آزمونِ دشوارِ تشکیل کابینه

وعده‌ی نخست رییس جمهور غنی در مورد معرفی کابینه‌ی حکومت وحدت ملی خیلی‌ها وقت گذشته بود، وعده‌ی دومش در این مورد همین روزها خاتمه می‌یابد و مهلت مجلس نمایندگان به حکومت نیز امروز پایان می‌یابد؛ اما هنوز از معرفی کابینه خبری نیست. زمزمه‌ها در بیرون از اختلافات جدی در درون حکومت بر سر معرفی اعضای کابینه حکایت دارند. روند طولانی مذاکرات دو تیم سیاسی برای تقسیم کابینه و کار کمیته‌ی گزینش هنوز نتیجه نداده و به نظر می‌رسد حکومت وحدت ملی بازهم در تقسیم کابینه به بن‌بست خورده است.

رییس جمهور و رییس اجرایی هیچ حرف روشنی در این مورد برای مردم ندارند. دلایل ضد و نقیضی در این مورد از داخل ارگ اظهار می‌شوند. در حالی که رسانه‌ها از تفاهم دو تیم بر سر تقسیم کرسی‌های کلیدی کابینه میان‌شان سخن گفته و لیست‌های ابتدایی از نامزدوزیران احتمالی آینده را نیز منتشر کرده‌اند؛ اما جنرال عبدالرشید دوستم، معاون اول رییس جمهور ضمن مخالفت با تقسیم سیاسی نهادهای امنیتی گفته بود که نباید این نهادها سیاسی شوند.

آنچه مشخص است، این است که علی‌رغم تسجیل تقسیم قدرت در موافقت‌نامه‌ی تشکیل حکومت وحدت ملی، هنوز هم دو تیم بر سر تقسیم کرسی‌های کابینه به تفاهم نرسیده‌اند. هم اکنون جنگ پنهان و کشمکش شدیدی برای کسب کرسی‌های حکومتی میان هردو و در درون تیم‌ها جریان دارد. چهره‌ها و جریان‌های سیاسی آزمندی که در جریان کمپاین انتخابات و پس از آن میلیون‌ها دالر را به امید رسیدن به کرسی‌های بلند حکومتی برای یکی از رهبران دو تیم مصرف کرده بودند، اکنون همگی چشم به کرسی‌های معدودی دوخته‌اند که میان دو تیم تقسیم شده‌اند. طبیعی است که به خواسته‌های تمام آن‌ها رسیدگی نمی‌شود و رییس جمهور و رییس اجرایی باید قناعت آن‌ها را به‌دست آورند. این مرحله یکی از سخت‌ترین کارهای رییس جمهور و رییس اجرایی است. آن‌ها باید در تشکیل کابینه ملاحظات زیادی را در نظر بگیرند. از یک‌سو باید شایسته‌سالاری و سابقه‌ی نیک افراد که اساس حکومت‌داری سالم است، تأمین شود و از سوی دیگر، متحدان سیاسی‌ای که رییس جمهور و رییس اجرایی هرکدام در درون تیم‌های‌شان برای پنج سال آینده به حمایت آن‌ها نیاز دارند، حفظ شود. جمع کردن این دو مصلحت برای آقای غنی و عبدالله کار دشواری است. با این‌که آقایان غنی و عبدالله اکنون در رأس قدرت قرار گرفته‌اند؛ اما هریک از آن‌ها در پنج سال آینده به حمایت متحدان سیاسی خود نیاز شدید دارند. آن‌ها به‌خوبی می‌دانند که متناسب با قوت و توان متحدان سیاسی‌شان در حکومت وحدت ملی نقش بازی می‌کنند. از همین‌رو، تلاش می‌کنند که متحدان سیاسی خود را حفظ کرده و پشتوانه‌ی سیاسی داخلی خود را قوی‌تر از گذشته بسازند.

رییس جمهور و رییس اجرایی در حکومت وحدت ملی مسیر پرچالش و پراصطکاکی در پیش دارند. آن‌ها در اعمال اقتدار و صلاحیت و حفظ منافع تیمی‌شان در هر زمینه‌ای با هم‌دیگر تصادم خواهند کرد. تقاطع منافع تیمی در امر حکومت‌داری، رهبران دو تیم را در برابر هم قرار می‌دهد و توان آن‌ها در حفظ منافع‌شان، به حمایت سیاسی متحدان داخلی‌‌شان وابسته است.

آن‌ها به هیچ عنوان نمی‌خواهند متحدان سیاسی‌‌شان کاهش یابند و عقبه‌ی سیاسی‌شان ضعیف شود. از سوی دیگر، آن‌ها تلاش می‌کنند که افراد متخصص، کاردان و با سابقه‌ی نیک را در کابینه معرفی نمایند. جمع کردن این دو مصلحت برای رهبران حکومت وحدت ملی سخت و زمان‌گیر است. با این‌که مهلت وعده‌های آن‌ها در قسمت معرفی کابینه به آخر رسیده؛ اما باید روزهای بیش‌تری را صبر کرد.