«سلول سلول بدنم احساس خفه‌گی دارد، احساس می‌کنم آخر خط زندگی من است و شوق عجیبی به مرگ دارم.»
این صحبت‌های یک دختر دانشجو است که دو روز است در یکی از شفاخانه‌های هرات بستری است. او که دلیل خودکشی خود را نگرانی و ناامیدی از آینده‌اش بیان می‌کند، می‌گوید اگر طالبان دانشگاه‌ها را باز نکنند، دیگر نمی‌تواند به آرزوهای خود برسد.
مرضیه سبحان (نام مستعار)، دانشجوی دانشگاه هرات است. او پس از یک‌ونیم سال حکومت طالبان خانه‌نشین شده است. اعضای خانواده‌ی مرضیه می‌گویند که دختر آنان با مشکلات زیادی از جمله مشکلات اقتصادی توانسته بود به دانشگاه راه پیدا کند اما پس از دستور منع دختران از دانشگاه، او تمام امید خود را از دست داده است.
مرضیه در حالی از آخرین تلاش خود برای خودکشی صحبت می‌کند که آخرین بار با خوردن موادشوینده خواسته به زندگی خود پایان دهد. «سه بار دست به خودکشی زدم. شاید بیشتر از صد بار هم وسوسه شده باشم که بروم یک کاری به حقم بکنم تا این‌که از این زندگی خفقان نجات پیدا کنم. قلبم برای تمام این محدودیت‌ها می‌سوزد. زندگی برای من معنا ندارد و شوق خاصی به مرگ و مردن دارم چون فکر می‌کنم که مردن تنها راه‌حل است.»
مرضیه تنها فرزند دختر در خانواده‌ی خود است. او همزمان با رفتن در دانشگاه به‌صورت پاره‌وقت در یکی از دفاتر کار می‌کرد تا مخارج درس و دانشگاه خود را فراهم سازد. «شاید برای خیلی‌ها این موضوع جالب نباشد اما من در کنار درس همزمان کار هم می‌کردم. فعلاً که زنان از کار منع شده‌اند، کار هم کرده نمی‌توانم. برای مدتی رفتم به کورس خیاطی اما این کار هم برای من جالب نبود و نتوانستم خرج و مصارف خودم و خانواده‌ام را پیدا کنم.»
این دانشجوی دانشگاه هرات پس از ترک کار در خیاطی، فشار روانی ناشی از محدودیت‌های وضع شده برای دختران و زنان، بیکاری و منع شدن از دانشگاه را نتوانست تاب آورد. برای اولین‌بار داروهای مادرش را خورد تا به زندگی‌اش پایان دهد. او گفت: «هیچ کار نشد. فقط فشارم پایین آمد. دومین‌بار قرص‌های اعصاب را خوردم. این‌بار حالم زیاد بد شد نه تاحدی که به شفاخانه بیارند اما سومین‌باری که موادشوینده را خوردم، از معده‌ی من خون آمد و ضعف کردم. پس از چهارساعت که چشمانم را باز کردم، دیدم در شفاخانه هستم.»
تأثیرات مواد کیمیاوی هنوز در دهان و لب‌های مرضیه دیده می‌شود. دور چشمانش کبود شده است و خون زیادی از دست داده است. خانواده‌ی او تلاش کردند پس از اولین اقدام مرضیه به خودکشی، دسترسی او به داروها را محدود کنند اما او وسوسه می‌شد و دوباره سراغ آن می‌رفت.
او تنها دختر جوانی نیست که به دلیل محدودیت‌های حکومت سرپرست طالبان علیه زنان و دختران، دست به خودکشی می‌زند. پروانه که نمی‌خواهد در این گزارش با نام واقعی‌اش شناخته شود، دیگر دانش‌آموزی است که پنج بار تلاش کرده به زندگی‌اش پایان دهد. در یکی از تلاش‌های ناکامش او شش پاکت قرص اعصاب را خورد و تلاش کرد به زندگی‌اش پایان دهد.
