آینده یک شغل درست حسابی داشته باشم. حالا هم در جاده لیلامیها لوازم آرایشی میفروشم.»
او میگوید که بیشتر افراد بهدلیل فقر و مشکلات اقتصادی به دستفروشی روی میآورند. او و سایر دستفروشان از حکومت طالبان میخواهند که برای جوانان زمینهی کار مطابق به رشتهیشان فراهم کند.