دفتر معاونت سازمان ملل در کابل (یوناما) در روز جهانی آزادی رسانهها، درباره آیندهی رسانههای افغانستان قویا ابراز نگرانی کرده و گفته است که خبرنگاران در این کشور با محدودیت فزایندهی طالبان، تهدید و ترس مواجه هستند.
یوناما گفته در حالیکه جهان روز جهانی مطبوعات را تجليل میکند، رسانهها در افغانستان با مشکلات مواجهاند. امروز، سوم می، برابر با ۱۳ ثور مصادف با روز جهانی آزادی مطبوعات است.
در بیانیهی یوناما آمده است که پس از تسلط طالبان متخصصان رسانهای از افغانستان فرار کرده، تعداد زیادی از رسانهها بسته شده و خبرنگاران زن بهطور نامتناسبی تحت تأثیر محدودیتها قرار گرفتهاند.
یوناما گفته موارد متعددی از نقض حقوق بشر علیه خبرنگاران و کارکنان رسانهها توسط طالبان را مستند کرده است که شامل بازداشتهای خودسرانه، بدرفتاری و تهدید میشود.
روزا اوتنبایوا، نمایندهی ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان گفته است خبرنگاران مجبور میشوند که تصمیم مربوط به ساختار گزارش را براساس ترس بگیرند نه براساس منافع عامه. و «متأسفانه این بخشی از روندِ گستردهتر کاهش آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات است.»
وی علاوه کرده است که ترس، تهدید و حملهی مداوم به خبرنگاران غیرقابل قبول است.
او از طالبان خواسته است که آزادی و استقلال رسانهها و امنیت خبرنگاران زن و مرد را یکسان تضمین کنند.
یوناما اضافه کرده است که با وجود اینکه مقامهای حاکم بهمنظور ارتباط با خبرنگاران کمیسیون ملی تخطی رسانهها را فعال کرده، اما بهگفتهی یوناما، این کمیسیون مؤثریت و استقلالیت ندارد.
همچنین یوناما گفته است که چارچوب حقوقی نیز برای رسانهها مبهم باقی مانده است.
افغانستان در سال ۲۰۲۲ در فهرست جهانی آزادی مطبوعات خبرنگاران بدون مرز (آراساف) از ۱۸۰ کشور در ردهی ۱۵۶ قرار گرفت که نسبت به ردهی ۱۲۲ خود در سال ۲۰۲۰ نزول کرده است.
پاتریشیا مک فلیپس، رییس یونسکو در افغانستان گفته است که این کشور در حال عبور از یک مرحلهی حیاتی است و مردم افغانستان مستحق دسترسی به معلومات دقیق، تازه، قابل اطمینان و بیطرف هستند.
او افزوده است: «ما از مقامات حاکم میخواهیم که از آزادی مطبوعات حمایت کنند و اجازه دهند که خبرنگاران بدون ترس از توقیف معلومات را گزارش دهند.»
نهادهای حامی رسانهها در افغانستان دربارهی وضعیت آزادی رسانهها و خبرنگاران در این کشور ابراز نگرانی میکنند.
نهاد حمایتکنندهی رسانههای آزاد افغانستان موسوم به «نی» در پیام خود بهمناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات گفته است که فعالیت آزاد رسانهها در این کشور به یک چالش جدی مبدل شده است.
مرکز خبرنگاران افغانستان هم میگوید که در جریان ۱۲ ماه گذشته دستکم ۲۱۳ مورد خشونت، تهدید و بازداشت خبرنگاران در کشور ثبت شده است که در مقایسه با دورهی مشابه در سال قبل، ۶۴ درصد افزایش را نشان میدهد.