مادر پروانه که در یکی از مراکز صحی داکتر است، می‌گوید دخترش پنهانی از داروخانه قرص‌های اعصاب خریداری کرده بود. پروانه گفت: «وقتی دیدم دیگر نمی‌توانم درس بخوانم واقعاْ برای من سخت تمام می‌شد و خیلی هم ناراحت بودم از این‌که دیگر نمی‌توانم درس بخوانم. من و برادرم همزمان باهم مکتب می‌رفتیم. حالا او در حال جلو شدن از من است اما من به‌خاطر محدودیت‌های طالبان نمی‌توانم درس بخوانم.»
دور گردن پروانه آثار ریسمانی که با استفاده از آن خود را از سقف خانه حلق‌آویز کرده بود، دیده می‌شود. او می‌گوید وقتی تناب را دور گردنش پیچاند و خود را از سقف آویزان کرد، مادرش در آن لحظه داخل اتاق شد و او را نجات داد.
پروانه آرزو داشت که در دانشگاه هرات حقوق و علوم سیاسی بخواند و وکیل مدافع شود. حالا دو سال است که از رفتن به مکتب منع شده است و می‌گوید راهی برای دست‌یافتن به آرزوهایش وجود ندارد.
در دو سال گذشته و پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، میزان خودکشی افزایش یافته است. منابع محلی در هرات آن‌را چالشی برای داکتران عنوان می‌کنند. پیشتر الیسون دیویدیان، مسئول بخش افغانستان در دفتر زنان سازمان ملل به روزنامه گاردین گفته بود وضعیت فعلی افغانستان طوری است که دختران و زنان مرگ را بر زندگی ترجیح می‌دهند.
افزون بر این گزارش اطلاعات روز نشان می‌دهد که از شروع ماه ثور ۱۴۰۱ تا اواخر ماه ثور ۱۴۰۲ دستکم ۲۱۳ نفر در کشور خودکشی کرده‌اند. در ولایت فاریاب براساس آرشیو خبری روزنامه اطلاعات روز و دیگر رسانه‌ها، بیشترین رقم خودکشی ثبت شده است.
شماری از روانشناسان و داکتران در ولایت هرات وضعیت را نگران‌کننده خوانده و می‌گویند در دو سال گذشته شاهد افزایش رقم خودکشی در این ولایت هستند. یکی از این روانشناسان به اطلاعات روز گفت که از هر ده بیماری که روزانه نزد او مراجعه می‌کنند، حداقل هشت تن آنان دخترانی هستند که از رفتن به مکتب و دانشگاه محروم شده و اکنون به مشاوره و درمان نیاز دارند. این روانش‌شناس گفت: «شاید در بین مریضان من کسانی نیز باشند که به حالت حاد افسردگی قرار دارند و شدیداْ نیاز به درمان‌های جدی و حتا بستر شدن دارند.»
مسئولان صحی در هرات نیز می‌گویند که رقم افرادی که بیماری روحی و روانی دارند افزایش یافته و رقم بیشتر کسانی که دست به خودکشی زده‌اند، ثبت شده است. یکی از مسئولان در ریاست صحت عامه هرات که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، گفت که در سال ۲۰۲۱ میلادی حدود ۱۶۴ هزار بیمار به نزد داکتران و روانش‌شناسان مراجعه کرده بودند اما این رقم در سال ۲۰۲۲ به ۱۷۸ هزار نفر رسیده بود.
او گفت انتظار می‌رود این رقم در پایان سال ۲۰۲۳ میلادی به دو برابر برسد. این مقام مسئول در ریاست صحت عامه هرات گفت که از میان ۱۶۴ هزار بیمار در سال ۲۰۲۱، حدود ۱۲۷ هزار آن زنان بوده و از ۱۷۸ هزار مراجعه کننده در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۴۳ هزار تن آنان را زنان تشکیل می‌دادند. از این میان حداقل چهل درصد این آمار را کسانی تشکیل می‌دهند که حداقل یکبار اقدام به خودکشی کرده‌اند.