روزنامه واشنگتنپُست گزارش کرده است که با تسلط طالبان بر افغانستان، هزاران پروندهی طلاق زنان باطل شده و این زنان با احتمال زندانیشدن و انتقامجوییهای خشونتآمیز شوهران سابقشان مواجه هستند.
در این گزارش که امروز (جمعه، ۱۳ حوت) منتشر شده، به نقل از قضات و وکلای مدافع سابق آمده است که این زنان در نظام جمهوریت بدون رضایت شوهرانشان طلاق گرفتهاند.
به نقل از این گزارش، طلاقهای «یکطرفه» در ۲۰ سال گذشته عمدتا به زنانی داده میشد که سعی میکردند از شوهران «بد» یا معتادشان فرار کنند.
واشنگتنپُست در این گزارش نوشته است که با تسلط طالبان، شرایط به نفع شوهرانی تغییر کرده است که زنانشان در حکومت گذشته طلاق گرفته بودند، بهویژه آنهایی که با طالبان رابطه دارند.
در این گزارش با شماری از زنانی که از ترس طالبان و شوهران سابقشان در خفا زندگی میکنند، صحبت شده است.
یکی از این زنان که اکنون ۲۲ سال دارد، گفته است که پس از گرفتن طلاق از شوهر اولش، زندگی جدیدی را با شوهر دومش آغاز کرده بود و هیچ وقتی فکر نمیکرد که در خفا و ترس زندگی کند.
او گفته است که چند هفته پس از تسلط طالبان بر افغانستان، تماسهای تهدیدآمیزی از سوی شوهر اولش دریافت کرده و به همین دلیل، شوهر دومش را نیز بهدلیل این که مبادا از سوی طالبان به زنا متهم شود، رها کرده است.
دختر دیگری گفته است که در ۱۳ سالگی از سوی «ناپدریاش» مجبور به ازدواج شده بود و پس از سالها مبارزه، از شوهر معتادش جدا شد و دوباره ازدواج کرد. او نیز گفته است که اکنون زندگی پنهانی دارد و بهدلیل آنچه که از سوی طالبان «زنا» خوانده میشود، در معرض خطر زندانیشدن قرار دارد.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان از پاسخ به پرسشها در مورد چگونگی تغییر قانون طلاق تحت حاکمیت این گروه و وضعیت طلاقهای جاریشده در حکومت قبلی، خودداری کرده است.
مجاهد اما گفته است که در پروندههای طلاق باید زن و مرد در برابر قاضی حاضر شوند تا طبق تفسیر طالبان، از قوانین اسلامی درخواست طلاق کنند.
با این حال، در بخشی از گزارش آمده است که «جامعه به شدت محافظهکار افغانستان» حتا در حکومت سابق نیز طلاق را برای زنان دشوار کرده بود، بهویژه در مناطق روستایی که زنان جرأت نمیتوانستند درخواست طلاق کنند.
به طور نمونه، در این گزارش با زن ۳۶ سالهای صحبت شده است که گفته است از هر دو طرف خانواده (خانواده پدر و خسر) تهدید میشد که اگر به زندگی با شوهرش ادامه ندهد، او را خواهند کشت.
زن دیگری گفته است که قبل از تسلط طالبان از شوهرش طلاق گرفته بود و هنگامی که به برادرانش تماس گرفت تا به خانهی آنها باز گردد، پاسخ رد دریافت کرد. برادرانش به او گفتهاند: «تنها راه این است که مرگ موش بخوری و خودت را بکشی!»
به نقل از گزارش واشنگتنپُست، تنها عضو خانوادهای که این زن ۳۶ ساله با او در ارتباط است، خواهرش است که او نیز از سوی شوهرش لتوکوب میشود. خواهرش به او گفته است: «کاش من هم مثل تو باهوش میبودم و قبلا فرار میکردم، اما اکنون [در زمان طالبان] این غیرممکن است.»
از سوی هم، در این گزارش آمده است که تحت حاکمیت طالبان، فعالیت گروههای کمکرسان محلی که برای زنانی که بهدنبال فرار از روابط «ناهنجار» بودند، سرپناه و مشورت میدادند، تعطیل شده است. یک روانشناس گفته است که نیروهای امنیتی [طالبان] پس از متهمکردن او و همکارانش به سازماندهی تظاهرات علیه حکومت طالبان، مطب او را تعطیل کردهاند.
یافتههای گزارش نشان میدهد که در افغانستانِ تحت حاکمیت طالبان، اثبات آزار و خشونتهای خانگی نیز دشوارتر شده است. این روانشناس گفته است: «طبق قانون جدید، زنان باید ابتدا به پاسگاه پولیس بروند و شاهدان متعددی برای اثبات سوءاستفاده و یا اگر شوهرشان به مواد مخدر معتاد است، ارائه دهند. اما در موارد آزار زناشویی اغلب شاهدی وجود ندارد، زیرا جرم پشت درهای بسته رخ میدهد.»
یک وکیل مدافع زن به واشنگتنپُست گفته است: «طالبان موقعیت عالی را برای مردانی که بهدنبال انتقام هستند، ایجاد کردهاند. دادگاهها کارایی خود را از دست دادهاند و به جای آن در اخبار شاهد شلاق [در ملاءعام] زنان به اتهام زنا هستیم.»